NIK: Reforma edukacji została źle przygotowana i przeprowadzona. MEN: Zmiany zostały przygotowane rzetelnie

Według NIK, główną przyczyną problemów był pośpiech – reforma to najgruntowniejsza i najszybciej przeprowadzona zmiana w historii polskiego szkolnictwa, od czasu wprowadzenia gimnazjów w 1999 roku – podkreślono, zaznaczając przy tym, że od przyjęcia zmian w Prawie oświatowym, do wprowadzenia reformy minęło niecałe dziewięć miesięcy.

A zmian było naprawdę wiele. Nowy podział placówek na szkoły podstawowe i ponadgimnazjalne, nowe podstawy programowe i podręczniki czy remonty mające na celu dostosowanie budynków placówek i ich wyposażenia to tylko niektóre z nich.

NIK uznał za słuszne obawy rodziców dotyczące kumulacji roczników w pierwszych klasach szkół średnich w zbliżającym się roku szkolnym 2019/2020. W rekrutacji do klas pierwszych biorą udział absolwenci trzeciej klasy gimnazjum i ósmej klasy szkoły podstawowej. To w sumie ponad 705 tys. uczniów, czyli o 370 tys. więcej, niż przed reformą. Jak wynika z kontroli, „minister edukacji nie przeprowadził rzetelnych i kompleksowych analiz dotyczących możliwości przyjęcia do szkół” podwójnego rocznika, a dane, które były analizowane „były niepełne i ograniczyły się do dostępności sal w 13 proc. szkół”.

Okazuje się, że wciąż wiele placówek jest nieprzygotowanych do przyjęcia podwójnego rocznika.
Liczba oferowanych miejsc w stosunku do liczby uczniów przystępujących do rekrutacji była mniejsza w aż ośmiu województwach (np. w województwie wielkopolskim o ponad pięć tys., w pomorskim o ponad cztery tys.). Większa w przypadku siedmiu województw (np. w woj. podkarpackim o ok. 11,5 tys.). NIK zwraca uwagę, że w jednej piątej szkół ponadgimnazjalnych są braki w wyposażeniu niezbędnym do realizacji wszystkich przedmiotów.

Problemów jest więcej. NIK ocenia, że prowadzony przez MEN proces przygotowania nowych podstaw programowych był nierzetelny. „Tylko 20 proc. ekspertów je opracowujących było rekomendowanych przez instytucje związane z systemem oświaty. Pozostałych wybrał minister w sposób autonomiczny” - podkreślono. W raporcie zwrócono uwagę na problemy z układaniem planów lekcji – w niektórych szkołach lekcje rozpoczynały się o godz. 7.10, a w innych kończyły nawet po godz. 18. Okazuje się także, że samorządy musiały dołożyć pieniądze z własnych budżetów, ponieważ subwencja oświatowa, z której miały być sfinansowane zmiany, wzrosła jedynie o 6 proc, a wydatki samorządów na szkoły powiększyły się o 12 proc.

MEN opublikowało w środę obszerną odpowiedź na raport NIK. „Zmiany zostały przygotowane rzetelnie” - przekonuje resort. W komunikacie czytamy, że wprowadzona reforma edukacji jest odpowiedzią na oczekiwania większości Polaków. „Reforma oświaty została starannie przygotowana, a jej wdrażanie jest stale monitorowane. Zostały opracowane pełne analizy organizacyjne oraz finansowe skutków zmian. MEN zapewniło środki na zadania związane z reformą. Przygotowało odpowiednie akty prawne pozwalające na wdrożenie zmian, opracowało podstawy programowe i dopuściło podręczniki do użytku szkolnego. W kolejnych latach wdrażania reformy MEN nadal wspiera samorządy, dofinansowując wyposażenie szkół, remonty, doposażenie pracowni przedmiotowych, zakup podręczników do bibliotek szkolnych czy sprzętu multimedialnego” - podkreślano.