Egzekucje komornicze w Polsce
Egzekucja komornicza wydaje się ostatecznością, jednak wcale nie należy do rzadkości. Zgodnie z danymi Krajowej Rady Komorniczej w Polsce działa 1858 komorników, w asyście 1571 asesorów i 222 aplikantów. Jaka jest skala jeśli chodzi o liczbę toczących się rocznie spraw? W 2019 roku było ich około 4 milionów.
Zazwyczaj egzekucje prowadzone są w pełnej zgodzie z prawem, choć może się zdarzyć, że zajęciu ulegają przedmioty lub świadczenia, które nie powinny mu podlegać.
Co może zająć komornik? Czy egzekucji podlegają zwierzęta domowe? Sprawdź w galerii.
Co może zająć komornik? Lista przedmiotów i świadczeń
Zgodnie z prawem komornik może zająć:
- konto bankowe
- wynagrodzenie za pracę
- rentę i emeryturę
- świadczenia niepodlegające wyłączeniu spod egzekucji
- ruchomości (AGD, RTV, pojazdy mechaniczne, komputery, wyposażenie mieszkania)
- nieruchomości (dom, mieszkanie, działka)
Fakt, że komornik uprawniony jest do zajmowania wielu rzeczy i świadczeń nie oznacza, że nie jest w żaden sposób ograniczany. Wręcz przeciwnie – ograniczeń jest całkiem sporo. Poniżej przedstawiamy kilka z nich, o których wypada wiedzieć i o nich pamiętać. - Jacek Andrzejewski, kancelaria Eurolege
Czego nie może zająć komornik?
Na podstawie artykułu 831 kodeksu postępowania cywilnego, komornik nie może zająć:
- sum przyznanych przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia, wsparcia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego;
- świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych, w granicach określonych w drodze rozporządzenia przez Ministrów Finansów i Sprawiedliwości; nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów
- świadczenia z pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
Umowa o pracę ochroną przed pełną egzekucją
Jacek Andrzejewski wskazuje, że osoba zatrudniona na umowę o pracę jest szczególnie chroniona przed egzekucją komorniczą. Dotyczy to jednak wyłącznie spraw o egzekucję inną niż alimentacyjna.
Zgodnie z prawem egzekucja nie może obejmować wynagrodzenia za pracę do kwoty minimalnej płacy krajowej. Obecnie w Polsce minimalne wynagrodzenie za pracę wykonywaną w ramach umowy o pracę wynosi 2800 zł brutto. Oznacza to, że z pensji wynoszącej 5000 zł brutto, komornik może zająć 2200 zł brutto.
Mówimy oczywiście o osobie zatrudnionej na pełny etat. Jeżeli osoba pracująca na umowie o pracę ma niepełny etat, np. ½ etatu, to wówczas kwota wolna od egzekucji zmniejsza się o część etatu. W przypadku połowy etatu komornik nie może zabrać kwoty poniżej 1 400,00 zł brutto. - Jacek Andrzejewski, kancelaria Eurolege
Poza kwotą, którą komornik musi zostawić do dyspozycji dłużnika, istnieje także maksymalny próg zajęcia wynagrodzenia wyższego niż płaca minimalna. Komornik może zająć maksymalnie:
- 60% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku dłużników alimentacyjnych (do dyspozycji dłużnika powinna pozostać równowartość 40% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku)
- 50% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku pozostałych dłużników.
Umowa o dzieło i umowa zlecenie
Przed zmianą przepisów w 2019 roku osoby pracujące na umowę inną niż umowa o prace nie były chronione praktycznie wcale. Komornik mógł, zgodnie z prawem, zająć cały miesięczny zarobek. Zmiana, która pojawiła się w 2019 roku, została wprowadzona na korzyść dłużnika.
Obecnie osoba pobierająca płacę, która pobiera świadczenia powtarzające się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną, podlega takiej samej ochronie jakby pracowała na podstawie umowy o pracę. - Jacek Andrzejewski, kancelaria Eurolege
Emerytura, renta i zasiłek macierzyński
Co w przypadku osób pobierających emeryturę lub rentę? Nie ma możliwości, by zgodnie z prawem komornik zajął im wszystkie środki do życia. 75% minimalnej emerytury oraz taka sama część renty wolna jest od zajęcia i nie podlega egzekucji.
W przypadku osoby pobierającej zasiłek macierzyński możliwe jest zajęcie wyłącznie kwoty odpowiadającej 25% pobieranego zasiłku. - wskazuje ekspert.
Co ze zwierzętami domowymi?
Niestety, choć oczywistością jest, że zwierzęta to istoty czujące, przepisy w pewnych sytuacjach traktują je na równi z przedmiotami. Na stronie OTOZ Animals czytamy:
Zgodnie z art. 1 Ustawy z dn. 21.08.1997 r. o ochronie zwierząt, zwierzę nie jest rzeczą, lecz istotą czującą, zdolną do odczuwania cierpienia. Jednocześnie w sprawach nieuregulowanych w tejże ustawie, do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy ruchomych.
W praktyce przepisy dotyczące egzekucji z ruchomości mogą być także stosowane do egzekucji ze zwierząt - o ile nie jest to sprzeczne z przepisami dotyczącymi ochrony zwierząt.
Jacek Andrzejewski tłumaczy, że w takim ujęciu psy lub koty – w szczególności rasowe i przedstawiające pewną wartość – mogą być przedmiotem zajęcia i egzekucji komorniczej.
Oznacza to, że komornik ma prawo zająć zwierzęta domowe, w tym psa lub kota. Nie jest to wyłącznie teoria, o czym przekonało się Biuro Obrony Zwierząt APA. W lipcu 2021 roku zwierzęta znajdujące się pod opieką organizacji miały stać się przedmiotem egzekucji wierzycielskiej. Sytuację uratowała zbiórka charytatywna.
Istnieją na szczęście pewne ograniczenia egzekucji, które odnoszą się do poniższych przesłanek:
- ze względu na dobro zwierzęcia
- ze względu na ograniczenie obrotu prawnego, wynikające wprost z przepisów prawa (dotyczy przykładowo zwierząt dzikich utrzymywanych w ogrodach zoologicznych, czasem przez osoby prywatne w celu zapewnienia rehabilitacji i leczenia – na podstawie zezwolenia stosownego organu)
Ekspert Eurolege dodaje na pocieszenie, że egzekucje zwierząt są w praktyce trudne do przeprowadzenia - głównie ze względu na przeszkody i obostrzenia związane z przechowywaniem żywych istot.
Materiał powstał na podstawie artykułu Jacka Andrzejewskiego z kancelarii Eurolege
Strefa Biznesu: Coraz więcej chętnych na kredyty ze zmienną stopą
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?