INTERPRETACJA
Matura 2018: Polski ARKUSZE CKE: ODPOWIEDZI + PYTANIA Lalka i Różewicz na maturze. ROZWIĄZANIA
Uczeń powinien przy interpretacji:
- postawić hipotezę interpretacyjną (zarysować, jak „zrozumiał” wiersz),
- opisać sytuację komunikacyjną: kto (kreacja podmiotu lirycznego, „ja” liryczne), do kogo (adresat, „ty” liryczne) i w jakiej sytuacji (relacje podmiotu i adresata, okoliczności) mówi?
- określić formę wiersza i postawę podmiotu: wiersz ma formę apelu, który podmiot liryczny kieruje w imieniu „my” do „my” – w wierszu występują czasowniki w 1 os. liczby mnogiej w trybie rozkazującym: „Bądźmy” – zwrot ten występuję trzykrotnie (u początku każdej strofy) oraz jeszcze raz w ostatnim, samotnym wersie;
- oznaczyć gatunek literacki – jest to liryka apelu (inwokacyjna);
- opisać wersyfikację – jest to wiersz biały (bez rymów), w zasadzie trzynastozgłoskowiec (wyjątkiem jest piąty wers pierwszej strofy – jedenastozgłoskowy), dodatkowo w obrębie pierwszej strofy złamany przerzutnią („A te okrawki / Kraju na którym stoimy”), która podkreślać może ważkość tematu w obliczu ryzyka definitywnego rozdzielenia (jak na dwu skrajach przepaści);
- dokonać analizy środków stylistycznych (jakie są i czemu służą);
- znaleźć (jeśli jest) dominantę kompozycyjną – warto np. odnieść się do klamry spajającej w pierwszym i ostatnim wersie wiersz („Bądźmy dla siebie bliscy bo nas rozdzielają”);
- odnieść się do: intertekstów – wcześniejszych, np. Mury Jacka Kaczmarskiego i nowszych, np. Spieszmy się kochać ludzi Jana Twardowskiego oraz kontekstów – np. konteksty historyczne i społeczne (rok powstania wiersza – 1985 – to czas powoli upadającego komunizmu, czas po stanie wojennym, po zabójstwie ks. Popiełuszki, gdy coraz mocniejsze stawały się podziały w społeczeństwie; nauczanie Jana Pawła II o dialogu społecznym przeciwstawiające się dzielącym społeczeństwo polskie tendencjom);
- dokonać podsumowania rozważań (temat, motywy etc.);
- odnieść się do postawionej hipotezy.
Jak oceniają egzaminatorzy?
Punkty (łącznie: 50) przyznaje się w 8 kategoriach, lecz jeśli praca składa się z mniej niż wymaganych 250 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C.
A. Koncepcja interpretacyjna:
- 9 pkt. – Koncepcja niesprzeczna z utworem, spójna i obejmująca sensy niedosłowne (znajduje potwierdzenie w tekście, obejmuje i łączy w całość odszukane przez piszącego sensy utworu)
- 6 pkt. – Koncepcja niesprzeczna z utworem, ale niespójna i/lub obejmująca w większości znaczenia dosłowne
- 3 pkt. – Koncepcja częściowo sprzeczna z utworem
- 0 pkt. – Brak koncepcji lub koncepcja całkowicie sprzeczna z utworem
Jeśli praca uzyska 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty, a w kategorii B – 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
B. Uzasadnienie tezy interpretacyjnej:
- 15 pkt. – Uzasadnienie trafne i pogłębione (zawiera powiązane z tekstem, wynikające ze sfunkcjonalizowanej analizy, argumenty pozwalające odczytać sens utworu; jest osadzone nie tylko w tekście, ale także w kontekstach)
- 10 pkt. – Uzasadnienie trafne, ale niepogłębione
- 5 pkt. – Uzasadnienie częściowo trafne
- 0 pkt. – Brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację
Jeśli w kategorii A praca uzyskała 3 punkty, a w kategorii B – 0 punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach.
C. Poprawność rzeczowa:
- 4 pkt. – Brak błędów rzeczowych
- 2 pkt. – Nie więcej niż jeden błąd rzeczowy
- 0 pkt. – Błędy rzeczowe
Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę – zdający otrzymuje 0 punktów.
D. Zamysł kompozycyjny:
- 6 pkt. – Kompozycja funkcjonalna.
- 3 pkt. – Zaburzenia funkcjonalności kompozycji
- 0 pkt. – Brak zamysłu kompozycyjnego
E. Spójność lokalna:
- 2 pkt. – Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności
- 1 pkt – Znaczne zaburzenia spójności
- 0 pkt. – Wypowiedź niespójna
F. Styl tekstu:
- 4 pkt. – Styl stosowny
- 2 pkt. – Styl częściowo stosowny
- 0 pkt. – Styl niestosowny
G. Poprawność językowa:
- 6 pkt. – Brak błędów lub nieliczne błędy nierażące
- 3 pkt. – Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące
- 0 pkt. – Liczne błędy rażące
H. Poprawność zapisu:
- 4 pkt. – Zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące
- 2 pkt. – Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące
- 0 pkt. – Liczne błędy rażące
Zobacz także:
Matura 2018: Polski ROZPRAWKA Konteksty, teza, zasady oceniania. Temat na podstawie "Lalki" Bolesława Prusa
POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:
Magazyn informacyjny Dziennika Zachodniego
