Po pierwszej wojnie światowej nastąpił intensywny rozwój Brześcia na zachód od ulicy Lenina (dawna nazwa - Unii Lubelskiej). Zaczął się w momencie, gdy miasto stało się administracyjnym centrum polskie- go województwa poleskiego.
W latach 20. XX wieku i na początku 30. założono centrum administracyjne miasta, a także dzielnicę mieszkalną, o nazwie "Nowa Dzielnica". W stylu podobnym do polskiej architektury tego okresu, zwanego "stylem narodowym". Wykorzystano motywy archi-tektoniczne renesansu, baroku i klasycyzmu. Budowa domów dla urzędników państwowych na terytorium całej Polski została powierzona Ministerstwu Robót Publicznych, a pracami bezpośrednio kierował Wydział Budynków Publicznych. W Brześciu zajmował się tym architekt Julian Li-siecki (ur. 1881 roku - zmarł jesienią 1944 roku podczas bombardowania Żyrardowa). Wybudował zespół domów dla urzędników, odrestaurował kościół i klasztor Jezuitów (1924-1926), który został później przekształcony w kościół Augustianów (1926) oraz daw-ny klasztor Bernardynów (1926 -1932).
Głównym zadaniem Lisieckiego w Brześciu było osiedlenie urzędników państwowych. Projekt ten został opracowany w 1923 roku. Zgodnie z planem, na ul. Unii Lubelskiej znalazły się główne budynki administracyjne, a za nimi umieszczono budynki mieszkalne, które podzielono na dwie części: zespół budynków mieszkalnych im. Narutowicza (obecnie ul. Levanevskogo), gdzie znajdowały się domy najważniejszych urzędników i zespół budynków mieszkalnych "Tartar" z centralną ulicą Chwała Zwierzyńskiego (obecnie ul. Worowskiego). Te dwa zespoły oddzielone były od siebie strefą zieloną, gdzie w 1936 roku zbudowano stadion im. J. Piłsudskiego - teraz główna arena sportowa w Brześciu.
Wiele budynków wzdłuż obecnej ul. Lenina wzniesiono właśnie w latach 20. i 30. ubiegłego wieku. Na przykład dzisiejszy sąd - początkowo Urząd Melioracji Polesia. Budynek regionalnego wydziału KGB został zbudowany jako "Najważniejsza Izba Kontroli Państwa". Piękna nieruchomość administracji regionalnej Narodowego Banku Białorusi, która została zbudowana w 1926 roku w stylu neoklasycystycznym - to nic innego jak dawny oddział Banku Polskiego.
Obecny komitet wykonawczy został wybudowany w połowie 1930 roku, jako nowy budynek administracji województwa poleskiego. Dom obok - Administracja Regionu Lenińskiego - od momentu wybudowania w 1928 roku funkcjonował jako Izba Skarbowa. Sąsiadujący z nim szpital wzniesiony był zaś jako "Kasa Chorych", a budynek regionalnego teatru dramatycznego powstał z sali gimnastycznej "Świt", w której występowały przyjeżdżające do Brześcia gwiazdy.
Osobną kartę w polskiej historii miasta zajmuje twierdza, która była prowadzona przez polski garnizon. W Białym Pałacu, którego ruiny eksponowane są na jej terenie, był klub oficerski, a cerkiew garnizonowa zrekonstruowana w ciągu 20 lat, służyła jako kościół. Główny kościół miasta zaś, na którego z placu wskazuje ręką betonowy Lenin, miał być "Brzeskim Notre Dame".
Więcej przeczytasz w specjalnym dodatku "Weekend w Brześciu", który jest dostępny z czwartkowym, papierowym wydaniem Kuriera Lubelskiego. Zapraszamy do lektury!
