Kamienica z Piekar Śląskich, której historia sięga XVIII wieku, została wykreślona z ewidencji zabytków. Będzie wyburzona?

Od kilku dni mieszkańcy Piekar Śląskich zadają sobie pytanie o przyszłość budynku, którego historia może XVIII w., który znajduje się przy ul. Popiełuszki 1. Przed wieloma laty działała tam szkoła, a do niedawna był siedzibą Młodzieżowego Domu Kultury nr 2. W lutym społeczność MDK przeniosła się do znajdującego się nieopodal, świeżo wyremontowanego budynku przy ul. Bytomskiej 152.

Poruszenie wywołała informacja mówiąca o tym, że budynek został wykreślony z gminnego rejestru zabytków. Stało się to na wniosek gminy, a Urząd Miasta przekonuje, że obiekt nie spełnia walorów historycznych, gdyż jego konstrukcja pozbawiona jest historycznej stolarki, elewacji i dachu.

- Gdzieś pod spodem może został historyczny obrys, ale wszystko, co zostało wykonane przez ostatnie dziesiątki lat spowodowało, że budynek całkowicie zatracił walory historyczne i tak naprawdę szpeci okolicę, bo jeśli porównać go z Bazyliką czy świeżo wyremontowanym Domem Kultury nr 2 lub też z Nazaretem, to w ogóle nie wpisuje się w koncepcję, która kiedyś istniała oraz jaką my jako gmina i parafia, staramy się przywrócić do tych miejsc - mówi Wojciech Maćkowski, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Piekary Śląskie.

Część mieszkańców z niezadowoleniem przyjęła informację, o wykreśleniu budynku z XVIII wieku z ewidencji zabytków.

- Jestem przeciwnikiem wykreślania budynków zabytkowych z ewidencji zabytków i wyburzania budynków, które są rozpoznawalne wśród mieszkańców, a bez wątpienia ten jest rozpoznawalny, jako stara szkoła - zaznacza Dariusz Stanienda, harcmistrz i miejski społecznik. - Moja rodzina mieszka w Piekarach od ponad stu lat, jestem piekarzaninem z dziada pradziada. Staram się dbać o dziedzictwo i zabytki mojego miasta – dodaje.

Jak tłumaczy dalej, historia tego miejsca może być jeszcze dłuższa niż data, na którą wskazuje napis na elewacji.

- Ten budynek, według informacji znajdującej się na elewacji pochodzi z 1727 roku, natomiast z informacji zgłaszanych przez mieszkańców Piekar, którzy już wcześniej interweniowali, jak np. pan Leon Wostal, wynika, że piwnice mogą być jeszcze starsze. Na miejscu tego budynku wcześniej stał budynek drewniany - mówi Dariusz Stanienda.

Wojewódzki Konserwator Zabytków nie neguje wartości historycznej budynku.

- W 2022 roku podjąłem decyzję, aby wpisać go do ewidencji zabytków, ponieważ uważam, że ma walory historyczne. Wiąże się z początkiem szkolnictwa przy parafialnego w Piekarach Śląskich, jest to zespół zabudowy – podkreśla Łukasz Konarzewski, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Jednocześnie przyznaje, że z oryginalnych elementów budynku już niewiele zostało i wyjaśnia, dlaczego zdecydował się przychylić do wniosku gminy.

- Byłem na miejscu i dokładnie obszedłem ten budynek. Jest przekształcony i bardzo rozczłonkowany, ma zmienioną bryłę i dach, który był kiedyś kryty dachówką, a w tej chwili jest kryty papą i ma zupełnie inny kształt. W środku nie ma de facto już nic starego oprócz elementów w piwnicy. Wszystko jest już przerobione, było przekształcane w latach 80. i 90. Odpuszczenie tego obiektu miało na celu to, aby gmina mogła wszystkie środki skoncentrować na innym obiekcie historycznym przy ul. Bytomskiej 152, który został wyremontowany za te środki. Teraz został tam przeniesiony Młodzieżowy Dom Kultury - wyjaśnia Łukasz Konarzewski.

Konserwator zwrócił również uwagę na inny aspekt, którym kierowało się miasto wnioskując o wykreślenie budynku z ewidencji zabytków.

- Gmina ma problem z ogrzewaniem tego budynku. Wymiana przestarzałego kotła węglowego byłaby bardzo kosztowna i przekroczyłaby rozsądne granice - mówi Łukasz Konarzewski.

Łukasz Konarzewski podkreśla, że była to bardzo trudna decyzja, jednak zaważył na niej pragmatyzm wynikający z kondycji finansowej gminy.

- Niestety w tej sytuacji ze względów pragmatycznych mając na względzie skuteczność działania publicznego nie mieliśmy innego wyjścia - tłumaczy Łukasz Konarzewski. - Było mi ciężko podjąć taką decyzję, ale ze względów praktycznych, po zinwentaryzowaniu obiektu i uzyskaniu wszelkiej wiedzy na temat źródeł historycznych dla tego obiektu, które z resztą są znikome, uznałem aby w takiej sytuacji wyłączyć go z ewidencji - dodaje.

Stary budynek najprawdopodobniej zostanie wyburzony. Jeszcze nie wiadomo kiedy to nastąpi, ponieważ wyburzenie budynku wymaga projektu i pozwolenia, których na razie jeszcze nie ma. Rozbiórka ma umożliwić zagospodarowanie terenu wokół wyremontowanego za ponad 6,5 mln złotych innego zabytkowego budynku, który jest teraz nową siedzibą MDK 2.

- Zagospodarowanie terenu będzie związane z funkcją samego budynku, czyli zostanie przeznaczone dla młodzieży. Powstanie nowe ogrodzenie, boisko trawiaste do siatkówki, boisko do gry w boule, plac zabaw, scena letnia wraz z widownią oraz rampa dla osób z trudnościami w poruszaniu się. W takiej formule złożony został wniosek o dofinansowanie zadania ze środków rządowych i wbrew plotkom nie planujemy budowy parkingu - wyjaśnia Wojciech Maćkowski.

Planowane przez gminę zmiany dotyczą również infrastruktury drogowej.

- Planowana jest natomiast zmiana osi jezdni ulicy Popiełuszki, wyrównanie chodnika po stronie Bazyliki i budowa nowego chodnika po stronie MDK2 wraz ze ścieżką rowerową, co umożliwi bezpieczne poruszanie się pieszych - teraz budynek stoi w skrajni jezdni. Dziś trudno określić dokładny termin realizacji całego zadania, które będzie ze względów finansowych, dzielone na etapy. Etap pierwszy - remont zabytkowego budynku MDK2 został zakończony, obiekt został już przekazany młodzieży – przypomina Wojciech Maćkowski.

Przetarg na opracowanie koncepcji i na realizację, jeśli nie będzie żadnych opóźnień, ma być gotowy jeszcze w tym roku. Wśród mieszkańców sprzeciwiających się rozbiórce pojawił się jednak alternatywny pomysł

- Według mnie jest to idealny budynek, by zaadaptować go pod muzeum miasta Piekary - podkreśla Dariusz Stanienda. - Miasto w tej i poprzedniej kadencji przegapiło kilka okazji. W swoim czasie był sprzedawany budynek Bytomska 86, to jest tzw. Pałac Ogórka. Był to majster budowlany, który budował m.in. Kalwarię. Szkoda, było jeszcze kilka ciekawych nieruchomości. Ten budynek, który ma być wyburzany, z uwagi na kubaturę, wielkość i lokalizację, jest idealnym miejscem pod muzeum - dodaje.