Trybunał Konstytucyjny opublikował uzasadnienie wyroku ws. aborcji. Dziś zacznie obowiązywać. Będzie manifestacja pod budynkiem TK

W październiku 2020 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że dopuszczalność przerwania ciąży w przypadku ciężkiego upośledzenia lub choroby płodu jest niezgodna z konstytucją. Zgodnie z decyzją TK, aborcja w przypadku zagrożenia urodzeniem dziecka ciężko chorego lub bez szansy na przeżycie, jest sprzeczna z konstytucją.

W środę 27 stycznia Trybunał Konstytucyjny wydał uzasadnienie dot. wyroku z października. Zdaniem ekspertów, pozostawia ono pole do pewnej interpretacji, ponieważ zapisano, że aborcja jest dopuszczalna "w przypadku, gdy duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu wiąże się z zagrożeniem dla życia i zdrowia matki".

„W ocenie Trybunału, art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.r. nie pozwala przyjąć, że duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu ma stanowić podstawę do automatycznego domniemania naruszenia dobrostanu kobiety ciężarnej, zaś samo wskazanie na potencjalne obciążenie dziecka takimi wadami ma charakter eugeniczny. W przepisie tym zabrakło odniesienia do mierzalnych kryteriów naruszenia dobra matki uzasadniających przerwanie ciąży, czyli takiej sytuacji, w której nie można byłoby od niej prawnie wymagać poświęcenia danego dobra prawnego. Wobec powyższego, Trybunał uznał ograniczenie prawnej ochrony życia w drodze art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.r. za niespełniające wymogów przydatności, konieczności oraz proporcjonalności sensu stricto. Trybunał Konstytucyjny, oceniając art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.r., stwierdził zatem, że legalizacja zabiegu przerwania ciąży, w przypadku gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, nie znajduje konstytucyjnego uzasadnienia” – napisano w uzasadnieniu wyroku TK.

„Trybunał, mając na względzie niełatwą sytuację matki w przypadku ciąży, co do której badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, zwraca uwagę na art. 71 ust. 2 Konstytucji, który przyznaje matce przed i po urodzeniu dziecka podmiotowe prawo do szczególnej pomocy władz publicznych w zakresie określonym przez ustawę, a łączące się bezpośrednio z zasadą ochrony macierzyństwa z art. 18 Konstytucji. Jakkolwiek prawo to może być dochodzone tylko w granicach określonych w ustawie, o czym przesądza art. 81 Konstytucji, to na ustawodawcy ciąży obowiązek jego odpowiedniego unormowania. Choć przysługuje mu daleko idąca swoboda konkretyzowania owej pomocy, to „aby mogła spełnić swoją rolę, nie może być iluzoryczna – ustawa musi zagwarantować jej realny wymiar”. Zasadne byłoby zatem przeanalizowanie przez ustawodawcę tego, czy obowiązujące rozwiązania prawne w tym zakresie są wystarczające w przypadku, gdy art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.r. został wyeliminowany z systemu prawnego” – dodano.

Jak poinformowało Centrum Informacyjne Rządu, wyrok zostanie opublikowany w dzisiaj w Dzienniku Ustaw.

O godz. 18.30 pod budynkiem Trybunału Konstytucyjnego rozpocznie się manifestacja przeciwko decyzji TK. Zapowiedział ją Ogólnopolski Strajk Kobiet.

"Wydrukowali uzasadnienie, chcą drukować 'wyrok'. Zróbmy im piekło, które zapamiętają do końca życia" - napisano na profilu Strajku Kobiet na Twitterze.

- Jeżeli znajdzie się przestępca, który opublikuje wyrok w Dzienniku Ustaw, będzie przez nas ścigany - powiedziała Marta Lempart w TOK FM.

- Za każdym razem, jak słyszycie, że ktoś bredzi o wyroku Trybunału, to mówcie mu, że kłamie - dodała. Zdaniem Marty Lempart, manifestacja będzie szła tak, "by zostawić ślady".

- To jest odbieranie nam sprawstwa, odbieranie nam nadziei. Dziennik Ustaw to nie jest własność pana Kaczyńskiego. To nie jest wyrokiem, więc nie będzie to miało żadnego znaczenia. Prawo w Polsce się nie zmieni. Pytanie, czy znajdą się ludzie odważni, a na pewno się znajdą, to będziemy ich wspierać. A jeśli znajdą się tchórze, a znajdą się, to będą ponosić tego konsekwencje - powiedziała Lempart.

"Pseudotrybunał opublikował pseudowyrok odbierając kobietom prawo wyboru" - napisała na Twitterze Małgorzata Kidawa-Błońska.

Wniosek w sprawie tzw. aborcji eugenicznej złożyli już trzy lata temu posłowie PiS (ze względu na zakończenie kadencji parlamentu uległ on jednak dyskontynuacji), więc złożyli go ponownie.

Według wnioskodawców, tzw. aborcja eugeniczna, czyli z przesłanek embriopatologicznych - przeprowadzana w przypadku ciężkiego uszkodzenia płodu - może być niezgodna z polską konstytucją. Jest to jedna z trzech sytuacji w polskim prawie, która dopuszcza przerwanie ciąży.

Trybunał rozpatrywał wniosek pełnym składzie. Posiedzeniu przewodniczyłą prezes TK sędzia Julia Przyłębska.