Jak obliczyć emeryturę i co zrobić, żeby była ona wyższa? W jakim miesiącu w 2023 r. najlepiej jest przejść na emeryturę?

Najwyższa emerytura w kraju wynosi 37 tys. zł. Takie świadczenie w 2022 r. otrzymuje mężczyzna, którego staż pracy to 67 lat. Z kolei najwyższe świadczenie emerytalne wśród kobiet wynosi 26 856 zł. ZUS wypłaca je kobiecie, która przeszła na emeryturę w wieku 81 lat, a jej staż pracy równy jest 61 lat. Najczęściej jednak emeryci w Polsce mogą tylko pomarzyć o tak wysokich świadczeniach. Przeciętna miesięczna emerytura dla kobiety wynosi 2248,47 zł. Jak informuje ZUS, im później przejdziemy na emeryturę, tym jej wysokość będzie wyższa.

Spójrzmy, jak ZUS wylicza emerytury. Prawo do emerytury powszechnej z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje każdemu, kto ukończył wiek emerytalny 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz opłacił przynajmniej jedną składkę na ubezpieczenia społeczne lub emerytalno-rentowe. Wysokość emerytury zależy więc od sumy składek opłaconych w czasie całej aktywności zawodowej.

- Wyliczenie emerytury sprowadza się do prostego dzielenia. W liczniku jest kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego i subkoncie oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego, czyli odtworzonej kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne sprzed 1 stycznia 1999 r. Mianownik to natomiast wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia - tłumaczy Krzysztof Cieszyński, rzecznik prasowy ZUS województwa pomorskiego.

Wyjaśnijmy, że średnią dalszego trwania życia oblicza co roku Główny Urząd Statystyczny. Obecnie średnia dalszego trwania życia osób w wieku 60 lat wynosi w Polsce 238,9 miesięcy (19,9 lat) , a osób w wieku 65 lat – 196,2 miesiąca (16,35 lat). Ten parametr w tym roku obniżył się, na co wypłynęła nadmiarowa liczba zgonów w 2021 r. A obniżenie wskaźnika dotyczącego dalszego trwania życia jest korzystne dla osób, które przejdą na emerytury na początku 2023 r. Wskaźnik będzie obowiązywać do końca marca 2023 r. Następnie GUS poda nowe dane.

Przykładowo, jeśli w przypadku osoby w wieku 60 lat, w liczniku równania wpiszemy 500 tys. zł (kwota zwaloryzowanych składek i zwaloryzowanego kapitału początkowego), to przy średniej długości życia obowiązującej do końca marca 2023 r., miesięczna emerytura wynosi 2092,93 zł (500 000 podzielone przez 238,9) . Natomiast przy przeciętnej długości życia z poprzednich lat, będzie to 1912,05 zł, czyli mniej o około 180 złotych.

Idźmy dalej. Wysokość emerytury zależy od tego, jak długo pracowaliśmy. Im więcej zgromadzonych składek i późniejsze przejście na emeryturę, tym wyższe świadczenie. Każdy rok przepracowany po osiągnięciu wieku emerytalnego może podwyższyć świadczenie nawet o 15 proc. Ustawa określa jedynie minimalny wiek przejścia na emeryturę. Każdy sam podejmuje decyzję o zakończeniu aktywności zawodowej, można przejść na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Jeśli ktoś zgromadził niewystarczającą liczbę składek, nie może liczyć na najniższą emeryturę w kraju, która w tym roku wynosi ona 1338,44 zł.

- Od stażu pracy zależy, czy świadczenie nie będzie niższe od najniższej gwarantowanej emerytury, która wynosi 1338,44 zł. Dostanie je kobieta, która posiada co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz mężczyzna, który ma ich co najmniej 25. Okresy składkowe to te związane z aktywnością zawodową, takie jak czas ubezpieczenia czy samodzielnego opłacania składek. Natomiast nieskładkowe to brak aktywności zawodowej, np. nauka w szkole wyższej czy pobieranie zasiłku chorobowego. Okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać 1/3 okresów składkowych – twierdzi Krzysztof Cieszyński.

Na wysokość emerytury znacząco wpływa też waloryzacja składek i kapitału początkowego. Polega ona na pomnożeniu zapisanych w ZUS kwot przez wskaźnik waloryzacji. Przypomnijmy, że emerytury i renty wzrosną w 2023 roku co najmniej o 13,8 proc., - nie mniej niż o 250 zł brutto.

Pracownicy ZUS mogą pomóc w obliczeniu przyszłej emerytury. Hipotetyczną emeryturę można także obliczyć samodzielnie korzystając z kalkulatora emerytalnego na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.