Ksiądz Edward Tabaczkowski ukrywał i wspierał Żydów w czasie wojny. Przypłacił to życiem. IPN pokazuje film o bohaterze

Tomasz Zielenkiewicz, Vatican News
IPN / Archiwum Ogólnopolskiego Oddziału Tłumaczan
Ksiądz Edward Tabaczkowski, to bohater z czasu II wojny światowej. Jego postawę miłości bliźniego prezentuje Instytut Pamięci Narodowej w najnowszym - 18. odcinku cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie”.

Spis treści

Bohaterski kapłan w czasie okupacji niemieckiej nie tylko zachęcał do wspierania Żydów, ale przede wszystkim sam tę pomoc organizował. Został za to zamordowany przez okupanta.

Ksiądz Tabaczkowski wspierał potrzebujących

O losach księdza Tabaczkowskiego opowiada Tomasz Gonet, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach.  

Ksiądz Edward Tabaczkowski urodził się 12 października 1872 r. w Trembowli. W latach 1910 – 1942 jako proboszcz parafii Św. Anny w Tłumaczu w woj. stanisławowskim był znany z zaangażowania duszpasterskiego. Jak informuje biogram na stronie Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame Prowincji Polskiej zmienił wygląd kościoła i zbudował nowe wieże, był też społecznikiem i twórcą wielu dzieł charytatywnych, między innymi ufundował ochronkę dla sierot.

Pomoc Żydom w czasie wojny

Był kapłanem, który otwarcie aktywnie sprzeciwiał się nieludzkiemu prawu okupanta. Zachęcał parafian do wspierania Żydów, których Niemcy skazali na zagładę. Zaangażował się również osobiście. Jak dowiadujemy się z filmu ksiądz Tabaczkowski wystawiał Żydom fałszywe dokumenty.

Organizował też pomoc żywnościową dla getta w Tłumaczu. Dzielnica żydowska funkcjonowała tam od przełomu marca i kwietnia 1942 r. jako getto otwarte, a następnie od maja tegoż roku, jako dzielnica zamknięta. Zlikwidowane zostało przez Niemców w sierpniu lub wrześniu 1942 r. W szczytowym momencie przebywało w nim nie mniej niż 3,5 tys. Żydów. Aby przeżyć zdani oni byli na pomoc osób znajdujących się po tzw. aryjskiej stronie miasteczka. 

Z badań IPN wiadomo, że ksiądz Tabaczkowski na probostwie udzielił schronienia żydowskiemu studentowi Leonowi Weiserowi. Kapłan ochrzcił go i zatrudnił w biurze parafialnym. Za dnia student przebywał na probostwie, wieczorami udawał się przeważnie do sąsiedniego gospodarstwa należącego do volksdeutschów Falsingerów.

Pojmanie i śmierć ks. Tabaczkowskiego

Niestety w nieznanych okolicznościach Leon Weiser został niedługo aresztowany przez Niemców i stracony w Stanisławowie. To sprowadziło zagrożenie na księdza Tabaczkowskiego. Chociaż mu to sugerowano, kapłan nie opuścił parafii. Został aresztowany przez Gestapo kilka dni po straceniu Leona Weisera - jak ustalił IPN - prawdopodobnie 1 października 1942 r. Przyczyną zatrzymania mógł być donos. Z relacji świadków wiadomo, że w stanisławowskim więzieniu, był torturowany. Zmarł w nieznanych okolicznościach. Najprawdopodobniej 20 października 1942 r. 

Instytut Pamięci Narodowej szacuje, że w czasie II wojny światowej Polacy uratowali kilkadziesiąt tysięcy swoich żydowskich współobywateli. Około tysiąc z nich zostało za tę pomoc zamordowanych przez Niemców. 

Odcinek poświęcony księdzu Tabaczkowskiemu można obejrzeć pod adresem:

od 7 lat
Wideo

Jak politycy typują wyniki polskiej reprezentacji?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze 1

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

M
Marek
I tak zrobią z niego antysemitę. Już ryży i jego mocodawcy z Niemiec się postarają.
Wróć na i.pl Portal i.pl