1/7
Robert Biedermann przeprowadził się do pałacu z rodziną w...
fot. Grzegorz Gałasiński

Robert Biedermann przeprowadził się do pałacu z rodziną w 1878 r. Obecnie pałac należy do Uniwersytetu Łódzkiego

2/7
Robert Biedermann przeprowadził się do pałacu z rodziną w...
fot. Grzegorz Gałasiński

Robert Biedermann przeprowadził się do pałacu z rodziną w 1878 r.

Biedermannowie to jedni z twórców przemysłowej Łodzi. Uważani byli za najbardziej polską z niemieckich rodzin mieszkających w mieście. Jej historia nie miała jednak szczęśliwego zakończenia...

Biedermannowie przyjechali do Polski w XVIII w. Osiedlili się najpierw w Wielkopolsce. Potem przyjechali do Zduńskiej Woli. Tu w 1836 r. przyszedł na świat Robert Biedermann. Jego ojciec Wilhelm Traugott był ewangelickim pastorem. Ale Robert nie poszedł w jego ślady. Uczył się zawodu farbiarza. Rodzice wysłali go do Konstantynowa Łódzkiego. Mieszkał tam jego wuj Gustaw Jehring. U niego uczył się zawodu. Po pięciu latach młody Robert wyjechał do Łodzi. Pracował w farbiarni Józefa Paszkiewicza. U niego uzyskał dyplom czeladnika.

Marzeniem Roberta było otwarcie własnej manufaktury. Zbierał na to pieniądze. Marzenie zaczęło się spełniać. Robert Biedermann dostał w dzierżawę 14 ha nad rzeką Łódką. W 1864 r. wybudował tam farbiarnię. Stanęła na rogu ul. Kilińskiego i Północnej. Przed laty była to ul. Widzewska 2. Nie była to wielka fabryka. W farbiarni znajdowały się tylko dwie podgrzewane wanny, pracowało dwóch czeladników. Farbowano w niej tylko powierzone towary. Problemem była woda. By zapewnić do niej dostęp Robert Biedermann kupił sąsiadującą z rzeką Łódką działkę przy ul. Franciszkańskiej 1.


CZYTAJ WIĘCEJ >>>>


3/7
Familia Biedermannów była lubiana przez łódzkich fabrykantów...
fot. Reprodukcja Grzegorz Gałasiński

Familia Biedermannów była lubiana przez łódzkich fabrykantów i robotników


Robert Biedermann prowadził swój mały interes, kiedy to poznał Emmę Braun - bogatą córkę sąsiadów. Jej ojciec Friedrich Edward Braun był miał manufakturę wyrobów półwełnianych. Dzięki posagowi Robert mógł rozbudować swoją farbiarnię. Dobudował budynki. W farbiarni zainstalował miedziane kadzie, suszarki, wprowadził napęd parowy. Udało mu się zbudować laboratorium chemiczne. Od 1877 r. miał mechaniczną suszarnię i tzw. aperturę towarów wełnianych. Można było u niego farbować flanelę, wyroby trykotowe, kaszmiry, szewioty, a także plusz meblowy, konfekcyjny. Robert Biedermann zaczął kupować wełnianą przędzę. Farbował ją i sprzedawał w Łodzi, Moskwie, Rydze i Koburgu. W 1879 r. odkupił znajdującą się w pobliżu, bo na ul. Widzewskiej 1/3 farbiarnię należącą do Teodora Kundela.

Robert Biedermann był człowiekiem lubianym w środowisku łódzkich fabrykantów. Doceniano jego pracowitość. Bywało, że w swej farbiarni spędzał po 16 godzin dziennie. Z usług Biedermanna korzystali m.in. Juliusz Heinzel, Karol Scheibler. Ten ostatni pożyczył mu nawet sporą sumę pieniędzy.

Zaczął też kupować nowe działki. Między innymi na tych znajdujących się przy ul. Smugowej otworzył w 1889 r. przędzalnię bawełny. Z dokumentów zgromadzonych przez Archiwum Państwowe w Łodzi wynika, że zainstalowano w niej 6 tys. wrzecion. W 1892 r. Robert Biedermann był też właścicielem tkalni bawełny z 60 krosnami. Imperium rodziny Biedermannów rozciągało się między ul. Północną, Smugową, Franciszkańską i Widzewską.

A kiedy firma była już potężna Robert zaczął wznosić swój pałac. Przeprowadził się do niego z rodziną w 1878 r. Wcześniej mieszkał w znajdującym się obok drewnianym domu. Pałac projektował dla niego Hilary Majewski. Robert Biedermann stał się też właścicielem liczącego 30 mórg majątku „Źródło” w podłódzkim Bedoniu.

>>>>



4/7
Wnętrze pałacu Biedermanna...
fot. Grzegorz Gałasiński

Wnętrze pałacu Biedermanna


Senior rodu Biedermannów był też znany z działalności społecznej. Był w Komitecie Budowy Kanalizacji i Wodociągów w Łodzi. Ufundował Dom Sierot przy Północnej 70. Zbudował domy dla robotników przy ul. Smugowej. W testamencie zapisał m.in. po 1500 rubli dla gminy ewangelickiej, żydowskiej, rzymskokatolickiej i prawosławnej.

Robert i Emma Biedermannowie mieli 13 dzieci. Jednym z nich był Bruno. Urodził się w 1878 r. Rodzice zadbali o jego wykształcenie. Studiował w Monachium, Charlottenburgu i Berlinie. Zdobył wykształcenie politechniczne, ale też prawno-ekonomiczne. W Heidelbergu został doktorem filozofii i socjologii gospodarczej. Bardzo lubił sport i uprawiał go amatorsko. Grał w tenisa, zimą w hokeja. Był członkiem budowy Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Gdańskiej, Domu-Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego, został wiceprezesem Łódzkiego Komitetu Funduszu Obrony Narodowej. W 1936 r. po śmierci starszego brata Alfreda, stanął na czele rodzinnej firmy. Wcześniej służył w armii carskiej, brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej, potem walczył na froncie I wojny światowej, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do polskiej armii. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

Jego żoną została Luiza Julia Stegmann, córka Adolfa, właściciela farbiarni. Mieli dwie córki. Urodzoną w 1911 r. Adalisę Klarę i młodszą o trzy lata Marylę. Obie skończyły polskie gimnazjum Z. Pętkowskiej i W. Macińskiej przy ul. Wólczańskiej. Maryla uwielbiała psy, konie, Ada była dostojną panienką...

W książce „Biedermanowie” Wanda Kuźko pisze, że po zdaniu matury Adalisa otrzymała w prezencie od ojca samochód marki Steier. Studiowała w Szwajcarii i w Wiedniu. Ada jeszcze przed wojną wyszła za mąż za Roberta Schultza, właściciela fabryki mebli przy ul. Gdańskiej. Mieli dwie córki. Urodzoną w 1937 r. Marię Barbarę i dwa lata młodszą Christianę Irenę. W 1944 r. Ada z rodziną opuściła Łódź i wyjechała do Niemiec.

>>>>


Kontynuuj przeglądanie galerii
Dalej

Polecamy

Grand Prix Chorwacji. Bartosz Zmarzlik zaczął od finału [zdjęcia]

Grand Prix Chorwacji. Bartosz Zmarzlik zaczął od finału [zdjęcia]

Górnik Zabrze wspina się w ligowej tabeli. Kolejne zwycięstwo rewelacji wiosny

Górnik Zabrze wspina się w ligowej tabeli. Kolejne zwycięstwo rewelacji wiosny

Głośne nazwiska na listach PiS do PE. Kto wystartuje w wyborach?

AKTUALIZACJA
Głośne nazwiska na listach PiS do PE. Kto wystartuje w wyborach?

Zobacz również

Śląsk Wrocław nie zdążył odrobić straty z Ruchem Chorzów. Co za końcówka!

Śląsk Wrocław nie zdążył odrobić straty z Ruchem Chorzów. Co za końcówka!

Górnik Zabrze wspina się w ligowej tabeli. Kolejne zwycięstwo rewelacji wiosny

Górnik Zabrze wspina się w ligowej tabeli. Kolejne zwycięstwo rewelacji wiosny