„Sztuka nie jest dekoracją, a wyzwaniem”. Wystawa prac Magdaleny Abakanowicz pt. Konfrontacje w Zamku Królewskim

Biblioteka Królewska jest jest jedynym w pełni autentycznym, ocalałym ze zniszczeń, jakie przyniosła wojna pomieszczeniem Zamku Królewskiego w Warszawie.

W świecie sztuki współczesnej Magdalena Abakanowicz jest jedną z najbardziej rozpoznawalną polską artystką. Mówi się, że to artystka totalna, indywidualistka i innowatorka, która stale konfrontuje się z nowymi obszarami poszukiwań twórczych. Jej prace na stałe weszły w skład ścisłego światowego kanonu sztuki XX wieku.

Twórczość Abakanowicz ewoluowała od tkanin, które krok po kroku zyskiwały trzeci wymiar przestrzenny, zmieniając się w abstrakcyjne rzeźby, w stronę przedstawień figuratywnych – humanoidalnych form wykonanych z jutowego płótna – postaci siedzących, stojących, kroczących, tańczących, z głowami lub bez.

Ci „szarzy ludzie” Abakanowicz są jednocześnie „bierni i natarczywi” (brytyjska historyczka i krytyczka sztuki pochodzenia polskiego Jasia Reichardt, 1995). Z przodu jawią się jako gotowy do konfrontacji tłum, z tyłu – jako puste, wydrążone figury, robiące wrażenie słabych i bezbronnych. W swoich dziełach artystka często konfrontowała przeciwstawne znaczenia, otwierając drogę ku wielości interpretacji i konkluzji.

Wieloznaczne, monumentalne formy tworzone przez Abakanowicz (m.in.: Tłum III, Plecy, Ugłowione) w ramach niniejszej wystawy zyskują szczególny kontekst w postaci historycznego, klasycystycznego wnętrza Biblioteki Królewskiej – jedynego obiektu w obrębie zabytkowego kompleksu Zamku Królewskiego, który przetrwał II wojny światową i nie został zburzony.

Wystawa wpisuje się w coraz częściej stosowaną praktykę eksponowania prac sztuki współczesnej w muzeach-rezydencjach, wypełnionych dziełami sztuki dawnej. Miejsca tego typu to zazwyczaj dawne siedziby monarchów, a więc obiekty o dużym znaczeniu historycznym i symbolicznym. Zdaniem organizatorów wystawy, eksperymenty muzealne w postaci konfrontacji dwóch na pozór nieprzystających porządków umożliwiają odmienne spojrzenie na prezentowane dzieła i historyczny kontekst oraz wydobycie z nich nowych, często nieoczekiwanych znaczeń.

Prace, które można oglądać na wystawie, wybrane zostały według klucza, jakim jest kontekst toczącej się obecnie wojny w Ukrainie i związanego z nią poczucia zagrożenia, odczuwanego wyraźnie także Polsce. Słowo „konfrontacja” nabiera tu dodatkowych znaczeń – jako konflikt zbrojny dwóch państw, ale także rodzące się w jego wyniku liczne konflikty wartości: między instynktem przetrwania a poczuciem obowiązku, między miłością bliźniego a wolą walki, między afirmacją życia a zwątpieniem w jego sens w obliczu niewyobrażalnych aktów przemocy i zniszczenia.

Obiekty zostały wyeksponowane jedynie przy użyciu światła, a scenografię stanowi zabytkowe wnętrze. Wszystkie elementy korespondują ze sobą, tworząc wspólną narrację.

Wystawie towarzyszyć będą ilustrowana wyjątkowymi zdjęciami publikacja, zawierająca eseje przygotowane przez znawców twórczości Abakanowicz oraz program edukacyjny.

Źródło: zamek-krolewski.pl