Co jeść, a czego unikać na Wielkanoc, czyli zdrowe nerki na święta - poradnik

- Przewlekła choroba nerek może mieć wiele przyczyn – najczęściej są to cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy niewydolność serca. Wyróżnia się pięć etapów choroby, a każdy z nich wiąże się z innymi potrzebami dietetycznymi. W pierwszych trzech fazach dieta osób chorych praktycznie nie różni się od zdrowej diety osób bez choroby nerek. Kluczowe znaczenie ma różnorodność, odpowiednia ilość błonnika, tłuszczów nienasyconych, ograniczenie soli i cukru oraz unikanie alkoholu. Równie ważne jest to, aby zacząć zdrowo jeść wtedy, kiedy jeszcze jesteśmy zdrowi - mówi prof. Jan Duława krajowy dyrektor medyczny Diaverum, jednego z największych dostawców usług nefrologicznych w Polsce.

Dopiero od czwartego etapu choroby, gdy rośnie stężenie kreatyniny i pojawiają się objawy zatrucia mocznicowego, konieczne jest większe ograniczenie spożycia białka (do 0,8 g/kg masy ciała), sodu i produktów wysoko przetworzonych – w szczególności napojów gazowanych bogatych w fosforany.

W piątym stadium choroby kluczowe staje się również kontrolowanie ilości przyjmowanych płynów, ponieważ organizm ma trudności z ich wydalaniem. Tacy pacjenci powinni być już pod stałą opieką lekarza, powinni być też poddani dializom.

Zdrowa dieta - niezależnie od stanu zdrowia - powinna dostarczać maksymalnie 35 kcal na kilogram masy ciała, czyli około 2000-2500 kcal dziennie dla przeciętnej osoby. U osób z nadwagą zaleca się redukcję masy ciała – najlepiej powoli i stopniowo, unikając tzw. cudownych diet.

- Zdrowy posiłek można sobie wyobrazić jako zestaw mieszczący się w czterech garściach osoby go spożywającej: dwie garście warzyw, jedna garść białka, jedna garść węglowodanów i łyżka tłuszczu (najlepiej roślinnego) - mówi prof. Duława.

- Tradycyjne wielkanocne potrawy nie muszą być niezdrowe, jeśli przygotujemy je z głową. Warto postawić na domowe wypieki – np. klasyczną babkę drożdżową zamiast ciast z ciężkimi kremami. Jeśli chodzi o mięso, najlepiej sprawdzą się pieczone lub duszone wędliny własnej roboty zamiast gotowych kupionych w sklepie. Jajka to świetny wybór – zarówno dla osób zdrowych, jak i chorych – ponieważ białko jaj jest najlepiej przyswajalnym źródłem aminokwasów – tłumaczy ekspert Diaverum.

Przestrzega też, że należy uważać na chleb, który często zawiera dużo soli i konserwantów. Chleb, z podstawowego składnika diety, stał się dziś niestety fast foodem.

A co z majonezem? Jedna łyżka do posiłku nie zaszkodzi, o ile wybierzemy produkt o prostym składzie, z minimalną ilością konserwantów – dodaje prof.

Czerwone mięso znajduje się na szczycie piramidy żywieniowej – powinno być spożywane z umiarem, ponieważ jego nadmiar może zwiększać ryzyko nowotworów. Lepszym wyborem będzie drób i białko roślinne, np. z roślin strączkowych.

Jeśli chodzi o alkohol, to może on prowadzić do innych schorzeń, które już na nerki wpływają. Najlepiej więc go unikać całkowicie. Bezwzględnie zakazane pozostaje palenie papierosów, które - jak podkreśla prof. Duława - niweczy wszystkie inne prozdrowotne działania i działa toksycznie na cały organizm.

Zbilansowana dieta to nie wszystko. Ruch fizyczny – choćby spacer po świątecznym śniadaniu – jest równie ważny. Nie wolno też się kłócić ani złościć – stres także szkodzi zdrowiu.

Choroby nerek często wynikają z innych chorób cywilizacyjnych, dlatego warto zadbać o profilaktykę, zanim pojawią się pierwsze objawy. Zdrowa dieta, aktywność fizyczna, unikanie przetworzonej żywności, soli, cukru i używek to inwestycja, która może uchronić nas przed poważnymi problemami zdrowotnymi.

Znacznie łatwiej jest zdrowie stracić niż je odzyskać – dlatego warto podejść do niego świadomie i odpowiedzialnie.