Przełomowe odkrycie podczas wykopalisk archeologicznych w Chrzanowie. Potwierdzono istnienie średniowiecznej budowli. Był tu zamek?

Tym razem nie w wakacje, a w listopadzie archeolodzy przeprowadzili wykopaliska. Od 2017 roku z pomocą osadzonych w Zakładzie Karnym w Trzebini przekopują teren przy ul. Mickiewicza w poszukiwaniu śladów historii. W tym roku łopaty poszyły w ruch na terenie parku miejskiego pomiędzy siedzibą muzeum a rondem. Na tym terenie znajdował się XVIII-wieczny Dwór Ossolińskich, jednak ukształtowanie terenu, dawna nazwa ulicy Zamkowa oraz zachowane historyczne wzmianki były przesłankami do tego, by przypuszczać, że wcześniej mieściła się tam dużo starsza i potężniejsza budowla. Tę tezę potwierdziły tegoroczne wykopaliska.

Grubość odkrytego muru sięga ponad 2 metry. Tak grube mury są charakterystyczne dla obiektów o charakterze obronnym. Prawdopodobnie był to budynek o wymiarach 20 na 30 metrów. W dokumentach źródłowych znajduje się wzmianka o pożarze dworu w 1430 r. i udziale w jego gaszeniu strażników miejskich. Dwór jest tam określany jako kuria, czyli dwór możnowładczy o grubych murach i przyporach tj. budynek przynajmniej jedno, dwukondygnacyjny - mówi Kamil Bogusz, dyrektor Muzeum w Chrzanowie.

Poza murem pod ziemią odnaleziono warstwy potwierdzające pożar w tym miejscu. Nie wiadomo jednak, czy pochodzą one ze wspomnianego pożaru w 1430 roku, czy też jeszcze wcześniej na tym miejscu stał starszy drewniany budynek, który spłonął, a na jego miejscu wybudowano murowaną konstrukcję. Pożar nie zniszczył całkowicie murowanego budynku, został on wyremontowany i nadal był wykorzystywany. Pod ziemią co roku znajdowane są kolejne fragmenty ceramiki datowane na okres renesansu m.in. XVI wiek.

Niezwykłej klasy i urody ceramika możne świadczyć o splendorze jaki panował na szeroko pojętym dworzysku lub zamku w Chrzanowie. Mianem zamku określany jest zespół budowli posiadający obwarowanie. W tym przypadku mamy główną siedzibę dość dobrze bronioną. Pytaniem pozostaje dlaczego? Jak duże znaczenie miał Chrzanów w ówczesnych czasach? - dodaje dyrektor Muzeum.

Obecność obwarowania może być związana z bliskością Krakowa, ówczesnej stolicy Polski. Chrzanów był jednym z punktów na szlaku handlowym pomiędzy Krakowem a Oświęcimiem oraz Wrocławiem. Chrzanów aż do XX wieku był miastem prywatnym. Jego pierwszym znanym właścicielem był Piotr Ligęza zmarły w 1543 roku. Dbał o rozwój miasta i handlu.

Do lepszego poznania historii miasta niezbędne są wykopaliska szeroko powierzchniowe. Pozwoliłby one nie tylko zgłębić wiedzę nt. najbardziej odległych dziejów, ale także czasów nieco bardziej współczesnych, czyli lat świetności XVIII-wiecznego Dworu Ossolińskich. Przed laty rejon ul. Mickiewicza, parku miejskiego wyglądał zupełnie inaczej. Poza dworem mieściły się tam nowa i stara oficyna dworska, dwór dla koniuszy, wozownia, folwark z chlewikiem i zapleczem gospodarczym, browar, studnia oraz budynki dla pracowników i służby.

To rozbudza wyobraźnię. Warto byłoby zatroszczyć się o naszą historię i ją wyeksponować. W przypadku Dworu Ossolińskich posiadanym szczegółowy opis budynku, jego pomieszczeń, tego gdzie znajdował się salon, kuchnia czy skarbiec - podkreśla Kamil Bogusz.