Czy Bytom jest ładny? Trwa „Aglo Festiwal. Bytom 770” - trzy dni śląskiej kultury, spotkań, dyskusji i dobrych książek.

Czy Bytom jest ładny? Na ten temat dyskutowano podczas spotkania w Bytomskim Centrum Kultury. Eksperci zaproszeni do rozmowy nie mieli wątpliwości: śląskie miasto, mimo że nie brakuje w nim kontrastów, jest nie tylko jest ładne, ale przede wszystkim fascynujące. Mówili o swoich odczuciach, dzielili się wrażeniami, a przede wszystkim pokazali, jak patrzeć na Bytom , aby zobaczyć to, co w nim najciekawsze. Każdy z nich zwracał uwagę na inny aspekt - historię, architekturę, klimat, ludzi - wszystko to, co wpływa na "poczucie miasta".

Tomasz Sanecki, bytomski historyk, stanął przed trudnym zadaniem wyznaczenia spacerowego miniszlaku, na którym znajdzie się pięć pięknych miejsc, które koniecznie trzeba zobaczyć w Bytomiu. Zadanie trudne, bo zdaniem historyka, miejsc wartych odwiedzenia tu nie brakuje. - Na pewno na tej trasie znalazłaby się Elektrociepłownia Szombierki, unikatowy przykład poprzemysłowego dziedzictwa zaprojektowanego przez Zillmannów, a także w tej dzielnicy - szyb Krystyna, który miejmy nadzieję, doczeka się rewitalizacji - wymieniał Tomasz Sanecki. Pozostałe trzy wytypowane przez niego miejsca to zrewitalizowany już Pałac w Miechowicach, kompleks po kopalni KWK Rozbark, zagospodarowany na teatr i centrum wspinaczkowe, a także Rezerwat Segiet w Suchej Górze, obiekt po dawnych kopalniach rud srebra, cynku i ołowiu, wpisany na listę UNESCO.

- Bytom jest nie tylko ładny. Jest piękny. Mieszkam tu od urodzenia, wychowałem się na osiedlu z wielkiej płyty, nadal mieszkam w takiej zabudowie, zmieniłem tylko dzielnicę ze Stroszka na Rozbark. Bytom cały czas mnie urzeka, także ze względu na to, że jako historyk, wertuję dokumenty i ciągle odkrywam nieznane rzeczy o moim mieście - mówił Tomasz Sanecki. Wśród jego odkryć jest na przykład informacja, że niewiele brakowało, abyśmy nie we Wrocławiu, a właśnie w Bytomiu, oglądali słynną Panoramę Racławicką. W miejskim archiwum jest decyzja zarządu miasta z czerwca 1946 roku, gdzie planowano przeniesienie Panoramy Racławickiej ze Lwowa właśnie tutaj - a konkretnie do Parku im. F. Kachla, gdzie miał powstać pawilon pod nią przeznaczony.
- Niestety, więcej dokumentów na ten temat nie ma i nie wiemy, dlaczego ostatecznie do tego nie doszło - przyznał historyk.

Dorota Brauntsch, fotografka z Tychów, dwa lata temu wyruszyła w podróż po Bytomiu śladami książki "Ballada o śpiącym lwie" Agaty Listoś -Kostrzewy. - Historia Bytomia mnie wgniata. Te postindustrialne obrazy, motyw ziemi, tego bogactwa. Jesteśmy w jakimś kosmosie - dla mnie to śląska Diuna. Górotwór, pokład 504, te wszystkie słowa mocno pobudziły moją wyobraźnię - mówiła fotografka. Z aparatem pojechała śladami opisywanych miejsc, także tych, które tak bardzo się zmieniły - była na ulicy Pocztowej i Technicznej, skąd zniknęły domy ze względu na szkody górnicze. - Drugi raz odwiedziłam Bytom właśnie teraz, 3 maja. I obecnie patrzyłam w górę. Nadchodził wieczór, zachodzące słońce odbijało się w fasadach kamienic, przymrużyłam oczy, usłyszałam przejeżdżający przez miasto tramwaj i poczułam się prawie jak...w Lizbonie! Zabrakło tylko szumu oceanu. Albo jak w Gdyni, patrząc na modernistyczne kamienice - wspominała.
I ona również nie miała wątpliwości, jak odpowiedzieć na pytanie Anny Dudzińskiej, która zwróciła uwagę, że można na miasto patrzeć właśnie w tej sposób. Czy Bytom jest ładny? - Tak - potwierdziła Dorota Brauntsch.

Wśród zaproszonych do rozmowy osób był również Arkadiusz Gola, fotoreporter Dziennika Zachodniego, autor reportażowych zdjęć o Bytomiu, prezentowanych podczas spotkania.
- Zastanawiałam się, na ile te zdjęcia zmieniły nam tę rozmowę. Tak mocny jest ich przekaz. Miałeś świadomość, jak zagrają one z naszą opowieścią? Musiałam ją nieco zmienić - przyznała Anna Dudzińska.

Arkadiusz Gola podkreślił, że podoba mu się wielogłos w tej dyskusji i spojrzenie na miasto z różnych stron, pod różnym kątem.
-Uważam, że Bytom jest piękny, bo spotkam tu ludzi, którzy mnie inspirują - jest ich cały wachlarz - zapewniał, zwracając jednocześnie uwagę, że pod tym względem Bytom "wygrywa" z wieloma innymi śląskimi miastami. Co ciekawe, on sam pochodzi z Rudy Śląskiej. - Chcę być w mieście, gdzie jak wyjdę na ulicę, do sklepu, to spotkam ludzi, którzy godoją po naszemu. I tak jest na bytomskim Bobrku czy Miechowicach. Z kolei w centrum Bytomia spotykam osoby z korzeniami kresowymi. I to też jest piękne! Jedną z takich osób był Kazimierz Trampisz, legendarny piłkarza Polonii Bytom, który przyjechał tu właśnie za Lwowa. Jak on cudownie opowiadał o swoich emocjach dotyczących Bytomia - to było niezwykle inspirujące. Bytom jest pełen takich ludzi - mówił Arkadiusz Gola. Swoje reportażowe zdjęcia określił jako pamiętniki, ślady bytomskie. - Nie ma znaczenia dla mnie, czy podczas moich wędrówek widziałem odrapaną ścianę czy piękny klomb - wyjaśniał, definiując jednocześnie pojęcie "piękna". - Nie chciałbym, aby na moje zdjęcia patrzeć i oceniać pod kątem miejskiej promocji. Foldery też są oczywiście potrzebne. Natomiast dla mnie miasto tworzą ludzie. Ja, spacerując po mieście, chcę mieć poczucie, że jestem u siebie. W Bytomiu to czuję. Odczuwanie jest dla mnie wyznacznikiem piękna. Znaczenie mają dla mnie spotykani ludzie, z którymi mam porozumienie - podkreślał. Przywołał też sytuację, w której na potrzeby badań naukowych robił zdjęcia we wnętrzach mieszkań, które powstały przy zlikwidowanych już obecnie kopalń i hut. - Zrobiłem takie zdjęcia w Bobrku i centrum. Poznanie miasta to także poznanie jak żyją jego mieszkańcy. Te wnętrza pokazały mi osobiste byty tych ludzi - podkreślił.

Grzegorz Piątek, architekt, zapytany przez Annę Dudzińską, czy miasto musi być ładne, stwierdził, że priorytetowe znaczenie ma coś innego.
- Ważniejszy jest komfort życia, którego oczywiście częścią może być estetyka, ale wygoda jest najważniejsza. Ograniczające jest robienie konkursu piękności wśród miast. Miasta nie muszą się też od razu podobać, być zrozumiałe. Istotne jest to, jakie są dla ludzi, którzy w nich żyją. Trzeba mieć też świadomość, że kryteria, mody, gusta - także te dotyczące postrzegania miast - zmieniają się - zwracał uwagę. - Przeżyłem wybuch mody na modernizm, teraz przeżywam modę na postmodernizm. To jest relatywne, często pokoleniowe. Taka architektura, która jest obecnie ozdobą Bytomia, z przełomu XIX/XX wieku jeszcze kilkadziesiąt lat temu uważana była za bezguście. Trzeba mieć więc dystans do pojęcia "piękna". Piękno może też wypływać z przeżyć, a nie tylko z naukowej oceny - podkreślał. Dodawał też, że aby poznać miasto i jego piękno, nie należy skupiać się jedynie na fasadach, trzeba wchodzić do bram, zwiedzać podwórka, zaglądać do mieszkań. - Mnie się Bytom podoba - zapewnił.