Wielu uczonych twierdzi również, że trzęsienie ziemi, które nawiedziło Haiti, było szczególnie silne z jeszcze jednego powodu. W tamtym regionie niemal od przeszło stu lat nie dochodziło do silnych trzęsień. Zgromadzona przez ruchy skorupy w tamtym obszarze energia przybierała przez te wszystkie lata, nie mogła znaleźć ujścia. Gdy wreszcie została wyzwolona, wybuchła z całą swoją mocą.
Według Hannah Devlin z brytyjskiego instytutu sejsmologicznego to trzęsienie zostało wywołane przez przesunięcie, niezwykle podobne do znajdującego się w stanie Kalifornia, uskoku tektonicznego San Andreas. Uskok ten osiąga miejscami nawet piętnaście kilometrów głębokości. Szacuje się, że powstał około 20 milionów lat temu. Na jego linii spotykają się dwie płyty litosfery - od zachodniej strony płyta pacyficzna, po wschodniej zaś płyta północnoamerykańska. Płyta pacyficzna przemieszcza się na północny-zachód z prędkością kilku centymetrów na rok.
Ruchy tektoniczne wzdłuż uskoku są niekiedy znaczne. Znany jest przypadek, kiedy koryto pewnego strumienia, płynącego po jednej stronie rowu, zostało nagle przerwane i przesunięte o 120 m na drugą stronę.
Haiti znajduje się w obszarze jednego z najbardziej aktywnych tektonicznie miejsc na naszej planecie. Położone jest bowiem w obszarze aż trzech płyt tektonicznych - północnoamerykańskiej, południowoamerykańskiej oraz karaibskiej. Bardzo blisko znajduje się również płyta Nazca i płyta Kokosowa. Wszystkie one są w stałym ruchu i oddziałują na siebie. Gigantyczne naprężenia masy skał, które w ten sposób powstają, osiągają w pewnym momencie punkt krytyczny, co sprawia, że uwalniane są olbrzymie ilości energii, która powoduje, że ziemia zaczyna się trząść.
Miejsce pod powierzchnią, gdzie płyty na siebie oddziałują i gdzie dochodzi do owych naprężeń, nazywa się ogniskiem trzęsienia ziemi, miejsce nad nim zaś, już na powierzchni, określa się mianem epicentrum. Przyjęło się, że siłę wstrząsów określa otwarta skala Richtera. Wstrząsy o sile 2-3 stopni zaczynają być rejestrowalne przez sejsmografy. Uszkodzenia budynków powodują wstrząsy o sile około pięciu stopni. Wstrząsy, jakie nawiedziły Haiti, mające około 7,3 stopnia w skali Richtera, zalicza się do bardzo silnego trzęsienia powodującego poważne zniszczenia.
Teoretycznie skala Richtera jest skalą otwartą, ale w praktyce nie notuje się wstrząsów o magnitudzie powyżej 9,5 stopnia.
W obszarze Haiti odnotowywane są obecnie tak zwane wstrząsy wtórne, których siła dochodzi nierzadko do sześciu stopni. Geolodzy starają się teraz także wyznaczyć miejsca, gdzie można się spodziewać najsilniejszych ruchów ziemi.
Z 85-procentową dokładnością można przewidzieć, gdzie następują wstrząsy wtórne. Gorzej, jeśli chodzi o czas. Niektóre mogą następować po kilkudziesięciu sekundach, a inne nawet po kilkunastu godzinach. Zdarza się, że są odczuwalne jeszcze po trzech dniach.
***
Ziemia zabija
23.01.1556 r., Chiny
Potężne trzęsienie ziemi z epicentrum w prowincji Shaanxi. Badacze twierdzą, że zginęło wówczas 830 tys. ludzi.
1.09.1923 r., Japonia
Trzęsienie ziemi połączone z pożarem w regionie Tokio pochłonęło 143 tys. istnień.
5.10.1948 r., Turkmenistan
W Aszchabadzie w wyniku trzęsienia ginie 110 tys. ludzi.
27.07.1976 r., Chiny
W rejonie Tangszang ginie w wyniku trzęsienia ziemi 255 tys. ludzi. Nieoficjalne dane mówią o 655 tys. zabitych.
26.12.2004 r., Sumatra
230 tys. ofiar i 1,5 mln ludzi pozbawionych domów.
12.05.2008 r., Chiny
87 tys. ofiar w Syczuan
