Nie żyje Królowa Postapo. Emma Popik 8 marca świętowałaby 81 urodziny

Barbara Piórkowska
Gdańska pisarka Emma Popik
Gdańska pisarka Emma Popik Przemysław Świderski
Już w latach 80. pisała o sztucznej inteligencji. Tworzyła kryminały i – przede wszystkim - science fiction, w środowisku nazywano ją nawet „Królową Postapo”. Badała sprawy UFO i opisywała gdańską Biskupią Górkę, gdzie mieszkała. Zmarła pisarka Emma Popik.

Spis treści

Mało kto wie, że jej książki tłumaczono na różne, czasem egzotyczne dla nas, języki, na przykład na japoński czy esperanto, a wydawano, jak stało się to z kryminałem „Złota Ćma” nawet w tak odległych miejscach na świecie jak hawajskie Wydawnictwo Hawayan Press. Była autorką wielozadaniową – w jej dorobku można znaleźć wiele różnych form literackich, bo oprócz opowiadań science fiction tworzyła wiersze, limeryki i haiku, pisała bajki dla dzieci, powieści obyczajowe oraz scenariusze teatralne.

Udane małżeństwo z „Fantastyką”

Zadebiutowała jako poetka w tygodniku „Litery” w 1966 roku, wtedy jeszcze jako Emma Kostiuk. Lata później, bo w roku 1983, przyszedł debiut prozatorski – początkowo pod pseudonimem Emma Popiss na łamach kultowego już polskiego pisma science fiction „Fantastyka". Opowiadaniem „Mistrz” o niuansach sprawowania władzy zainteresowała Czytelników i Czytelniczki i od tego momentu jej utwory pojawiły się w miesięczniku wielokrotnie. W 1986 roku wydała w końcu swój debiut książkowy - zbiór opowiadań „Tylko Ziemia” - który, choć nierówny pod względem literackim, to do dziś jest uważany przez niektórych za wizjonerski. Dość powiedzieć, że już w nim pojawiają się tematy, które będą Emmę Popik interesować całe życie: rzeczywistość po apokalipsie i próby przetrwania dziecięcych niedobitków ludzkości, ludzie i maszyny, sztuczna inteligencja zarządzająca funkcjami życiowymi człowieka oraz mechanizmy działania państw autorytarnych i dzielenia obywateli na kasty społeczne i ekonomiczne.

Wiele zawodów

Urodziła się w 1944 r. w miejscowości Skępe w dzisiejszym województwie kujawsko-pomorskim, ale to z Gdańskiem związała swoje twórcze życie. Miała zresztą życiorys pełen zawodowych zwrotów. Skończyła filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim. Uczyła w szkole podstawowej, była asystentką w Wyższej Szkole Nauczycielskiej w Bydgoszczy i polonistką w gdańskim Centrum Kształcenia Ustawicznego Mechaników i Elektryków (CKUME). Ale to aktywności związane z książkami i dziennikarstwem dały jej dużą lokalną rozpoznawalność – jako redaktorka merytoryczna pracowała najpierw w gdańskim Wydawnictwie Morskim, a później, po dłuższym pobycie w latach dziewięćdziesiątych w Londynie, gdzie pisała do „Dziennika Polskiego”, i w Japonii - w roku 2000 założyła i dwanaście lat prowadziła, współfinansowane przez Wydział Edukacji Urzędu Miejskiego w Gdańsku czasopismo „Nowy Kurier Nadbałtycki”, którego została redaktorką naczelną. Zbierała materiały i pisała o tym, co się działo w szkołach w całym Trójmieście. Tłumaczyła też książki z języka angielskiego.

Gdańsk jej miasto

Lekturą, która ma stałe włączyła Emmę Popik do grona gdańskich miejskich opowiadaczy i opowiadaczek, stała się opublikowana w 2019 roku przez Wydawnictwo Marpress powieść „Królowa Salwatora”. Jak czytamy na okładce: „to przejmująca historia o ludziach walczących o uratowanie przepięknej, zabytkowej dzielnicy Gdańska – Biskupiej Górki – przed rozbiórką i zagładą. Skłóceni ze sobą nawzajem muszą przejść wewnętrzną przemianę, by stać się społecznością zorganizowaną wokół wspólnych celów”. Bohaterką książki i symbolem inspiracji do działania – a zarazem chyba literackim alter ego pisarki - jest w tym tekście postać tytułowa - nieco dziwaczna i nie przez wszystkich zrozumiana, ale zarazem symbolizująca ducha dzielnicy Królowa Salwatora. Jest to chyba też literacki manifest autorki, zachęcający mieszkańców i mieszkanki do tworzenia lokalnych wspólnot i walki o swoje prawa.

Niezidentyfikowane Obiekty Latające

Mniej dziś znaną stroną działania pisarki, jest jej fascynacja związana z UFO. Interesowała się nim już od lat 70. XX wieku. Autorka należała do amerykańskiego stowarzyszenia „Mutual UFO Net-work", a jako ufolożka założyła pierwszy w Polsce Klub Kontaktów Kosmicznych. Artykuły na temat Niezidentyfikowanych Obiektów Latających, tworzyła dla czasopism w Stanach Zjednoczonych, Finlandii, Anglii, a nawet Chinach. Co ciekawe - badała też zjawisko lokalnie - jeżdżąc po Pomorzu i szukając świadków zdarzeń.

Ostatnia droga

Emma Popik współpracowała z wieloma wydawnictwami, takimi jak: Iskry, Saga, Wydawnictwo Gdańskie, North Press, Sumptibus, Marpress, RW2010, Akia, Literackie czy Rytm. Tworzyła do końca, a w 2023 ostatnim roku zdążyła jeszcze wydać trzy książki: „Cyklop”, „Szaman” i „Szamanka”. Jeszcze inne są w trakcie redakcji, opublikować ma je Wydawnictwo OdeSFa, z którym współpracowała przez ostatnie lata życia. Zmarła 4 lutego 2025 roku po długim pobycie w szpitalu. Jak pisze na Facebooku jej syn Tomasz - zostawiła po sobie komputer pełen niedokończonych tekstów. Pochowana zostanie w Drohiczynie, a czytelnicy i czytelniczki, którzy postanowią przyjechać na pogrzeb, mogą przynieść jedną z jej książek lub ulubiony cytat.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Kultura i rozrywka

Polecane oferty
* Najniższa cena z ostatnich 30 dniMateriały promocyjne partnera
Wróć na i.pl Portal i.pl