Jak szybko wyleczyć przeziębienie? Co stosować, by skrócić czas trwania objawów infekcji oddechowej? Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Infekcje górnego układu oddechowego (ang. upper respiratory tract infections, URTIs) to jeden z najczęstszych powód konsultacji lekarskich zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, czyli od września do marca. Zgodnie z nazwą dotyczą nosa, zatok przynosowych, gardła oraz krtani, a najczęstsze objawy rozwijającego się tam stanu zapalnego to dolegliwości ze strony gardła oraz katar.

Podczas infekcji oddechowej występują zwykle symptomy takie jak:

• kaszel,
• kichanie,
• wydzielina z nosa, często z początku wodnista i obfita,
• zatkanie nosa, które wymusza oddychanie ustami,
• stan podgorączkowy lub gorączka,
• drapanie lub ból gardła.

Nieco mniej rozpowszechnione objawy obejmują natomiast:

• osłabienie lub utratę węchu (oraz związane z tym upośledzenie smaku),
• cuchnący oddech,
• bóle głowy,
• ból zatok,
• duszności,
• zapalenie spojówek,
• nudności i wymioty,
• biegunka,
• bóle mięśni.

Zapalenie spowodowane przez zakażenie wirusowe może umiejscawiać się w konkretnej lokalizacji w ciele. Rozróżnia się wtedy m.in.:

• nieżyt nosa, czyli katar (rhinitis),
• zapalenie zatok przynosowych (sinusitis),
• przeziębienie, czyli zapalenie nosogardzieli (nasopharyngitis),
• zapalenie gardła (pharyngitis),
• zapalenie nagłośni (epiglotitis),
• zapalenie krtani (laryngitis),
• zapalenie krtani i tchawicy (laryngotracheitis),
• zapalenie tchawicy (tracheitis).

Główną przyczyną choroby są wirusy, dlatego podawanie w takiej sytuacji antybiotyków jest niepotrzebne. Choć wciąż jest szeroko praktykowane przez lekarzy, powinno się go unikać. Antybiotyki niszczą naturalną mikroflorę jelita, która kształtuje odporność organizmu. W ten sposób jego zdolności obronne drastycznie się zmniejszają, co wywołuje skutek całkiem odwrotny od zamierzonego.

Lecz się naturalnie! Zobacz: domowe syropy na przeziębienie.

Spowodowane przez wirusy infekcje górnego układu oddechowego mają zwykle charakter samoograniczający się. Oznacza to, że zakażenie ulega z czasem wyleczeniu, a przyjmowanie leków może tylko łagodzić objawy. W wielu przypadkach nie jest to jednak konieczne, ponieważ dolegliwości można zmniejszać za pomocą domowych sposobów i suplementów diety.

Objawy infekcji oddechowej utrzymują się zwykle przez 3-14 dni. W niektórych przypadkach może jednak dojść do komplikacji. Jeżeli po tym czasie nie następuje poprawa, symptomy mogą wskazywać także na inną przyczynę dolegliwości, m.in. bakteryjne zapalenie zatok, oskrzeli lub płuc, albo na alergię.

Omikron czy grypa? Zobacz: jak odróżnić, na co zachorowaliśmy?

Infekcje górnych dróg oddechowych takie jak przeziębienie są zwykle diagnozowane przez samych chorych, którzy poddają się leczeniu w swoich domach. Zaleca się im zwłaszcza odpoczynek, uzupełnianie płynów oraz unikanie chłodnego i suchego powietrza, a w razie potrzeby środki dostępne bez recepty, m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne, przeciwhistaminowe, łagodzące stan zapalny w obrębie jamy ustnej i przeciwkaszlowe (w tej roli dobrze sprawdza się miód). Stan chorego poprawiają też ciepłe napoje, parówki, inhalacje na katar i nawilżacze powietrza, płukanie gardła czy zatok, a także ciepłe okłady na zatoki przynosowe.

Gdy po upływie pierwszego tygodnia choroby jej objawy ulegają pogorszeniu, a przy tym nie występuje katar, kaszel czy zapalenie spojówek, mogą wskazywać na paciorkowcowe zapalenie gardła spowodowane paciorkowcami (Streptococcus) grupy A. W takiej sytuacji antybiotykoterapia jest koniecznością.

W jakich jeszcze sytuacjach wskazana jest wizyta u lekarza lub teleporada?

• gdy istnieje możliwość bycia zarażonym koronawirusem SARS-CoV-2,
• jeśli występują trudności w oddychaniu,
• gdy objawy infekcji utrzymują się dłużej niż kilka tygodni,
• jeśli dolegliwości są dotkliwe lub ulegają pogorszeniu,
• w sytuacji, gdy występują problemy z przełykaniem,
• gdy infekcja ma tendencję do częstego nawracania.

Skutki infekcji oddechowych, które są zagrożeniem dla zdrowia chorego, to przede wszystkim odwodnienie, niedotlenienie i spowodowane nim objawy neurologiczne (dezorientacja, splątanie, otępienie) oraz pogorszenie objawów przewlekłych chorób krążeniowych i oddechowych.

Hospitalizacje z powodu infekcji górnych dróg oddechowych są najczęstsze u dzieci poniżej 2 lat oraz osób starszych, zwłaszcza z demencją i osłabionym układem odpornościowym.

Jeśli jednak infekcja nie jest od początku dotkliwa, obejmuje proste objawy ze strony nosa i gardła, a dana osoba nie ma skłonności do ciężkich chorób oddechowych (m.in. z uwagi na schorzenia współwystępujące), warto od samego początku leczyć się w za pomocą metod domowych.

GRYPA CZY PRZEZIĘBIENIE? Sprawdź, na co wskazują twoje objawy – rozwiąż nasz QUIZ.