Przyjrzeliśmy się pracom Komisji Etyki Poselskiej, w której większość ma opozycja. To dlatego zajmuje się głównie PiS i Konfederacją?

W skład Komisji Etyki Poselskiej wchodzą: Izabela Katarzyna Mrzygłocka (KO) – przewodnicząca, Jacek Świat (PiS) – zastępca przewodniczącego, Monika Falej (Lewica) oraz Jan Łopata (KP).

Zgodnie z art. 145 ust. 4 Regulaminu Sejmu Komisja Etyki Poselskiej rozpatruje sprawy, które należą do jej właściwości, z własnej inicjatywy. Oznacza to, że Komisja sama podejmuje decyzję, którą sprawą się zajmie. Art. 3 ust. 1 regulaminu Komisji Etyki Poselskiej precyzuje, że rozpatrując z własnej inicjatywy sprawy zarzutów zachowania się w sposób nieodpowiadający godności posła, Komisja bierze pod uwagę wnioski zgłaszane przez inne organy Sejmu oraz posłów, a także przez inne podmioty.

Z informacji, które i.pl uzyskało od Centrum Informacyjnego Sejmu wynika, że do Komisji Etyki Poselskiej w IX (bieżącej) kadencji Sejmu wpłynęło 269 wniosków. Komisja podjęła inicjatywę rozpatrzenia 124 wniosków, w tym: 51 w sprawie posłów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, 51 w sprawie posłów Koła Poselskiego Konfederacja, 11 w sprawie posłów Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska, 8 w sprawie posłów Koalicyjnego Klubu Poselskiego Lewicy, 2 w sprawie posłów niezrzeszonych i 1 w sprawie posła Koła Poselskiego Polskie Sprawy.

We wtorek odbyło się kolejne posiedzenie sejmowej Komisji Etyki Poselskiej. Znów zajęto się sprawami posłów PiS: Barbary Bartuś, Marka Suskiego, Teresy Wargockiej i Małgorzaty Gosiewskiej. Poza tym posłowie zajmowali się zachowaniem poseł Klaudii Jachiry (KO) podczas 67. posiedzenia Sejmu oraz wypowiedzią z anteny TVP Info Łukasza Mejzy (poseł niezrzeszony).

Komisja, po rozpatrzeniu sprawy i stwierdzeniu naruszenia przez posła „Zasad etyki poselskiej”, może w drodze uchwały zwrócić posłowi uwagę, udzielić posłowi upomnienia bądź udzielić posłowi nagany.

Komisja Etyki Poselskiej w IX kadencji Sejmu podjęła 52 uchwały w sprawie naruszenia Zasad etyki poselskiej. 32 z nich dotyczyły posłów Konfederacji, 18 PiS, jedna posła Koalicji Obywatelskiej oraz jedna posła niezrzeszonego. Oznacza to, że Komisja podjęła uchwały w 18 na 51 przypadków dot. posłów PiS (35%), 32 na 51 przypadków dot. posłów Konfederacji (67%), 1 na 11 przypadków dot. posłów Koalicji Obywatelskiej (9%), w żadnym na 8 wniosków dot. posłów Lewicy (0%), 1 z 2 dot. posłów niezrzeszonych (50%) oraz nie podjęła uchwały w przypadku posła z koła Polskie Sprawy (0%).

Centrum Informacyjne Sejmu wyjaśniło, że od powyższych uchwał posłom przysługuje prawo do złożenia - za pośrednictwem przewodniczącego Komisji Etyki Poselskiej – odwołania do Prezydium Sejmu. Z możliwości tej skorzystało 8 posłów w łącznie 11 sprawach (z tych 52). W rezultacie 8 uchwał Komisji Etyki Poselskiej zostało uchylonych przez Prezydium Sejmu, 2 uchwały zostały utrzymane w mocy a 1 odwołanie pozostaje do rozpatrzenia.

O pracach komisji i.pl rozmawiał z poseł Moniką Falej z Lewicy. Posłankę zapytaliśmy, dlaczego Komisja zajmuje się właściwie tylko posłami PiS i Konfederacji, a nie opozycji. – Wnioski, które wpływają do Komisji Etyki Poselskiej to wnioski albo osób fizycznych, albo instytucji zewnętrznych, albo posłów, chociażby opozycji. Komisja, mimo tego, że ma możliwość z własnej inicjatywy złożenia wniosku, robi to sporadycznie. Generalnie to są wnioski, które wpływają do nas, więc nie mamy na to wpływu, czy wniosek jest na kogoś z PiS, czy też z KO, czy z Lewicy – wyjaśniła. Zdaniem posłanki Lewicy świadczy to – jej zdaniem – o tym, jak „posłowie PiS traktują innych”. – To też o to chodzi – że ktoś uważa, że te osoby naruszyły zasady etyki poselskiej. Niestety, wychodzi na to, że większość ludzi, którzy te wnioski składają, uważają, że to właśnie posłowie PiS i posłowie Konfederacji naruszają te zasady. Stąd właśnie wnioski są do nas kierowane, bo nie ma żadnej innej instytucji w Sejmie, która mogłaby trochę jak sąd rozstrzygnąć takie spory – dodała.

Zdaniem Moniki Falej przynależność partyjna posła nie ma tu nic do rzeczy. – Nie staramy się patrzeć pod kątem, czy jesteśmy w opozycji, czy też nie. Tu jest naprawdę równowaga – mówiła. Na uwagę, że jednak opozycja ma większość w tej komisji, posłanka Lewicy oceniła, że Komisja działa demokratycznie. – Z każdego klubu jest w Komisji jeden poseł. Działamy demokratycznie. Każdy z nas podejmuje decyzję zgodnie z własnym sumieniem – powiedziała.

Posłanka Lewicy wyjaśniła, że nie jest to kwestia przeciwwagi do PiS. – Jeżeli obecna władza to jest Prawo i Sprawiedliwość, to najwięcej zarzutów jest kierowanych po prostu do nich. To nie jest kwestia arytmetyki, czy złej woli, tylko po prostu tak jest. Myślę, że gdyby sięgnąć do poprzednich kadencji Sejmu pewnie tam, gdzie ktoś inny sprawował władzę, to wnioski dotyczyły właśnie tej władzy – dodała.

Monika Falej zauważyła, że nawet, jeżeli Komisja Etyki Poselskiej kogoś ukaże, to ma świadomość, że jest ochrona posłów PiS w Prezydium Sejmu. – Prezydium Sejmu po prostu większość kar uchyla – mówiła.

Z kolei Jacek Świat, poseł PiS, członek sejmowej Komisji Etyki Poselskiej wyjaśnił, że skład Komisji wynika z Regulaminu. – Jest w niej po jednym przedstawicielu klubu parlamentarnego, a więc są to 4 osoby. Tak się złożyło, że układ sił to w zasadzie 3 do 1. Opozycja z tego układu sił bardzo ochoczo korzysta, to znaczy składa bardzo dużo wniosków przeciwko posłom PiS oraz Konfederacji – wyjaśnił.

Poseł PiS zauważył, że również Prawo i Sprawiedliwość składa wnioski dotyczące posłów Platformy Obywatelskiej, ale one są odrzucane jako „nierzeczowe”. – We wtorek głosowaliśmy w takich sprawach – wniosek przeciwko posłowi Nitrasowi – sprawa nie została podjęta. Wniosek przeciwko czterem paniom poseł Platformy Obywatelskiej – sprawa nie została podjęta. Przeciwko posłowi Lewicy – nie podjęta. Uznano, że nie doszło do jakiegoś deliktu naruszającego powagę Sejmu. Za to wniosek przeciwko ministrowi Przemysławowi Czarnkowi został przyjęty do rozpatrzenia. Stąd nasz klub rzadko składa takie wnioski, bo zdaje sobie sprawę, że szanse są raczej znikome – wytłumaczył.

Jacek Świat podkreślił, że inaczej jest z Konfederacją. – Tutaj sprawy dotyczą w ogromnej większości posła Grzegorza Brauna, którego zachowania wykraczają poza wszelkie bardziej liberalne ramy funkcjonowania Sejmu i posłów. Bardzo wiele spraw dotyczące tzw. kontroli poselskiej, gdzie poseł Braun radykalnie przekraczał uprawnienia wynikające z ustawy o sprawowaniu mandatu posła i senatora. Na siłę wchodząc do różnych instytucji, przerywając pracę, domagając się jakiś dokumentów na już, dezorganizując pracę. Wiele jest też wniosków dotyczących wypowiedzi Konfederacji, szczególnie posła Grzegorza Brauna i posła Janusza Korwin-Mikkego. Przy czym wielokrotnie są to wypowiedzi niekulturalne i to mało powiedziane. Zdarza się tak, że są to wypowiedzi dziwne i kuriozalne, ale jednak będące tylko opiniami prywatnymi posłów. Osobiście uważam, że każdy ma prawo do swoich poglądów, nawet najbardziej odjechanych. Jednak zwykle posłowie są za te poglądy karani – mówił.

Podkreślił, że w Komisji panuje tendencja do karania za opinie, które nikogo nie obrażają osobiście i nie powodują szkód w życiu publicznym. – Klasyczny przykład to ukaranie prezesa Jarosława Kaczyńskiego za żartobliwą w sumie wypowiedź o „dawaniu w szyję”. Komisja zignorowała wszelkie argumenty w tej sprawie – zauważył.

Jacek Świat zwrócił uwagę, że jest to bardzo niepokojące, że każe się ludzi za wygłaszanie swoich poglądów. – Stąd dosyć sceptycznie odnoszę się do orzeczeń Komisji, w której sam zasiadam, bo bardzo często uważam, że prace Komisji nie poprawiają stanu moralnego i etycznego Sejmu – dodał.

Ponadto poseł PiS zauważył, że były kontrowersje związane z tym, że posłowi przysługuje prawo odwołania do Prezydium Sejmu. – W Prezydium Sejmu to z kolei Prawo i Sprawiedliwość ma większość i zwykle, bo nie zawsze, te wnioski zostają przyjęte i orzeczenia Komisji zostają anulowane – mówił.