Kampinoski Park Narodowy okiem ekspertki. Rzecznika KPN podpowiada, które miejsca warto odwiedzić i jakie atrakcje pokazać dzieciom

Kampinoski Park Narodowy to drugi najrozleglejszy park w Polsce. To doskonałe miejsce na relaks, tym bardziej, że leży niedaleko Warszawy. Puszcza ma do zaoferowania nie tylko kojący szum drzew i zapach ziemi po deszczu, ale także inne atrakcje: tajemnicze miejsca, przesiąknięte magiczną atmosferą, unikalne w skali Europy skarby przyrody, ścieżki edukacyjne, spacery z przewodnikiem, a nawet place zabaw dla dzieci.

O tym, dlaczego warto wybrać się na wycieczkę do Kampinoskiego Parku Narodowego, porozmawialiśmy z ekspertką - Magdaleną Kamińską, rzeczniczką KPN. Opowiedziała nam o swoich ulubionych miejscach w puszczy i podpowiedziała, jakie atrakcje czekają w Parku na dzieci oraz jak zachować się w lesie, by wypoczywać w zgodzie z przyrodą.

Warto się przekonać, dlaczego Kampinoski Park Narodowy to świetne miejsce na weekendową wycieczkę dla mieszkańców Warszawy i całego Mazowsza. Szczególnie teraz, gdy pogoda w końcu lata i na początku jesieni bardzo sprzyja wędrówkom, upały stają się lżejsze, a przyroda po deszczach odzyskuje kolor, zapach i wigor.

Strona Podróży: Czemu zdecydowała się Pani pracować na rzecz KPN? Czy zadecydowała fascynacja polską przyrodą?

Magdalena Kamińska: Przyrodą zachwycam się od dziecka, ale tę kampinoską zaczęłam poznawać dopiero ok. dwadzieścia lat temu, kiedy zamieszkałam na dobre w Izabelinie, a więc na terenie jednej z ośmiu gmin, w których położony jest Kampinoski Park Narodowy.

Praca w Parku jest ciekawa i dynamiczna. Jestem absolwentką dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim, nie posiadam więc tak dużej wiedzy o puszczy jak moi koledzy ornitolodzy, leśnicy, czy botanicy. Dlatego nieustannie uczę się czegoś nowego! Odkrywam park, zmieniającą się cyklicznie przyrodę, uczestniczę w uroczystościach patriotyczno–religijnych, różnorakich spotkaniach.

Sam las daje też ukojenie, ciszę. To takie wartości, których w dzisiejszym świecie zaczyna brakować, a są bardzo cenne. W pracy w KPN najbardziej lubię właśnie obcowanie z przyrodą, ale też opowiadanie o niej oraz ułatwianie dziennikarzom współpracy z naszymi ekspertami, słowem: popularyzację tego wyjątkowego miejsca.

Czym wyróżnia się Kampinoski Park Narodowy na tle innych polskich parków?

Samym swoim położeniem. To jedyny park narodowy na Mazowszu.

Czy to oznacza, że Mazowsze nie jest zbyt interesujące przyrodniczo?

W żadnym razie! Wydawać by się mogło, że monotonna z pozoru mazowiecka kraina nie ma niczego ciekawego do zaoferowania. Tymczasem choć w regionie jest tylko jeden park narodowy, to jednak stanowi on prawdziwą perełkę polskiej przyrody.

Kampinoski Park Narodowy chroni np. unikatowy w skali Europy kompleks wydm śródlądowych i obszary bagienne. Oprócz walorów przyrodniczych park jest też pełen miejsc fascynujących pod względem historycznym i etnograficznym.

Warto też wiedzieć, że KPN to drugi co do wielkości park narodowy w Polsce (jego powierzchnia to 38 544 ha). Na zachodzie sięga prawie wideł Wisły i Bzury, a na wschodzie graniczy z Warszawą. Mazowsze ma więc może jeden park narodowy, za to niezwykły.

Wrzesień to idealna pora na wycieczki do lasów. Który zakątek KPN wskazałaby Pani jako najpiękniejszy?

Wszystkie są piękne! Poza tym każdemu podoba się co innego, więc to, co dla mnie może mieć największą wartość estetyczno–poznawczą, dla innych spacerowiczów może nie mieć większego znaczenia.

Ja w każdym razie szczególnie lubię Zamczysko, czyli XIII-wieczne grodzisko zarośnięte puszczą. Jest to na pewno miejsce szczególne, biorąc pod uwagę jego specyficzne, nieco magiczne położenie i atmosferę. To jedno z tych miejsc, w których można zupełnie oderwać się od codzienności i problemów zwykłego życia.

Zamczysko łączy walory przyrodnicze z historycznymi. Może nie pasjonuję się historią na tyle, aby znać każdy szczegół z przeszłości Polski, ale szczególnie lubię w naszym Parku właśnie te miejsca, które wiążą się z ciekawymi wydarzeniami z przeszłości.

W KPN jest więcej podobnych miejsc. Jakie jeszcze warto odwiedzić w czasie wycieczki po Parku?

Jednym z nich na pewno są Palmiry. Każdy, kto był choć raz na cmentarzu położonym pośród sosen, otulonym leśną ciszą, zgodzi się ze mną, że to miejsce robi ogromne wrażenie.

Dotykamy tu tajemnicy życia i śmierci, bo to właśnie tutaj setki niewinnych ludzi zostało bestialsko zamordowanych, oddając życie za Polskę. Łącznie w Palmirach spoczywa 2115 ofiar niemieckich egzekucji, a wśród nich m.in. olimpijczyk Janusz Kusociński, Marszałek Sejmu Maciej Rataj, bł. Ks. Zygmunt Sajna. To miejsce uświadamia, jak wiele mamy, i jak często nie potrafimy tego docenić…

Dotykamy również w Palmirach pięknej, puszczańskiej przyrody, bo już sama droga prowadząca do tego miejsca jest pięknie położona, a obok cmentarza znajduje się wiele interesujących przyrodniczo miejsc. Jest m.in., torfowisko Długie Bagno, które powstało w zagłębieniu między wydmami. Miejscem, na które wskazuję często w rozmowach, jest również wieś Granica z węzłem szlaków turystycznych, skansenem i Ośrodkiem Dydaktyczno-Muzealnym KPN. To - można by powiedzieć - taka puszczańska „perełka” oddalona od Warszawy ledwie ok. 50 km.

Przyroda Parku to na pewno jego największy atut. Które trasy spacerowe szczególnie warto wybrać na weekendową wycieczkę po KPN?

Mamy w Kampinoskim Parku Narodowym wyznaczonych dziesięć ścieżek dydaktycznych. Są to trasy łatwe do przejścia i dostępne przez cały rok. W znacznej części pokrywają się ze szlakami turystycznymi Oznakowane są białym kwadratem z zielonym paskiem po przekątnej.

Wszystkie ścieżki mają bogate zaplecze turystyczne – polany wypoczynkowe, tablice edukacyjne, wiaty, place zabaw. Planując spacer po jednej z nich, warto zajrzeć na naszą stronę internetową, gdzie każda jest opisana i zaznaczona na mapie.

Każda ze ścieżek czegoś na pewno nauczy i pozwoli poznać różne cenności przyrodnicze i historyczne, które znajdują się w Kampinoskim Parku Narodowym. Proponuję więc przejrzeć stronę internetową Parku i wybrać takie miejsce, które najbardziej zwróci naszą uwagę i takie, do którego będzie nam najłatwiej dojechać – czy to środkami komunikacji miejskiej czy też własnym samochodem.

Czy KPN organizuje dodatkowe atrakcje dla turystów? O jakich akcjach lub wydarzeniach powinien wiedzieć turysta, wybierający się na wycieczkę do Parku?

W polskich parkach narodowych nie brak atrakcji dla turystów.

W KPN odbywają się u nas weekendowe spotkania z pracownikiem Kampinoskiego Parku Narodowego
w ramach programów „Akademia Kampinoska” i „Przyroda na horyzoncie”. Spotkania organizowane są w różnych miejscach parku. Zazwyczaj mają formę tematycznego spaceru. Ostatnie dotyczyły roślin w KPN i zamieszkujących nasze lasy ptaków. O wszystkich spacerach informujemy z wyprzedzeniem na naszej stronie a także na oficjalnym fanpage'u na Facebooku.

A czy są przewidziane jakieś atrakcje dla dzieci?

Mamy w naszej puszczy dziesięć ścieżek dydaktycznych oraz polany rekreacyjne, także z placami zabawy, jak polana Lipków. Jeśli jest taka potrzeba, spotykamy się z uczestnikami kolonii letnich bądź zielonych szkół, które organizują gminy na terenie parku.

Które miejsca w KPN najbardziej warto pokazać dzieciom?

Warto pokazać ścieżki dydaktyczne o których wspomniałam, a wśród nich na pewno ścieżkę „Skrajem Puszczy” – znajduje się w wyjątkowo urokliwym miejscu.

Dobrze też zabrać dzieci na ścieżkę „Wokół Palmir”, bo prócz przyrody przypomina ważne wydarzenia z historii naszego kraju, a także na szlak „Do Lipkowskiej wody”, ponieważ na dzieci czeka przy nim zagospodarowana polana z wieloma atrakcjami dla najmłodszych.

Dziś nawet w lesie trudno zrezygnować z technologii, która bywa przydatna w czasie wycieczek. Jakie pożyteczne aplikacje mogłaby Pani polecić turystom planującym wycieczkę do KPN?

W ramach projektów unijnych powstają różne aplikacje. Jest ich dużo i zapewne każda z nich ma w sobie coś wartościowego, ja jednak chciałabym polecić tradycyjną mapę Kampinoskiego Parku Narodowego, która jest dostępna w naszym sklepiku w Centrum Edukacji w Izabelinie przy ul. Tetmajera 38. Mapa dostępna jest w wersji papierowej oraz laminowanej, która jest bardziej trwała.

Polecam również przewodnik „Puszcza Kampinoska” Lechosława Herza jako kompendium wiedzy o naszym Parku.

O czym koniecznie musi pamiętać turysta, wybierający się na wycieczkę do lasu? Jakie zachowania są niedopuszczalne?

Przede wszystkim musimy zdać sobie sprawę, że odpowiednie zachowanie w parku narodowym, którego powinniśmy przestrzegać, sprzyja przede wszystkim ochronie przyrody.

Parki narodowe, znajdujące się w Polsce, stanowią jeden z najważniejszych elementów polskiego systemu ochrony przyrody. Nasza obecność w parku nie musi, ale może stanowić zagrożenie dla cennego obszaru. Dlatego zawsze warto wiedzieć, czego nie wolno robić w lesie i parku narodowym.

Jak się zachowywać, by nie stanowić zagrożenia dla puszczy i jej mieszkańców?

Turyści, którzy odwiedzają park, powinni zachowywać się w miarę cicho i ostrożnie. Mieszkańcy puszczy są bowiem bardzo wyczuleni zarówno na dźwięki, jak i zapachy. Dlatego tak wiele mówimy o tym, aby nie wprowadzać do parku psów, nie hałasować. Sami źle byśmy się czuli, gdyby ktoś przyszedł do naszego domu, wniósł zapachy i jeszcze nie pozwolił w spokoju nam odpocząć.

Nie należy też zrywać roślin (konwalii, grzybów, jagód itd.) ani grzybów. Ogień – o którym tak dużo się mówi, szczególnie teraz, kiedy mamy wysokie temperatury powietrza – jest szczególnie niebezpieczny. Turyści nie powinni używać żadnych źródeł otwartego ognia ani rozpalać ogniska, gdyż może to doprowadzić do znaczących strat w przyrodzie.

Śmieci trzeba zbierać do torebki, którą potem wyrzuca się poza Parkiem. Odpadki mogą być szkodliwe dla zwierząt, a dodatkowo szpecą cały krajobraz.

Na koniec prosimy o turystyczną poradę w szerszej skali: który z polskich lasów lubi Pani najbardziej? Jakie są Pani ulubione miejsca na leśne spacery na Mazowszu lub w całej Polsce?

Uwielbiam morze. Zapach morza, widok Bałtyku o każdej porze roku, szum fal są dla mnie bezcenne! Dlatego też spacer leśną ścieżką z Krynicy Morskiej do Piasków jest jednym z moich ulubionych, ale jest wiele innych wzdłuż morza, które są mi szczególnie bliskie.

Z sentymentu lubię maleńki park miejski – Ogród Krasińskich w Warszawie, gdzie jako dziecko każdego dnia popołudniami spacerowałam z Tatą, i oczywiście naszą Puszczę Kampinoską. Szczególnie o tej porze roku, kiedy zachwycają wrzosowiska, i wczesną wiosną, gdy wszystko budzi się do życia z przysłowiowego zimowego snu.