Spis treści
Znalezienie lepszej pracy, redukcja etatów czy złamanie regulaminu firmy to tylko niektóre przyczyny rozwiązania umowy o pracę. Współpraca z pracodawcą może zostać zakończona na kilka sposobów:
- porozumienie stron,
- bez okresu wypowiedzenia,
- za wypowiedzeniem,
- z upływem czasu umowy.
Wybór odpowiedniego sposobu wypowiedzenia umowy zależy głównie od powodu zakończenia dotychczasowej współpracy. Najczęściej będzie to rozwiązanie za wypowiedzeniem, porozumieniem stron lub z upływem czasu.
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – kiedy jest możliwe?
Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron to najbardziej polubowny sposób odejścia z firmy. W przypadku porozumienia konieczne jest wyrażenie zgody przez obie strony oraz wspólne podpisanie dokumentu, potwierdzającego zasady i termin zakończenia współpracy.
W tym przypadku ani pracodawca, ani pracownik nie mają możliwości odwołania się od porozumienia do sądu pracy. Nie obowiązuje też jakakolwiek ochrona pracownika przed rozwiązaniem umowy. Oznacza to, że z kobietą w ciąży czy pracownikiem w wieku przedemerytalnym również możesz rozwiązać umowę w tym trybie – czytamy na portalu biznes.gov.pl.
Za porozumieniem stron może zostać rozwiązana każda umowa o pracę, czyli zarówno na czas określony i próbny, jak i nieokreślony. Oznacza to, że propozycję zawarcia porozumienia można przedstawić w dowolnym momencie współpracy.
Rozwiązanie umowy, a okres wypowiedzenia
Umowa o pracę może zostać rozwiązana także za wypowiedzeniem pracownika. Wystarczy wtedy poinformować o tym pracodawcę i dostarczyć odpowiedni dokument z własnoręcznym podpisem. Co ważne, pracownik nie musi podawać powodu odejścia, natomiast jeśli się na to zdecyduje, pracodawca i tak nie może podważać tej decyzji.
Rozwiązanie umowy w ten sposób wiąże się z okresem wypowiedzenia, zależnym od stażu pracy. W tym czasie pracownik powinien wykonywać swoje zadanie z takim samym zaangażowaniem jak dotychczas aż do ostatniego dnia współpracy.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zależnie od stażu pracy może wynosić:
- 2 tygodnie – pracownicy zatrudnieni przez okres krótszy niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc – pracownicy zatrudnieni przez okres od 6 miesięcy do 3 lat,
- 3 miesiące – pracownicy zatrudnieni co najmniej 3 lata.
Jeśli natomiast umowa została zawarta na okres próbny, wypowiedzenie będzie trwało:
- 3 dni robocze – umowy zawarte na okres do 2 tygodni,
- tydzień – umowy na okres od dwóch tygodni do 3 miesięcy,
- dwa tygodnie – umowy zawarte na okres 3 miesięcy.
W przypadku okresu wypowiedzenia liczonego w tygodniach momentem rozpoczęcia biegu złożonego wypowiedzenia jest pierwsza niedziela po dniu, w którym je złożyliśmy. Ostatnim dniem wypowiedzenia zawsze będzie zatem sobota. Przykładowo, pracownik z umową na 3-miesięczny okres próbny po złożeniu wypowiedzenia 1 czerwca, zakończy współpracę 17 czerwca.
Przy okresie wypowiedzenia liczonym w miesiącach rozpoczęcie biegu wypowiedzenia następuje zawsze pierwszego dnia kalendarzowego. Oznacza to, że umowa pracownika z dwuletnim stażem, który złoży wypowiedzenie 15 czerwca, wygaśnie dopiero ostatniego dnia lipca.
Wypowiedzenie umowy o pracę – wzór w 2023 roku
Pracownik może przesłać wypowiedzenie umowy drogą pocztową lub na adres mailowy. Wzór takiej umowy powinien zawierać między innymi:
- datę i miejscowość,
- imię i nazwisko,
- tytuł pisma,
- informację o tym, czy wypowiedzenie jest z zachowaniem okresu wypowiedzenia,
- powód złożenia wypowiedzenia (nie zawsze jest obowiązkowy),
- podpis pracownika.
Treść pisma może brzmieć następująco: „Niniejszym wypowiadam umowę o pracę zawartą dnia ... (data podpisania umowy) w ... (nazwa miejscowości, w której podpisano umowę), pomiędzy ... (nazwa pracodawcy) a ... (imię i nazwisko pracownika) z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącego ... (okres zgodny z czasem obowiązywania umowy). Z poważaniem ...”.
Rozwiązanie umowy bez okresu wypowiedzenia
Zgodnie z polskimi przepisami umowę o pracę można także rozwiązać bez okresu wypowiedzenia. Forma ta znana jako zwolnienie dyscyplinarne czy natychmiastowe może być zastosowana nie tylko przez pracodawcę, ale i pracownika. Ta najsurowsza metoda zakończenia współpracy może być jednak stosowana tylko w wyjątkowych przypadkach.
Według Kodeksu pracy pracodawca ma prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w przypadku:
- popełnienia przestępstwa przez pracownika w czasie trwania umowy, uniemożliwiającego dalsze zatrudnianie go na danym stanowisku;
- utraty uprawnień niezbędnych do wykonywania pracy z winy pracownika;
- ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych przez osobę zatrudnioną.
Pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie osoby, które dopuściły się kradzieży, były nietrzeźwe w chwili pełnienia obowiązków, nie wykonywały poleceń lub opuściły miejsce pracy bez wcześniejszego usprawiedliwienia. Forma tego zwolnienia trafia do akt pracowniczych, co w przyszłości może wiązać się z problemami ze znalezieniem pracy.
Pracownik może natomiast skorzystać z możliwości rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, jeśli pracodawca:
- uporczywie ośmieszał lub poniżał osobę zatrudnioną ze względu na orientację seksualną czy pochodzenie etniczne,
- bezzasadnie oraz publicznie przypisał danej osobie dokonanie przestępstwa,
- szykanował pracownika ze względu na przynależność związkową czy przekonania religijne lub polityczne,
- złośliwie odmawiał przyznania urlopu wypoczynkowego,
- nakazywał pracować w porze nocnej lub godzinach nadliczbowych kobiecie w ciąży.
Pracownik na piśmie musi poinformować pracodawcę o tym, że rozwiązuje umowę o pracę bez wypowiedzenia. W swoim oświadczeniu musi podać przyczynę rozwiązania umowy. Nie ma w tym wypadku znaczenia, czy pracownik powoła się na odpowiednie przepisy lub określi sposób rozwiązania umowy za pomocą ustawowych zwrotów (czyli czy prawidłowo je nazwie – oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika) – informuje portal biznes.gov.pl.
W przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości pensji za okres wypowiedzenia, który by przysługiwał.
