Kiedy najlepiej przejść na emerytur. Zamierzasz przejść na emeryturę? Podpowiadamy, jaki miesiąc będzie dla Ciebie najlepszy

W niniejszym tekście podpowiadamy, jakie miesiące są „złe”, a jakie „dobre” i skąd się wzięły te znaczące różnice, które zaprzeczają ogólnej zasadzie reformy emerytalnej, że im dłuższe zbieranie składek, tym wyższy kapitał emerytalny. Najogólniej rzecz biorąc, różnice wzięły się z przyjętego mechanizmu waloryzacji składek i kapitału początkowego. Przypomnijmy zatem, na czym polega ta waloryzacja i jakie są jej konsekwencje.

Waloryzacja składek (i analogicznie kapitału początkowego) polega na pomnożeniu zgromadzonych na koncie ubezpieczonego w ZUS składek na ubezpieczenie emerytalne przez wskaźnik waloryzacji. Waloryzacji podlega kwota składek zewidencjonowanych na dzień 31 stycznia roku, za który jest przeprowadzana, powiększona o kwoty z tytułu wcześniejszych waloryzacji. Waloryzacja składek przeprowadzana jest corocznie, od dnia 1 czerwca każdego roku.

Roczny wskaźnik waloryzacji składek zależy od wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku (w przypadku wskaźnika kwartalnego brane są pod uwagę ceny kwartalne). Drugim czynnikiem, od którego zależy wskaźnik waloryzacji, jest tzw. realny przypis składek w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, który z kolei jest pochodną m.in. wzrostu płac i liczby ubezpieczonych. Innymi słowy, wskaźnik waloryzacji składek emerytalnych zależy nie tylko od stopy inflacji, ale także od sumy wpłaconych składek przez wszystkich zobowiązanych do tego ubezpieczonych pracowników.

Roczne wskaźniki waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne są ogłaszane do 25 maja każdego roku przez ministra pracy.

Dla nas najważniejsze jest jednak to, że w przypadku, gdy ubezpieczony zamierza przejść na emeryturę, składając w tym celu wniosek do ZUS i Zakład musi ustalić wysokość jego świadczenia, uwzględniana jest również waloryzacja kwartalna składek.

Dokładniej rzecz biorąc, kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią waloryzację roczną, jest dodatkowo waloryzowana kwartalnie na specjalnych zasadach.

Biorąc powyższe pod uwagę, zwróćmy uwagę na miesiąc czerwiec. Osobliwość czerwca wynika z braku waloryzacji kwartalnej. Innymi słowy, emerytury przyznane na wniosek złożony w czerwcu pozbawione są ważnego, dodatkowego składnika, który - i tu kryje się niespodzianka - nie jest wcale tak mało istotny, jak mogłoby się z pozoru wydawać. Jeszcze większą niespodziankę może sprawić Czytelnikowi fakt, że waloryzacje kwartalne różnią się od siebie wysokością i najwyższa jest zawsze waloryzacja za I kwartał, którą uwzględnia się w III kwartale (patrz ramka).

Dlaczego? Przypomnijmy sobie, że waloryzacja składek zależy m.in. od tzw. przypisu składek. I otóż w I kwartale każdego roku wzrost przypisu składek w stosunku do czwartego kwartału poprzedniego roku jest znacznie wyższy niż w pozostałych kwartałach.

Ale to nie koniec niespodzianek. Okazuje się, że iloczyn waloryzacji kwartalnych za cztery kwartały jest sporo wyższy od waloryzacji rocznej za ten sam okres.

Wynika to z następujących przyczyn:

zasady

• niepomniejszania konta w wyniku waloryzacji kwartalnej - wskaźnik waloryzacji nie może być niższy od 100 procent, chociaż przypis składek za dany okres może być przecież ujemny,
• zasady wysokości wskaźnika kwartalnego, zawsze wyższego lub równego inflacji.

Rezultatem tych ukrytych mechanizmów jest całkiem widoczny efekt w postaci zróżnicowanej wysokości emerytur w zależności od miesiąca złożenia wniosku oraz przyznania świadczenia.

Prześledźmy to na przykładach, które udostępnił nam łódzki Oddział ZUS.

Przykład 1

Maj 2018:

• Kapitał - 278.411zł,
• składki - 38.361zł,
• średnie dalsze trwanie życia - 262,20(60 lat),
• wysokość emerytury brutto - 1.201zł.

Czerwiec 2018:

• Kapitał - 260.714 zł,
• składki - 36.238 zł,
• średnie dalsze trwanie życia - 261,40(60 lat i 1 m-c),
• wysokość emerytury brutto - 1.135 zł.

Lipiec 2018:

• Kapitał - 293.068 zł,
• składki - 40.620 zł,
• średnie dalsze trwanie życia - 260,70 (60 lat i 2 m-ce),
• wysokość emerytury brutto - 1.278 zł.

Wniosek: Emerytura wyliczona w czerwcu byłaby niższa o 66 zł od emerytury wyliczonej w maju. Jednocześnie emerytura wyliczona w lipcu byłaby wyższa o 77 zł od emerytury wyliczonej w maju i wyższa o 143 zł od emerytury wyliczonej w czerwcu.

Przykład 2

Maj 2018:

• Kapitał - 425.651 zł,
• składki - 86.496 zł,
• średnie dalsze trwanie życia - 262,20 (60 lat),
• wysokość emerytury brutto - 1.952 zł.

Czerwiec 2018:

• Kapitał - 398.594 zł,
• składki - 81.349 zł,
• średnie dalsze trwanie życia - 261,40 (60 lat i 1 m-c),
• wysokość emerytury brutto - 1.835 zł.

Lipiec 2018:

• Kapitał - 448.060 zł,
• składki - 91.273 zł,
• średnie dalsze trwanie życia - 260,70 (60 lat i 2 m-ce),
• wysokość emerytury brutto - 2.067 zł

Wniosek: Emerytura wyliczona w czerwcu byłaby niższa o 117 zł od emerytury wyliczonej w maju. Jednocześnie emerytura wyliczona w lipcu byłaby wyższa o 115 zł od emerytury wyliczonej w maju i wyższa o 232 zł od emerytury wyliczonej w czerwcu.

Na emeryturę najlepiej przejść w III kwartale

Na podstawie danych z 2017 roku i z lat poprzednich można stwierdzić, że najwyższy jest wskaźnik waloryzacji za I kwartał każdego roku.

Jest to konsekwencja faktu, że właśnie wtedy realny przypis składek na ubezpieczenia społeczne jest największy (przybywa najwięcej ubezpieczonych).

Z zasad waloryzacji wynika jednak, że ten wysoki wskaźnik z I kwartału jest stosowany do wniosków o emeryturę złożonych w III kwartale każdego roku kalendarzowego.

W 2017 roku ten wskaźnik wyniósł aż 13 proc.

Oznacza to, że najwięcej zyskamy, przechodząc na emeryturę w III kwartale, najlepiej w lipcu albo w sierpniu.