Jak należy się zachować, gdy łamane są przepisy bhp

A to sanitariatom daleko do czystości, a to maszyna nie ma osłony zabezpieczającej przed wypadkiem, a to w budynku biurowym są stare, zniszczone okna, których nie można otwierać, a to wykładzina w korytarzu odkleiła się i od miesiąca nie ma kto jej przykleić, a to znowu migają przepalone świetlówki.

Co możesz zrobić, jeśli jako pracownik firmy widzisz takie zaniedbania? Oczywiście powinieneś je zgłosić szefowi, który ma obowiązek spowodować usunięcie wad lub usterek. Co jednak, jeśli przełożony tego nie zrobi? Możesz przypomnieć mu poprzednie zgłoszenie, chociaż w niektórych przypadkach musisz się liczyć z jego nieprzyjemną reakcją.

Jeśli Twoje interwencje u szefa nie dadzą rezultatu, zgłoś swoje uwagi do przedstawiciela zakładowej służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Każdy pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników ma obowiązek stworzyć taką służbę, zaś zatrudniający do 100 pracowników - powierzyć zadania służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.

Jeśli i to zgłoszenie nie pomoże, a w Twoim zakładzie pracy działa związek zawodowy, zgłoś zauważone wady, usterki lub zaniedbania przedstawicielowi zakładowej organizacji związkowej.

Jeżeli wyczerpiesz wszystkie możliwości rozwiązania problemu w swoim zakładzie pracy, a wada powodująca zmniejszenie bezpieczeństwa lub higieny pracy nie zostanie usunięta, możesz zgłosić się z interwencją do Okręgowego Inspektoratu Pracy - najlepiej osobiście, ale jeśli jest to dla Ciebie zbyt uciążliwe, zgłoś interwencję listownie (pocztą tradycyjną lub elektroniczną) albo przez telefon. Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy z reguły wystarcza, aby pracodawca usunął zaniedbania z zakresu bhp.

Nie obawiaj się zemsty pracodawcy. Okręgowy Inspektorat Pracy ma obowiązek zachować Twoje dane w tajemnicy.

Osobną sprawą jest zauważenie takiego naruszenia zasad bhp, które bezpośrednio zagraża Twojemu zdrowiu lub życiu, albo stwarza niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia innych osób. W takiej sytuacji masz prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

Jeżeli samo powstrzymanie się od pracy nie usuwa niebezpieczeństwa, możesz oddalić się z miejsca zagrożenia, oczywiście też powiadamiając o tym szefa.

Za czas niewykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca pracy w wymienionych przypadkach przysługuje Ci pełne wynagrodzenie. Co więcej, nie możesz ponosić jakichkolwiek niekorzystnych konsekwencji z powodu tak zdecydowanej reakcji na bezpośrednie zagrożenie.
Jest jeszcze jeden przypadek, w którym możesz powstrzymać się od wykonywania pracy. Wolno Ci to zrobić wtedy, kiedy postawione przed Tobą zadanie służbowe wymaga szczególnej sprawności psychofizycznej, a Twój stan psychofizyczny nie zapewnia bezpie- cznego wykonania tego zadania i stwarza zagrożenie dla innych osób.

Na przykład jeśli cierpisz na lęk przestrzeni, a szef skieruje Cię do pracy na wysokości, możesz odmówić wykonania tej pracy. Podobnie, jeżeli ostatniej nocy miałeś za mało snu, a jesteś kierowcą ciężarówki, masz prawo odmówić zleconego Ci wyjazdu w trasę, bo Twój stan psychofizyczny stwarzałby zagrożenie nie tylko dla Ciebie, ale też dla innych użytkowników dróg.

Prawo powstrzymania się od wykonania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej nie przysługuje pracownikowi, którego obowiązkiem jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia. Strażak nie może powstrzymać się od gaszenia pożaru, albo ratowania tonącego człowieka dlatego, że jest niewyspany.

Jeśli jesteś pracownikiem, masz też obowiązki dotyczące zasad bhp. Powinieneś znać te zasady i ich przestrzegać, ucze-stniczyć w szkoleniach bhp oraz stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej.

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dziennik Ustaw z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.), dział dziesiąty, rozdział II i X