Niemcy kupują faszystowskie pamiątki na Dolnym Śląsku

Z naszych informacji wynika, że głównym odbiorcą tych faszystowskich gadżetów jest obywatel Niemiec, który hurtownię odwiedza od kilku lat.

Polskie prawo, w przeciwieństwie do niemieckiego, nie zabrania produkcji i sprzedaży tych pamiątek. - U nas zabronione jest tylko publiczne propagowanie faszyzmu - usłyszeliśmy we wrocławskiej prokuraturze.

Szef Leximu Leszek Klaus przekonuje, że produkuje hitlerowskie pamiątki tylko na potrzeby filmów i dla kolekcjonerów. Tyle że na internetowej stronie hurtowni nie ma o tym ani słowa. Dowiadujemy się stamtąd jedynie, że Lexim handluje naszyjnikami, bransoletkami, kolczykami, pierścionkami, opaskami do włosów i spinkami do krawatów.

Z OSTATNIEJ CHWILI: po naszym artykule sprawą zainteresowała się ABW i wrocławska prokuratura, która wszczęła śledztwo

W miniony piątek nasz dziennikarz odwiedził wrocławską hurtownię i przedstawił się jako sprzedawca nazistowskich pamiątek. Gdy powiedział, że interesują go historyczne medale, pracownik firmy wyciągnął z szuflad różne odznaczenia, głównie hitlerowskie. Rzeczowo poinformował, że aby doszło do transakcji, trzeba złożyć zamówienie na co najmniej 100 sztuk. Jeden medal kosztuje niewiele: od 4 do 6 zł.

Profesor Władysław Bartoszewski uważa ten proceder za obrzydliwy. Ze smutkiem podkreśla, że nasze prawo jest bardziej pobłażliwe wobec propagowania faszyzmu niż niemieckie: - Przecież żyją jeszcze ludzie, którzy noszą pod skórą doświadczenia z hitleryzmem. No ale co z tego? Są tacy, którzy zrobią wszystko dla pieniędzy.

Krzyże Żelazne ze swastyką w Polsce odlewa się legalnie

We wrocławskiej hurtowni biżuterii sztucznej Lexim przy ulicy Pięknej od kilku lat produkowane są nazistowskie pamiątki, medale z czasów wojny, których głównym odbiorcą jest obywatel Niemiec - zaalarmował nas anonimowy informator. - To chyba nie jest legalne? - pytał retorycznie.

Sprawdziliśmy. Ku naszemu zdumieniu - nie miał racji. Polskie prawo nie zabrania produkcji nazistowskich pamiątek. - Zabrania jedynie publicznego propagowania faszyzmu, komunizmu i systemów totalitarnych - tłumaczy Małgorzata Klaus, rzeczniczka wrocławskiej prokuratury okręgowej.

Taka interpretacja wynika z komentarza do kodeksu karnego - "Kodeks karny. Komentarz" - współautorstwa profesora Zbigniewa Ćwiąkalskiego, obecnego ministra sprawiedliwości. Z treści komentarza wynika, że działalność takich firm jak wrocławska jest jak najbardziej legalna.
Na zapleczu hurtowni biżuterii działa odlewnia. To tu od kilku lat powstają medale noszone w czasie II wojny światowej przez hitlerowców.

Krzyż Żelazny to jedna z ofert. Nasz informator dostarczył przykłady innych produktów hurtowni biżuterii sztucznej. Największe wrażenie robią sygnety z trupią czaszką. - Podobne nosili esesmani - przyznaje Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, któremu pokazaliśmy wyroby wrocławskiej fabryczki.

Z naszych informacji wynika, że od kilku lat regularnie przyjeżdża po te wyroby obywatel Niemiec. Niewiele o nim wiadomo. Ma na imię Udo, pochodzi ze wschodnich landów, czyli z terenów dawnego NRD. Przyjeżdża dużym mercedesem kombi. W jego kraju nie tylko produkcja czy sprzedaż, ale samo posiadanie podobnych pamiątek jest przestępstwem.

Właściciel hurtowni Leszek Klaus (zbieżność nazwisk z rzeczniczką prokuratury okręgowej przypadkowa) nie chce nic więcej o nim powiedzieć. W rozmowie z "Polską" nie krył, że Udo zamawia, a potem przyjeżdża po nazistowskie pamiątki. Według Leszka Klausa jego niemiecki klient zapewnia, że potrzebuje ich jako rekwizytów do filmów.

Według właściciela fabryki jego produkty przeznaczone są właśnie dla kolekcjonerów i filmowców.
Ile medali może kupić jeden kolekcjoner? Zdaniem Leszka Klausa - 5, 10, 15, może 25. Choć, jak twierdzi szef hurtowni Lexim, mógłby się u niego zaopatrzyć nawet w tysiąc sztuk.

Naszego dziennikarza, który jako zwykły klient pojawił się w hurtowni w piątek po południu i zapytał o historyczne medale, nikt nie pytał, czy jest kolekcjonerem czy filmowcem. Pracownik firmy o imieniu Darek pokazał mu dwa wielkie worki wypełnione hitlerowskimi medalami. To kilkadziesiąt wzorów różnych historycznych odznaczeń, z których większość miała swastyki. Informacja, że klient chciałby kupić większą liczbę, i to z zamiarem dalszej odsprzedaży, nie zrobiła na nim większego wrażenia. Ważne, by zamówić co najmniej sto sztuk. Cena? Od 4 do 6 zł za sztukę.

Jerzy Zarawski, dyrektor wrocławskiego Muzeum Militariów Arsenał, ocenia proceder jednoznacznie. - Człowiek powinien mieć swoją godność. Taka postawa, że wszystko jest na sprzedaż, nawet te plugawe przedmioty, pachnie mentalnością najstarszego zawodu świata - stwierdza surowo Zarawski. Leszek Klaus odpowiada, że moralność jest różna, a jego produkcja jest legalna.

Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, zawiadomił prokuraturę, że na jednym z internetowych portali aukcyjnych można kupić współczesne nazistowskie pamiątki.
- Produkowanie takich rzeczy w kraju, w którym żywa jest pamięć o wojnie i zbrodniach Holokaustu, jest moralnie oburzające - stwierdził Jan Ołdakowski po obejrzeniu zdjęć próbek wrocławskiej produkcji.

Według niego to robienie interesu na zbrodniczej ideologii. - Hitlerowcy stworzyli najsprawniejszą machinę wojenną. Ale nie możemy zapominać, że była wykorzystywana do zbrodni - dodaje Ołdakowski.

Jerzy Zarawski i Jan Ołdakowski nie mają wątpliwości, że tego typu produkcja powinna być w Polsce zabroniona.

Współpraca: Marcin Torz, Hanna Wieczorek

Z OSTATNIEJ CHWILI

Po naszym artykule Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego przeszukuje siedzibę wrocławskiej firmy, która ma produkować faszystowskie emblematy i odznaczenia. Do tej pory znaleziono wiele tego typu przedmiotów i dokumentację z zamówieniami.

Śledztwo w tej sprawie wszczęła już prokuratura. "Prowadzimy je z paragrafu o publicznym propagowaniu faszyzmu" - mówi prokurator Małgorzata Klaus. Śledczy ustalili, że firma produkuje metalowe emblematy, odznaczenia hitlerowskich jednostek wojskowych - dodaje prokurator.

Prokuratura nie może postawić zarzutów osobom, które produkują faszystowskie emblematy. Musiałaby udowodnić, że mają one na celu publiczne propagowanie faszyzmu. (IAR)