Formalnie problemu nie ma. Bydgoski Sanedpid, choć prowadzi akcje profilaktyki uzależnień również przed „snusem” (potoczna nazwa saszetek), nie otrzymał dotąd żadnych zgłoszeń ze szpitali oraz podmiotów leczniczych, które dotyczyłyby podejrzenia zatruciem produktami z saszetek.
Do Kuratorium Oświaty również nie dotarły żadne skargi. Ale to nie znaczy, że problemu nie ma. – Na początku nie wiedziałam o co chodzi, gdy przy chodnikach pojawiły się te opakowania – mówi nauczycielka jednego z najlepszych inowrocławskich liceów (prosi o anonimowość). – Dopiero córka wyjaśniła mi w czym rzecz. Problem w tym, że nie ma żadnych przepisów, które zakazywałyby kupowania tego pełnoletnim uczniom, ale nawet w przypadku niepełnoletnich jest to nie do wykrycia, tym bardziej, że nie powoduje widocznego odurzenia.
Czym są saszetki nikotynowe i jak działają?
Saszetki nikotynowe to niewielkie woreczki przypominające te od herbaty. Zawierają głównie proszek nikotynowy, aromaty i chemiczne wypełniacze. Użytkownik umieszcza je między dziąsłem a wargą, gdzie nikotyna jest stopniowo wchłaniana przez błonę śluzową jamy ustnej. Z punktu widzenia użytkownika są dość komfortowe, bo - w przeciwieństwie do wyrobów tytoniowych - są dyskretniejsze i nie trzeba ich żucia ani spluwać.
Choć „snusy” nie zawierają tytoniu, podobne jak nikotyna w innych postaciach – powodują wzrost tętna, podnoszą ciśnienie krwi. A ponieważ mogą zawierać naprawdę duże dawki nikotyny, uzależniają szybko.
Saszetki nikotynowe – nowa moda wśród młodzieży. Co jest przyczyną ich popularności?
Na przestrzeni ostatnich lat „snusy” błyskawicznie upowszechniły się nie tylko wśród osób, które usiłują rzucić palenie, ale też wśród młodzieży. Nic dziwnego – nie powodują dymu, a za sprawą sztucznych dodatków smakowych są przyjemne w spożyciu. Jakby tego było mało sprawny marketing producentów wpisuje snusy w „zdrowy styl życia” (!) - jako alternatywę dla tradycyjnych papierosów i e-papierosów.
Wiele marek saszetek czerpie wręcz wprost z podobieństwa do konkretnych wyrobów tytoniowych. Saszetki są również łatwo dostępne – zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych.
Czy saszetki nikotynowe są legalne?
W Polsce nielegalna jest jedynie sprzedaż woreczków zawierających tytoń. Ale to nie stanowi problemu dla producentów, ponieważ woreczki bez tytoniu (ale z nikotyną) nie są zabronione (dla osób pełnoletnich). Można je kupić bez problemu, zarówno w tradycyjnych sklepach, jak i przez internet. Regulacjom podlega jedynie promocja i reklama.
Na świecie bywa różnie – w Szwecji snusy są legalne i powszechnie dostępne. Z kolei w USA, wprowadzane są ograniczenia dotyczące sprzedaży smakowych wersji saszetek w celu zmniejszenia ich atrakcyjności dla młodych klientów.
Regulacje podatkowe a dostępność saszetek nikotynowych
Rok do roku sprzedaż saszetek rośnie o około 50 proc. Roczna sprzedaż w 2025 w Polsce wyniesie około 200 mln sztuk (10 mln puszek). W latach 2026 i 2027 może może ona osiągnąć odpowiednio: 300 mln i 450 mln sztuk. Ministerstwo Finansów opracowało projekt nowelizacji ustawy akcyzowej, który przewiduje objęcie saszetek nikotynowych podatkiem akcyzowym. Od 2025 roku stawka ma wynosi 100 zł za kilogram, w 2026 roku wzrośnie do 200 zł/kg, a w 2027 osiągnie docelowy poziom 300 zł/kg. Co ciekawe, za opodatkowaniem lobbowała branża... tytoniowa, argumentując, że włączenie saszetek do grupy wyrobów akcyzowych „pozwoli na skuteczniejszy nadzór państwowy i ograniczenie dostępu dla nieletnich”.
Skutki zdrowotne używania saszetek nikotynowych – czego warto się obawiać?
Długoterminowe skutki stosowania saszetek nikotynowych nie są jeszcze w pełni poznane, jednak wiadomo, że nikotyna wpływa negatywnie na organizm. Pewne jest, że używka może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi, problemów z układem krążenia oraz zaburzeń nastroju. Co więcej - u osób młodych substancje zawarte w snusach mogą powodować trwałe zmiany w strukturze mózgu (problemy z pamięcią, koncentracją i kontrolą emocji). Zażywanie nikotyny w okresie dojrzewania może uszkodzić części mózgu odpowiedzialne za uwagę, uczenie się i kontrolę impulsów. Terapeuci zwracają również uwagę, że uzależnienie od nikotyny kieruje często młode osoby ku innym, jeszcze bardziej szkodliwym używkom.
Co mówią eksperci o saszetkach nikotynowych?
Specjaliści z dziedziny zdrowia publicznego zwracają uwagę na silne właściwości uzależniające nikotyny i jej szkodliwy wpływ na organizm. Psycholodzy podkreślają, że młodzi użytkownicy mogą traktować saszetki nikotynowe jako „niewinne” produkty, nie zdając sobie sprawy z ryzyka uzależnienia. Organizacje zdrowotne apelują o wprowadzenie surowszych regulacji prawnych, aby ograniczyć dostępność tych produktów dla osób niepełnoletnich. Amerykańska Agencja Żywności i Leków nie zatwierdziła saszetek z nikotyną jako środka wspomagającego rzucanie palenia, co oznacza, że nie uznała ich za skuteczny sposób na zerwanie z nałogiem.
Opinie specjalistów w tej kwestii są jednak podzielone. Część środowisk wskazuje, że mogą one stanowić mniej szkodliwą alternatywę dla tradycyjnych papierosów, zwłaszcza dla dorosłych palaczy chcących ograniczyć spożycie nikotyny.
“Jeżeli chcemy dojść do końca problemu uzależnienia od palenia, to saszetki to najlepsza droga – przekonuje profesor Andrzej Sobczak, specjalista w dziedzinie nikotynizmu. „Wskazać należy przy tym Szwecję, gdzie saszetki są popularne. Jest to wzór do naśladowania, bo to państwo o najniższym odsetku osób palących papierosy: 5,6 proc. palaczy w społeczeństwie. Tam saszetki są popularne, co przekłada się bezpośrednio na niższy odsetek palaczy”.
Na inny aspekt sprawy zwraca uwagę stomatolog, Maciej Chałubiński z Medicover Stomatologia w rozmowie z portalem Infodent24:
„Mówi się o recesji dziąseł, zwiększonym ryzyku próchnicy, a nawet rozważa się korelację pomiędzy sprzyjaniem angiogenezie, czyli powstawaniu nowych naczyń krwionośnych, a wpływem na rozwój nowotworów”.
Słowa kluczowe:
saszetki nikotynowe
nikotyna w saszetkach
nikotynowe saszetki
saszetki nikotynowe cena
saszetki z nikotyna
