Ogólnopolski Konkurs Ortograficzny Dyktando 2024 w Katowicach. Blisko 400 osób z całej Polski zmagało się z pułapkami językowymi

Autorami tekstów dyktanda i jurorami są od lat wybitni polscy językoznawcy profesorowie, m.in. Antonina Grybosiowa, Walery Pisarek, Andrzej Markowski, Jerzy Bralczyk, Jerzy Podracki, Jerzy Dunaj, Edward Polański. Przede wszystkim autorom zależy na zachowaniu czystości języka polskiego, w którym pojawia się dziś coraz więcej dziwnych wtrętów i naleciałości.

W tegorocznym konkursie ortograficznym, który rozpoczął się o godzinie 10.00, mógł wziąć udział każdy, kto ukończył 16 lat i odpowiednio wcześniej wysłał swoje zgłoszenie. Z udziału wykluczeni są absolwenci filologii polskiej z tytułem licencjata bądź magistra, a także pracownicy naukowi z tego zakresu. Dyktanda pisać też nie mogą laureaci poprzednich edycji tego przedsięwzięcia.

Zwycięzcą tegorocznego dyktanda został Maciej Biniszewski, zajmujący się nauczaniem matematyki. Startował w konkursie już szósty raz, znalazł się już wcześniej w gronie laureatów. Osiągnął w tym roku taki sam wynik, jak Katarzyna Skałecka, więc do wyłonienia zdobywcy pierwszego miejsca konieczna okazała się dogrywka. Kobieta nie pojawiła się jednak na ogłoszeniu wyników, więc dogrywki nie można było przeprowadzić. Tak więc Katarzyna Skałecka została sklasyfikowana na drugim miejscu. Trzecie miejsce przypadło Tomaszowi Kulickiemu, urzędnikowi z Ząbek. On też w 2020 roku znalazł się w czołowej trójce, zajmując ostatecznie drugie miejsce. W sumie w tekstami katowickiego dyktanda mierzył się już czterokrotnie.

Zwycięzca zdobył tytuł mistrza ortografii polskiej, ale też nagrodę finansową w wysokości 30 tysięcy złotych. Zdobywca drugiego miejsca otrzymał 15 tys. zł, a trzeciego 5 tys. zł.

Nad organizacją i przebiegiem konkursu w tym roku czuwa złożone z językoznawców jury, któremu przewodniczyła profesor Katarzyna Kłosińska, przewodnicząca Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.

Organizatorem Ogólnopolskiego Konkursu Ortograficznego Dyktando 2024 jest Urząd Miasta Katowice. Współorganizatorami są: Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN oraz Fundacja im. Krystyny Bochenek. Konkursu przeprowadziło i zrealizowało Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek.

Oto tekst Ogólnopolskiego Konkursu Ortograficznego Dyktando w 2024. Autorkami tekstu pt. „Fantazmaty polonisty” są prof. dr hab. Anna Dąbrowska oraz prof. dr hab. Ewa Kołodziejek.

Rozmarzony, choć co nieco znużony polonista w kobaltowoniebieskim T-shircie z naręczem lilii, szałwii, młodych marchwi i cukinii, z wolna przedzierał się przez burzany i bażyny w kierunku Starej Łomży przy Szosie w kotlinie Narwi.

Lejtmotywem jego rozważań był enchirydion lingwistyczny, w którym chciał umieścić apoftegmaty swoich mistrzów: Noama Chomsky’ego/Chomskiego czy Ferdynanda/Ferdinanda de Saussure’a. Ileż by dał, by w późnowieczornej dyspucie móc poobcować z tak tęgimi umysłami! Ale cóż by on, niebożątko, mało zamożny nauczyciel polonista mógł rzec, siedząc vis-à-vis takiego, dajmy na to, Baudouina de Courtenay! I jaką wybrać formę? Pluralis maiestaticus? Megapomysł! Zagrałby va banque i podjął dyskusję o języku średnio-dolno-niemieckim albo o nie najnowszych, choć trudno akceptowalnych tych wszystkich outsourcingach, overdrive’ach, copywriterach. Poniewczasie pojął jednak, że to mrzonki, że może co najwyżej spisać bon moty owych koryfeuszy lingwistyki i wydać Wydawnictwie Naukowym PWN.

Znienacka nad jego głową coś zahurgotało i zacharchotało. Zrazu pomyślał, że to niby-śpiew dziwożony nęcącej młodzieńców niczym mszywioły w sadzawce. Zastanawiał się, czy przypomina kobietę-rybę, czy raczej kobietę wampira. Gdyby wiedział, toby stworzył jej portret techniką decoupage’u/dekupażu i powiesił na dędze u wierzei wiejskiego domostwa. Upojony rzegotem rzekotki szedł przez chaszcze nieostrożnie. Nieomal rozdeptał żarłocznego gnatarza rzepakowca, dotknął groźnego bielunia dziędzierzawę, potrącił zbłąkaną diffenbachię/dieffenbachię, pokłuł się kolcami ostrężyny.

Naraz usłyszał huk i chrzęst, a na leśnej drodze pojawił się rozklekotany citroёn, na oko mało sprawny rzęch z wysokoobrotowym silnikiem. Siedział w nim dawno niewidziany koleżka Wojtek, który jechał do Wnor-Pażoch w Podlaskiem i zapraszał na foie gras i beaujolais. Zawahał się, ale ponaddwudziestoletnia przyjaźń zobowiązuje. Miał trochę hajsu na rozkurz, więc pół zmartwiony, pół szczęśliwy porzucił lingwistyczne miraże i pojechał grać z kumplem w drużbarta. Notabene, pomyślał, nie dobrze, ale wspaniale mieć takiego druha.

Pomysłodawczynią Ogólnopolskiego Dyktanda była śp. Krystyna Bochenek, dziennikarka Radia Katowice, Senator RP i wicemarszałek Senatu RP VII kadencji, która zginęła w katastrofie samolotu prezydenckiego w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 roku.

Tekst dyktanda w trakcie dotychczasowych edycji tego wydarzenia został napisany już przez ponad 55 tysięcy uczestników. Pierwsze dyktanda były organizowane w studiu koncertowym Radia Katowice, potem w Górnośląskim Centrum Kultury i dwukrotnie w katowickim Spodku.

Obecnie wszyscy, którzy podejmują to ortograficzne wyzwanie, przybywają do Katowic Miasta Ogrodów – Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek. Z pułapkami językowymi mierzli się dotychczas również między innymi dziennikarze, politycy, aktorzy, piosenkarze.