Ile może zaoszczędzić wielodzietna rodzina

Jeżeli w twojej rodzinie jest kilkoro dzieci lub wychowujesz je samotnie, sprawdź, jakie przysługują ci ulgi, na czym możesz zaoszczędzić i ile z tego tytułu odliczysz od podatku.

Dodatki
rodzinne
Według przepisów rodzina wielodzietna to taka, która wychowuje troje lub więcej dzieci. Przysługuje jej więc z tego tytułu dodatek w wysokości 80 złotych miesięcznie na trzecie i każde kolejne dziecko. Kwota dodatku jest taka sama w całej Polsce.

Oprócz tego można starać się o zasiłek rodzinny. Mogą na niego liczyć oboje rodzice, jeden z rodziców bądź opiekun prawny. Zasiłek zostanie nam przyznany, gdy spełnimy określone kryteria. Dochód rodzinny w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć 504 złotych brutto. Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko 18. roku życia lub jego nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do 24 lat.

Wysokość zasiłku wynosi 48 złotych na dziecko do lat 5; 64 złote na dziecko powyżej 5. roku życia, ale nie więcej niż do 18. roku życia i 68 złotych do ukończenia 24 lat. Osoby samotnie wychowujące dzieci mogą liczyć na dodatek z tytułu samotnego wychowywania tylko wtedy, gdy nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne od drugiego z rodziców, np. z powodu jego śmierci.
Wysokość wypłaconego dodatku wynosi 170 złotych miesięcznie. Można go otrzymać tylko na pierwsze i drugie dziecko. Czyli maksymalnie kwotę 340 złotych.

Dopłata
do czynszu
Zarówno rodziny, jak i osoby samotne mające skromny budżet mogą ubiegać się o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Aby starać się o niego, dochód na jedną osobę w gospodarstwie nie może przekroczyć 1045,55 złotych, a w gospodarstwie wieloosobowym 746,82 zł brutto na osobę. Nie można też zalegać z terminowymi opłatami czynszu. A zatem jeżeli mamy długi wobec spółdzielni, nie możemy ubiegać się o dopłatę. Istotna jest też tu powierzchnia zajmowanego mieszkania. Nie może przekroczyć ona w gospodarstwie 1-osobowym 45,5 metra kwadratowego; w gospodarstwie 2-osobowym 52 m; 3-osobowym 58,5 m; 4-osobowym 71,5 m; 5-osobowym 84,5 m; 6-osobowym 91 m. Jeżeli spełniamy powyższe kryteria, wnioski o przyznanie dodatkowych funduszy można składać w gminie lub ośrodkach pomocy społecznej.

Ulga na dziecko
Nie wszyscy wiedzą, że w tym roku przy rozliczaniu się z fiskusem, wypełniając PIT-37, możemy odliczyć nawet 1145,08 złotych na każde dziecko. W praktyce oznacza to, że dostaniemy zwrot nadpłaconego podatku. W przypadku posiadania dwójki dzieci, będzie to kwota 2290,16 zł, a trójki 3435,24 zł. Oczywiście, pod warunkiem że w mijającym roku tyle podatku zapłaciliśmy, tj. w przybliżeniu nasze zarobki miesięczne wyniosły 2400 zł brutto w przypadku dwójki dzieci i 3600 zł w przypadku trójki. Z ulgi mogą korzystać rodzice bądź opiekunowie prawni rozliczający się z urzędem skarbowym na zasadach ogólnych, czyli 19 proc., 30 proc., 40 proc., wypełniający PIT-37 za 2008 rok. Nie możemy jej uwzględnić, rozliczając dochody opodatkowane w sposób uproszczony - stawką liniową, ryczałtem ewidencjonowanym bądź kartą podatkową.

Ulga przysługuje na każde dziecko, które spełnia poniższe warunki:
- nie ukończyło 18. roku życia,
- nie ukończyło 25 lat i uczy się bądź studiuje,
- bez względu na wiek, jeżeli przysługuje im zasiłek pielęgnacyjny,
- oraz w roku podatkowym 2008 dzieci te nie uzyskały dochodów z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów niepowodujących obowiązku uiszczenia podatku (w 2008 r. są to dochody w wysokości do 3015 zł).
Ulgę może odliczyć jeden z rodziców bądź oboje, w przypadku gdy podatek jednego z nich będzie mniejszy niż kwota przysługującej ulgi. W przypadku gdy rodzice pozostają w separacji lub są rozwiedzeni, ulga przysługuje temu, z którym dziecko faktycznie mieszka. Jeżeli córka czy syn czasowo przebywali i u matki, i u ojca, wtedy każdy z rodziców może odliczyć jedną dwunastą część ulgi za każdy miesiąc, w którym przebywało u niego dziecko.

Taniej w MPK
Dzieci z rodzin wielodzietnych mogą w niektórych miastach korzystać ze zniżek lub nawet bezpłatnych przejazdów przy korzystaniu z komunikacji miejskiej. W Warszawie do biletów wolnej jazdy uprawnione są dzieci z rodzin, w których jest ich co najmniej czworo. Ulga dotyczy osób na stałe mieszkających w Warszawie, które nie ukończyły 20. roku życia. Do korzystania z nich uprawnia specjalna karta miejska, którą mieszkańcy stolicy mogą otrzymać bezpłatnie po wypełnieniu odpowiedniego wniosku. Wydawana jest na okres ważności legitymacji szkolnej lub studenckiej.
Również w Krakowie dzieci z rodzin wielodzietnych mogą liczyć na darmowe przejazdy, na podobnych zasadach co w Warszawie. W Poznaniu dzieci z rodzin wielodzietnych mają specjalną, 90-procentową ulgę na przejazdy komunikacją miejską. Za bilet, tzw. sieciówkę, zapłacą tylko 4 złote. We Wrocławiu dzieci z rodzin wielodzietnych posiadających Kartę Rodzina Plus jeżdżą komunikacją miejską za darmo, a rodzice korzystają z przejazdów ulgowych.

PKP i PKS
Dzieci mogą liczyć również na ulgi przy przejazdach koleją i autobusami. Do momentu ukończenia 4 lat korzystają z bezpłatnych przejazdów w drugiej klasie pociągów PKP oraz w autobusach PKS w komunikacji zwykłej i przyspieszonej (pod warunkiem, że nie zajmują oddzielnego miejsca, tzn. siedzą na kolanach) - na podstawie biletów jednorazowych oraz dokumentu stwierdzającego wiek dziecka (np. książeczka zdrowia). Jeśli dziecko korzysta z oddzielnego miejsca w autobusie PKS, ulga wynosi 78 proc.

Powyżej 4. roku życia dzieciom przysługuje prawo do 37-procentowej ulgi przy przejazdach pociągami osobowymi, pospiesznymi i ekspresowymi oraz w autobusach PKS, w komunikacji zwykłej i przyspieszonej. Podstawą są bilety jednorazowe oraz następujące dokumenty:
- dokument stwierdzający wiek dziecka,
- zaświadczenie o odroczeniu spełniania obowiązku szkolnego, wydane przez dyrektora szkoły podstawowej.
Na 49 proc. ulgi w pociągach osobowych i pospiesznych oraz w autobusach PKS w komunikacji zwykłej i przyspieszonej mogą liczyć dzieci uczące się oraz studenci na podstawie legitymacji szkolnych i studenckich. PKP oferuje również zniżkowe przejazdy rodzinne. Dla małych grup z dzieckiem, które nie ukończyło 16. roku życia, w ofercie Rodzina z PKP InterCity każda z osób otrzymuje 33 proc. zniżki na bilet. Obowiązuje w klasie pierwszej i drugiej. Bilety na przejazd rodzinny mogą nabyć osoby, które nie korzystają z indywidualnych uprawnień do przejazdów ulgowych.

Warsztaty
dla dzieci
Praktycznie we wszystkich większych miastach w Polsce dzieci z rodzin wielodzietnych mogą liczyć na bezpłatne zajęcia i warsztaty organizowane przez centra kultury. Są to zarówno placówki miejskie czy gminne, jak i prywatne centra twórczości dziecięcej. Dzieci mogą tam nieodpłatnie brać udział w zajęciach teatralnych, tanecznych, plastycznych, muzycznych czy sportowych. Ewentualny koszt, jaki muszą ponieść rodzice, związany jest z zakupem przyborów na zajęcia lub stroju sportowego. Wykaz ośrodków można znaleźć na stronach internetowych urzędów miasta lub miejskich ośrodków pomocy społecznej.

3 plus ze zniżką
W Polsce działa wiele fundacji i stowarzyszeń wspierających rodziny wielodzietne i osoby samotnie wychowujące dzieci. Jednym z nich jest Związek Dużych Rodzin "Trzy Plus". To zrzeszenie rodzin posiadających troje bądź więcej dzieci. Walczy o ich prawa i wsparcie dla nich. Każda rodzina wielodzietna może się tam również zarejestrować.

Dzięki inicjatywie stowarzyszenia powstały między innymi Karty Dużej Rodziny. Wręczane są one rodzinom wielodzietnym, stanowią część polityki na rzecz rodziny. Jako pierwsza gmina w Polsce wprowadził je Grodzisk Mazowiecki. Dzięki niej rodziny, które wychowują trójkę dzieci, zamieszkałe na terenie gminy będą mogły zaoszczędzić, korzystając z 50-procentowej zniżki na basen i do kina oraz bezpłatnych zajęć w centrum kultury. Natomiast rodziny z co najmniej czwórką dzieci będą miały ponadto zagwarantowaną komunikację miejską na terenie gminy.

Od 21 marca program "Trzy Plus" ruszy również w Tychach. Wraz z pierwszym dniem wiosny posiadacze kart rabatowych będą mieć o połowę tańsze bilety na imprezy organizowane przez Miejskie Centrum Kultury, Teatr Mały, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji oraz Muzeum Miejskie. Również połowę ceny zapłacą za wejście na basen i lodowisko oraz na mecze piłkarskie i hokejowe (od przyszłego sezonu). Z kolei 5 zł mniej będzie kosztował ich bilet na każdy film w NoveKino Tychy. Oprócz tego ulgi dla rodzin wielodzietnych istnieją we Wrocławiu - ale dopiero powyżej trójki dzieci, oraz w Warszawie (bezpłatna komunikacja) dla rodzin z co najmniej piątką potomstwa.
Na podobnej zasadzie co Karta Dużej Rodziny działa Karta Rodzina Plus, z której mogą korzystać wielodzietne rodziny z Wrocławia. Program realizowany jest przez Urząd Miasta Wrocławia przy współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej. Wydawana rodzinom wielodzietnym karta uprawnia między innymi do korzystania z oferty rekreacyjno-wypoczynkowej, zdrowotnej, do bezpłatnych badań oraz zajęć rehabilitacyjnych i szczepień. Rodziny biorące udział w projekcie będą mogły korzystać również z bezpłatnego poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego, prawnego, socjalnego i dla osób bezrobotnych.

Duże zniżki czekają również w muzeach i teatrach. Z bezpłatnych zajęć, rozwijających zdolności i zainteresowania dzieci, można korzystać w placówkach kulturalnych, które zgłosiły ofertę do programu. W każdą niedzielę dzieci mogą bezpłatne wejść do zoo, na baseny na wybranych pływalniach oraz na kąpieliska miejskie w cenie 1 zł.
Do programu można przystąpić w Centrum ds. Rodziny MOPS. Należy mieć przy sobie wymagane dokumenty: dowód osobisty i akty urodzenia dzieci do wglądu. Te same dokumenty trzeba mieć również w przypadku wydania Karty Dużej Rodziny i Karty Miejskiej.

Samotny rodzic

Jeżeli samotnie wychowujesz dziecko, masz również prawo do rozliczenia swoich dochodów na preferencyjnych zasadach. Polega to na tym, że podatek oblicza się od połowy dochodów, ale w podwójnej wysokości.

Za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się także osobę pozostającą w związku małżeńskim, w przypadku gdy współmałżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub przebywa w więzieniu. Preferencyjne opodatkowanie nie zależy od tego, czy osoba samotnie wychowująca była stanu wolnego przez cały rok. Wystarczy bowiem samotnie wychowywać dziecko choćby przez jeden dzień. Warunkiem skorzystania z tego rodzaju rozliczenia jest posiadanie dziecka małoletniego albo dziecka, bez względu na jego wiek, na które pobierany był zasiłek pielęgnacyjny lub renta socjalna, bądź dziecka do ukończenia 25 lat uczącego się w szkołach. Możemy się również rozliczyć, jeżeli wychowujemy dzieci uczące się za granicą.

Skorzystanie z preferencyjnego rozliczenia jest uwarunkowane złożeniem stosownego wniosku w rocznym zeznaniu podatkowym w ustawowym terminie, tzn. do 30 kwietnia 2009 roku, pod warunkiem jednak, że pierwotne zeznanie zawierające wniosek zostało złożone terminowo.
Skorzystanie z preferencyjnych zasad opodatkowania jest opłacalne w sytuacji, gdy osoba samotnie wychowująca dziecko uzyska dochód za 2008 r. w wysokości do
ok. 3092 zł. W takim wypadku możliwe będzie podzielenie dochodu niejako na dwie części, dzięki czemu zyskamy obniżenie stawki podatku albo skorzystamy z dodatkowej kwoty wolnej od podatku. Kwota zysku nie zależy w żaden sposób od liczby wychowywanych dzieci. Należy pamiętać o tym, że stracimy prawo do takiego sposobu rozliczenia, jeżeli dziecko lub rodzic osiągnęli dochody objęte ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub kartą podatkową. Dotyczy to również działalności gospodarczej opodatkowanej 19-procentową stawką.

Mniej za internet
Emeryci mogą skorzystać z ulgi na internet. Przysługuje ona wszystkim podatnikom, którzy ponieśli w ciągu roku wydatki na dostęp do sieci. Tak więc z odliczenia skorzystać mogą również emeryci, ale będą musieli złożyć samodzielnie zeznanie roczne.

Ulga na internet przysługuje pod pewnymi warunkami. Po pierwsze, wysokość odliczenia jest limitowana i nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty 760 zł. Po drugie, można odliczyć wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania internetu w lokalu będącym miejscem zamieszkania.