Mieszkanie w bloku czy dom jednorodzinny? Które rozwiązanie jest lepsze. Koszty, wady i zalety

Aktualne ceny mieszkań (zwłaszcza dobrze zlokalizowanych i znajdujących się w dużych miastach) są tak wysokie, że wielu z nas zaczyna brać pod uwagę ewentualność zamieszkania w domu na przedmieściach czy nawet poza miastem. Taki dom coraz częściej można nabyć za dużo mniejsze pieniądze niż mieszkanie w centrum. Dodatkowo będziemy dysponowali większą powierzchnią użytkową (wewnątrz budynku i wokół niego). Propozycja może zatem wydawać się kusząca. Jednak warto zdawać sobie sprawę, że nie każdemu mieszkanie w domu położonym w zacisznej okolicy będzie się podobało tak samo. Podobnie zresztą co codzienne życie w wielkomiejskim zgiełku.

Wielkomiejskie blokowiska są przeważnie bardzo dobrze skomunikowane z centrum oraz z innymi dzielnicami (dojeżdża tu wiele linii tramwajowych i autobusowych). Nawet jeśli zdecydujemy się na kupno mieszkania nieco bardziej oddalonego od serca miasta, możemy być spokojni, że w najbliższej okolicy nie zabraknie szkół, przedszkoli, żłobków, itd. Z pewnością będzie też można swobodnie robić tu codzienne zakupu. Na osiedlach nie brakuje bazarków ze świeżą żywnością, sklepów przemysłowych, aptek i wszelkiego rodzaju punktów usługowych. W wielu dzielnicach funkcjonują też kina, restauracje, puby czy dyskoteki. Wszystko jest zatem pod ręką.

Oprócz tego wiele bloków jest dziś całodobowo strzeżonych przez ochroniarza, do klatek wchodzi się często przez ładne patia, a w pobliżu są bezpieczne i kolorowe place zabaw dla dzieci. Istnieje niewielkie ryzyko włamania do naszego lokum, bo w koło jest pełno ludzi i ciągle ktoś się kręci.

Nowe mieszkanie w bloku urządzimy w miarę szybko – przeważnie to zaledwie dwa lub trzy pokoje z kuchnią o powierzchni nie większej niż 40 – 60 m². Gdy wrócimy do niego po pracy, wystarczy godzina, by wykonać bieżące sprzątanie. W zimie zawsze grzeją kaloryfery i nie interesuje nas palenie w piecu czy dbanie o dostępność do opału. Klatkę schodową i teren wokół bloku sprząta wynajęty przez zarządcę dozorca. Nie jesteśmy zobowiązani do wykonywania okresowych przeglądów instalacji, ani nie musimy czyścić rynien czy naprawiać dachu. Koszty tego rodzaju czynności pokrywane są z tzw. funduszu remontowego, na który wszyscy lokatorzy odprowadzają składki w comiesięcznym czynszu.

Blok to zawsze tylko blok. Wprawdzie właściciele mieszkań mają cząstkowe prawo do gruntu znajdującego się pod budynkiem, ale któż i w jaki sposób korzysta z tej ziemi? To tylko teoria. Przed wieloma blokami są pięknie zagospodarowane tereny zielone, ale zdarza się też i tak, że np. nie mogą korzystać z nich dzieci. Chodzi bowiem o generowany podczas beztroskich zabaw hałas, który może być dokuczliwy dla innych mieszkańców.

Z hałasem zresztą są tu większe problemy. Nam przeszkadza to, co robią sąsiedzi, a im to, co robimy my. To błędne koło, które w niektórych sytuacjach prowadzi do bardzo poważnych konfliktów i międzyludzkiej złośliwości. Ściany i stropy w budynkach wielorodzinnych rzadko kiedy mają izolację akustyczną i prawie wszystko przez nie słychać. Nic zatem dziwnego, że dla osób starszych dokuczliwa będzie dziecięca bieganina, która odbywa się piętro wyżej, a na piętrze przeszkadzać może ujadanie psa z dołu. Warto w tym miejscu dodać, że mieszkanie w bloku nigdy nie będzie tak przyjazne dla wspominanego czworonoga jak przestrzenny dom z ogrodem.

Inna kwestia to przestrzeń, jaką mamy do dyspozycji. Mieszkania zlokalizowane w budynkach wielorodzinnych są przeważnie małe i ciasne, a w ostatnim czasie dąży się jeszcze bardziej do stworzenia jak największej liczby pomieszczeń na jak najmniejszej powierzchni. Przeważnie odbywa się to kosztem kuchni, łazienek oraz przedpokoi. Czasami są one tak nieustawne, że ich funkcjonalne urządzenie jest właściwie niemożliwe.

Jeszcze jedna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę to wysokość, na której zlokalizowane jest mieszkanie i dostępność do niego. Nowe budynki raczej zawsze wyposaża się już w wygodne windy, ale w starszych blokach czteropiętrowych do dyspozycji mamy tylko schody i własne nogi. Weźmy pod uwagę, że wielokrotne „wdrapywanie się” na ostatnie piętro nie dla wszystkich będzie miłym urozmaiceniem (zwłaszcza jeśli mamy małe dzieci bądź jesteśmy w podeszłym wieku).

Zalet domu jednorodzinnego bardzo wiele, co zdecydowanie może zachęcać do posiadania tego dobrodziejstwa. Najbardziej oczywistą zaletą mieszkania w samodzielnym domu jest poczucie niezależności i możliwość korzystania z niego zgodnie z zasadą: „Wolnoć Tomku w swoim domku”. Tu można bez żadnej krępacji przywitać wiosenny poranek w pidżamie, chodzić boso po ogrodzie, jeść owoce prosto z drzew, krzyczeć, śpiewać, tańczyć i robić inne rzeczy, które w mieszkaniu blokowym mogą być niemożliwe do zrealizowania (oczywiście pod warunkiem, że nie będziemy swoim zachowaniem zakłócać spokoju właścicieli sąsiednich posesji).

W domu jednorodzinnym mamy też do dyspozycji dużo więcej przestrzeni niż w mieszkaniu. I to nie tylko wewnątrz, ale również na zewnątrz. Dodatkowy taras, ogród czy basen znacząco podnoszą komfort życia i sprawiają, że czerpiemy z niego więcej przyjemności. Podobnie działa cisza i spokój, której we własnym domu nigdy nie brakuje. Wracając tu po męczącym dniu pracy, lepiej wypoczniemy i szybciej zregenerujemy siły – zwłaszcza jeśli dom jednorodzinny położony jest w malowniczej okolicy, gdzie powietrze jest czyste i pozbawione wszechobecnego dziś smogu.
Kolejna zaleta to kształt i wygląd pomieszczeń oraz otoczenia budynku. Jeśli dom jednorodzinny jest budowany przez nas, na wszystko możemy mieć wpływ i samodzielnie decydować o jego ostatecznym wyglądzie. Kuchnia może być zatem dokładnie taka, o jakiej marzymy, w łazience będzie można pomieścić i wannę i prysznic, a pokoje rozlokować tak, by wszystkim domownikom było wygodnie. Przed domem będziemy mogli zorganizować samodzielny plac zabaw dla dzieci. Pewnie uda się też wygospodarować miejsce na wybieg dla psa i posadzić ulubione rośliny. Odpowiednie ogrodzenie posesji wzmocni nasze poczucie bezpieczeństwa i niezależności.

Niestety to prawda. Na właścicielach budynków jednorodzinnych spoczywa bardzo wiele obowiązków, które na ogół wypełniane są przez nich samych. To przede wszystkim dużo więcej niż w mieszkaniu powierzchni do uprzątnięcia i właściwego zadbania o nią. Nawet zwykły trawnik wymaga koszenia, a co dopiero duży ogród? O ile grzebanie w ziemi dla jednych jest czystą przyjemnością, dla innych już niekoniecznie. A przecież wszystkiego trzeba dopilnować, bo w przeciwnym razie teren zarośnie chwastami i nie będzie już cieszył naszych oczu. Rozwiązaniem jest zatrudnienie ogrodnika, ale to dodatkowe koszty, których we własnym domu i tak nie brakuje.

Dach trzeba okresowo przeglądać, rynny na bieżąco czyścić, czasami umyć podjazd, odśnieżyć chodnik oraz schody, itd. Ciągle jest coś do zrobienia. Do tego obowiązkowe przeglądy kominów i instalacji, konserwacja pieca centralnego ogrzewania, dbałość o wywóz śmieci, czyszczenie szamba i wiele innych zajęć, których nikt za nas nie wykona i nikt za nie zapłaci.

Do wad trzeba też niestety zaliczyć lokalizację. Trudno o wygodny dom jednorodzinny w samym centrum miasta. Przeważnie buduje się je w dzielnicach peryferyjnych bądź po prostu na wsiach, gdzie brak jest infrastruktury, placówek oświatowych, a nierzadko nie ma sklepu. O komunikacji z miastem nikt nawet nie wspomina. W takich warunkach bez samochodu po prostu nie da się żyć.

Jak zostało to już wspomniane – dziś nietrudno jest kupić tanio ładny i duży dom jednorodzinny. Zdarzają się okazje, w których 100 – 150 m² wolnostojącego budynku kosztuje mniej niż połowę ceny dobrze zlokalizowanego 40 – 50 m² mieszkania. Dla przykładu: ceny warszawskich mieszkań usytuowanych blisko centrum sięgają 1 mln zł (kwota ta często jest też przekraczana, a nawet kilkakrotnie pomnażana). Natomiast dom jednorodzinny w oddalonych o zaledwie kilkanaście kilometrów od Warszawy miejscowościach ościennych można nabyć w kwocie niższej niż 500 tys. zł. To jednak jedynie różnica wynikająca z samych kosztów zakupu.

Eksploatacja domu jednorodzinnego zawsze wychodzi drożej niż utrzymanie mieszkania. Tu koszty kształtowane są zwłaszcza przez indywidualne ogrzewanie. Nawet przy najnowocześniejszym systemie grzewczym trzeba się liczyć z wydatkiem przynajmniej kilku tysięcy złotych przez sezon. Do tego doliczyć trzeba oczywiście prąd, pozostałe media, podatek gruntowy oraz ubezpieczenie. Koszty eksploatacji domu to też konieczne remonty, naprawy i konserwacja.

W mieszkaniach blokowych główny koszt stanowi czynsz odprowadzany do Spółdzielni bądź Wspólnoty Mieszkaniowej. W ramach tej opłaty zarządca gwarantuje nam ogrzewanie, ciepłą i zimną wodę użytkową, odprowadzenie ścieków oraz wywóz śmieci. Wysokość czynszów w Polsce jest bardzo zróżnicowana i zależna od wielu czynników. Może to być zaledwie kilkaset złotych na miesiąc lub kilka do kilkunastu tysięcy.