Józef Bem
41. Paweł Włodkowic
Najbardziej znany w Europie polski uczony przed Kopernikiem. Kapłan, prawnik i rektor Akademii Krakowskiej. Reprezentując Koronę na soborze w Konstancji (1414-1418), głosił pogląd, że każdy naród, nawet pogański, ma prawo do spokojnego życia na własnej ziemi. Wówczas była to myśl rewolucyjna, dziś jest fundamentem prawa międzynarodowego.
42. Józef Bem
Bohater trzech narodów. Weteran wojen napoleońskich. Potem wynalazca (opracował nowatorskie projekty rakiet) i oficer w czasie walk listopadowej irredenty. Naście lat później został naczelnym wodzem armii rebeliantów w czasie powstania węgierskiego. Po jego upadku trafił do Turcji. Tam także służył w wojsku. Dał się poznać jako pomysłowy inżynier i wybitny strateg. Dosłużył się rangi generała.
43. Kazimierz Leski „Bradl”
Prawdopodobnie jeden z najbardziej zuchwałych szpiegów czasów II wojny światowej. Zaczynał jako agent organizacji Muszkieterzy, a potem pracował dla AK. Podróżował po okupowanej Europie w przebraniu generała Wehrmachtu. Przecierał szlaki kurierskie i pozyskiwał cenne dla aliantów dane, np. plany Wału Atlantyckiego. Brał udział w powstaniu warszawskim. W PRL był represjonowany.
44. Andrzej Wajda
Najsłynniejszy na świecie, obok Polańskiego, polski reżyser. Laureat Oscara za całokształt twórczości. Takimi filmami jak „Kanał” czy „Popiół i diament” zainicjował tzw. polską szkołę filmową, która przez lata była liczącą się marką. Twórca takich klasycznych obrazów kinowych jak „Człowiek z żelaza” (Złota Palma w Cannes), „Popioły” czy „Danton”. Bez wątpienia jest twórcą, o którym nieprędko zapomnimy.
45. Leszek Kołakowski
Mało który współczesny polski filozof osiągnął taki międzynarodowy rozgłos jak on. Kołakowski zawdzięczał go swojemu trzytomowemu dziełu pt. „Główne nurty marksizmu”. Poddawał w nim krytycznej analizie idee, które inspirowały najbardziej krwawe dyktatury XX w. W 1968 r. musiał wyjechać z PRL. Wykładał na uniwersytecie w Oksfordzie.
Zofia Rapp-Kochańska
36. Zbigniew Brzeziński
Doradca do spraw międzynarodowych najpotężniejszych spośród światowych przywódców - prezydentów USA. Najpierw współpracował z Lyndonem Johnsonem, a potem piastował stanowisko doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego Jimmy’ego Cartera. Przyczynił się m.in. do normalizacji stosunków na linii Pekin - Waszyngton i porozumienia pokojowego w Camp David.
37. Henryk Mikołaj Górecki
Kompozytor muzyki współczesnej o międzynarodowej renomie. W Polsce od lat 60. XX w. uznawano go za czołowego awangardzistę. Rozgłos poza granicami naszego kraju zdobył dopiero w latach 90., po upadku żelaznej kurtyny. Utwory takie jak III Symfonia przyniosły mu komercyjny sukces i stałe miejsce na muzycznym panteonie.
38. Wisława Szymborska
Poetka, tłumaczka, eseistka i autorka przezabawnych limeryków. Cały świat usłyszał o niej, gdy w 1996 r. otrzymała literacką Nagrodę Nobla. Jej utwory tłumaczono na dziesiątki języków, w tym na japoński i arabski. Należała do elitarnego grona członków Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.
39. Stanisław Sosabowski
Obok gen. Andersa i gen. Maczka był najbardziej zasłużonym oficerem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Był inicjatorem i organizatorem utworzenia 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Dowodził nią w krwawej bitwie pod Arnhem. Jego postać, grana przez Gene’a Hackmana, pojawiła się nawet w filmie „O jeden most za daleko”, osnutym na tych dramatycznych wydarzeniach. Niestety, tak jak gen. Maczek zmarł w biedzie i zapomnieniu w Wielkiej Brytanii.
40. Zofia Rapp-Kochańska
Agentka Komendy Głównej Armii Krajowej. Działała na terenie III Rzeszy. Pozyskała wiele kluczowych informacji, m.in. ustaliła miejsce pobytu pancernika „Tirpitz” (przyczyniła się do jego zatopienia). Walczyła w powstaniu warszawskim.
Helena Modrzejewska
31. Tadeusz Kościuszko
Bohater dwóch narodów - Polski i Stanów Zjednoczonych. Za oceanem uczestniczył w wojnie o niepodległość USA. Służył w randze pułkownika w armii buntowników. Specjalizował się w budowie fortyfikacji i oblężeniach, przyczyniając się do wielu zwycięstw nad Brytyjczykami. Był autorem koncepcji umocnienia West Point, gdzie znajduje się obecnie amerykańska akademia wojskowa.
32. Janusz Korczak
Wybitny polsko-żydowski pedagog i twórca literatury dziecięcej. Spod jego pióra wyszły takie książki jak „Król Maciuś Pierwszy” czy „Kajtuś czarodziej”. Tłumaczone na dziesiątki języków stały się bestsellerami na całym globie. Korczak zginął w komorze gazowej Treblinki w 1942 r., dokąd trafił ze swoimi podopiecznymi z sierocińca. Nie opuścił ich do końca.
33. Helena Modrzejewska
Krakowianka, która zrobiła zawrotną karierę aktorską za oceanem. Na przełomie XIX i XX w. występowała w teatrach od Kalifornii po Nowy Jork, robiąc prawdziwą furorę. Sławę przyniosły jej główne role w szekspirowskich dramatach - Ofelii w „Hamlecie” czy Desdemony w „Otellu”. Ceniono ją, mimo że jej angielski akcent był daleki od doskonałości.
34. Zawisza Czarny
Rycerska sława Zawiszy rodem z Grabowa (miejscowość pod Sandomierzem) sięgała w XV w. daleko poza Polskę. Całkowicie zasłużenie. Wojak ten odznaczył się w bitwie pod Grunwaldem. W następnych latach jako rycerz dyplomata podróżował po całej Europie, wygrywając turniej za turniejem. Brał udział w wojnach husyckich. Poległ w czasie bitwy z Turkami w Serbii.
35. Marek Edelman
Bohater powstania w getcie warszawskim. Ostatni przywódca oddziału Żydowskiej Organizacji Bojowej. Walczył także w powstaniu warszawskim. Po wojnie był wybitnym kardiologiem. Angażował się także w działalność opozycji solidarnościowej. Do swoich ostatnich dni był strażnikiem pamięci o uczestnika straceńczego zrywu w 1943 r.
Władysław Anders
26. Bronisław Malinowski
Światowej sławy antropolog. Uważany za jednego z najważniejszych naukowców w swojej dziedzinie w XX w. Stworzył podstawy teorii funkcjonalistycznej i tzw. brytyjskiej antropologii społecznej. Prowadził swoje badania głównie w Australii i na wyspach Pacyfiku. Jego najważniejsze dzieła to „Argonauci zachodniego Pacyfiku” i „Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich”.
27. Władysław Anders
Organizator 2. Korpusu Polskiego. Dowódca Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie - przeszło dwustutysięcznej armii, która walnie przyczyniła do zwycięstwa aliantów nad III Rzeszą. Niestety jego zasługi i danina krwi złożona przez jego żołnierzy nie przełożyły się na zyski polityczne. Polska trafiła pod sowiecką okupację, a wojacy z PSZ nie mogli nawet uczestniczyć w londyńskiej paradzie zwycięstwa.
28. Irena Sendler
Jak nikt zasłużyła na tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. W czasie okupacji kierowała referatem dziecięcym Rady Pomocy Żydom (tzw. Żegoty). [zdj 26785662 k1 p]Dzięki posiadanym przepustkom udało jej się uratować z getta warszawskiego około 2500 żydowskich dzieci. Osobiście ocaliła więcej Żydów niż jakikolwiek inny człowiek w czasie wojny oprócz kilku dyplomatów. Nie doczekała się Pokojowej Nagrody Nobla - mimo że dwukrotnie była do niej zgłaszana.
29. Witold Urbanowicz, Dywizjon 303
„Jeszcze nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym”. Tak brytyjski premier Winston Churchill komplementował pilotów RAF po zwycięskiej bitwie o Anglię. W tej kluczowej wiktorii mieli swój wielki udział polscy piloci, przede wszystkim z legendarnego Dywizjonu 303 - najskuteczniejszej formacji myśliwskiej w tych walkach (około 60 zestrzeleń w 17 dni). Jego dowódcą był Witold Urbanowicz, a pod swoją komendą miał takich asów jak Jan Zumbach i Zdzisław Henneberg.
30. Władysław Jagiełło
Założyciel dynastii, pod której panowaniem powstało najpotężniejsze państwo w Europie Środkowo-Wschodniej - Rzeczpospolita Obojga Narodów. Potęga, która najpierw zahamowała ekspansję państwa zakonnego pod Grunwaldem, a potem przez trzy stulecia była jednym z najważniejszych politycznych graczy na Starym Kontynencie.
