38 proc. matek dzieci w wieku 1-3 lata jest nieaktywnych zawodowo. Dlaczego ojcowie nie chodzą na urlopy rodzicielskie?

38 proc. matek dzieci w wieku 1-3 lata jest nieaktywnych zawodowo. 77 proc. z nich nie szuka pracy ze względu na opiekę nad potomstwem. Analiza Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazuje jednocześnie na dominującą rolę kobiet w realizacji tego obowiązku – 84 proc. pracujących ojców po narodzinach dziecka nie miało żadnej (dłuższej niż 2 tygodnie) przerwy w pracy.

– Na pewno możliwość pracy z domu z jednej strony na pewno jest dużym ułatwieniem dla rodziców, ponieważ pozwala łączyć obowiązki prywatne, związane z wychowywaniem dzieci, z obowiązkami zawodowymi – tłumaczy w rozmowie ze Strefą Biznesu Aneta Kiełczewska, zastępca kierownika zespołu ekonomii behawioralnej, Polski Instytut Ekonomiczny.

Natomiast z drugiej strony, jak podkreśla, łączenie tych dwóch sfer nie stanowi optymalnego połączenia. – Rozwój zawodowy, zwłaszcza kobiet, które za opiekę nad dziećmi są odpowiedzialne, u większości rodzin w dużo większym stopniu, przy takim ciągłym przełączaniu się na opiekę nad dzieckiem, obowiązki domowe, obowiązki zawodowe jest utrudniony – wyjaśnia.

Jak wynika z badania, w 68 proc. rodzin z małymi dziećmi w wieku 1-9 lat, w których rodzice pracują, to matki w największym stopniu sprawują obowiązki opiekuńcze. – Odwrotna sytuacja, w której to głównie pracujący ojciec zajmuje się dziećmi, dotyczy tylko 11 proc. rodzin. Podobne proporcje występują w odniesieniu do ogółu obowiązków domowych i opiekuńczych – w 55 proc. rodzin więcej prac wykonuje matka, a tylko w 10 proc. jest to ojciec. Podobnie, gdy dziecko jest chore, zostają przy nim przede wszystkim pracujące mamy (50 proc.), a znacznie rzadziej ojcowie (14 proc.) – czytamy w raporcie.

Kiełczykowska przyznaje, że po części jest to wywołane tym, że kobiety zajmują się dzieckiem od samego początku, w bardzo wielu przypadkach przynajmniej przez rok mają przerwę zawodową i „już w tym momencie pojawia się taka specjalizacja”. – To kobiety są za ten obszar odpowiedzialne, a z kolei mężczyźni muszą utrzymać dom. Owszem, z biegiem czasu ta sytuacja mogłaby się zmienić, jednak krótkookresowo utrzymywanie tego status quo jest najbardziej optymalne – dodaje.

Autorzy raportu wskazują, że taka sytuacja wynika ze specyfiki rynku pracy, który nie jest dostosowany do potrzeb pracujących rodziców. Dominujący w Polsce model pracy na pełen etat wynika z konieczności, a nie faktycznych preferencji. Badania sugerują, że wielu rodziców chętnie zmniejszyłoby tygodniowy wymiar pracy, rezygnując tym samym z wyższych zarobków, żeby móc więcej czasu poświęcić na opiekę nad dziećmi. Za taką opcją opowiada się 25 proc. rodziców małych dzieci. Statystyki odpowiedzi na to pytanie są zbliżone dla obu płci – chęć zmniejszenia etatu dotyczy w podobnym stopniu matek, jak i ojców.

Okazuje się, że większość ojców uważa, że ich pracodawcy nieprzychylnie podeszliby do ich decyzji o skorzystaniu z urlopu rodzicielskiego. Raczej nieprzyjaznej reakcji przełożonego spodziewa się 42 proc. z nich, a zdecydowanie nieprzychylnej – 18 proc.

Dla porównania, wśród matek te wartości są niższe – odpowiednio 24 i 6 proc. Po części więc macierzyństwo jest już wpisane w to, jak pracodawcy postrzegają matki – wydaje się, że większość z nich zwyczajnie liczy się z tym, że w pewnym momencie zawieszą swoją pracę na rzecz opieki nad dziećmi. – Ojcowie, którzy chcieliby w większym stopniu zaangażować się w opiekę nad dzieckiem, w mniejszym stopniu spotykają się ze zrozumieniem pracodawcy – wskazano.