Nowe prawo konsumenckie 2014. Co się zmienia 25 grudnia dla klientów i przedsiębiorców?

Zmieniona ustawa o prawach konsumenta wprowadziła do Polski przepisy unijne z 2011 roku – mówi Janusz Kuliberda, powiatowy rzecznik konsumentów z Kluczborka. – Kilka zmian ułatwi życie kupującym, jak np. wydłużony z 10 do 14 dni okres możliwości zwrotu towaru kupowanego przez internet czy na pokazach bez podania przyczyn. To jedna z zalet takich zakupów.

Co więcej, jeśli internetowy sprzedawca nie poinformuje nas o tej zmianie, będziemy mieli na zwrot nawet rok.

Anna Janowska, zastępca dyrektora biura prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dodaje, że zmienia się też prawo dotyczące reklamacji w ramach rękojmi. - Konsument ma prawo podczas reklamacji towaru zażądać jednej z czterech rzeczy: naprawy wady, wymiany towaru na nowy, obniżenia ceny lub – gdy wada jest istotna - zwrotu pieniędzy - wyjaśnia.

ZOBACZ: Zakupy w internecie. Możesz rozpakować i zwrócić towar [zmiana przepisów 2014]

Jeśli przedsiębiorca nie zgodzi się z wyborem, może zaproponować inne rozwiązanie, ale w przypadku gdy towar był naprawiany i ponownie ma wadę albo naprawiony nie został, konsument ma prawo domagać się obniżenia ceny lub zwrotu pieniędzy. Wówczas sprzedawca nie może odmówić spełnienia tych żądań.

Nowe prawo reguluje też kwestie kosztów odesłania towaru w sytuacji rezygnacji z zakupów. Wówczas konsument ponosi koszt odesłania towaru, a sprzedawca ma obowiązek zwrócić oprócz ceny produktu także koszt jego wysłania, ale tylko według najtańszej oferowanej przez siebie opcji.

Jak zwrócić nietrafiony prezent? Internetowi mają lepiej

Konsument będzie też miał prawo obejrzeć towar kupiony na odległość w taki sposób, w jaki mógłby to zrobić w sklepie stacjonarnym. Jeżeli rzecz nie spełni jego wymagań, może ją odesłać. Jeśli jednak sprzedawca zorientuje się, że towar był używany, ma prawo obciążyć kupującego dodatkowymi kosztami w związku ze zmniejszeniem wartości towaru.

Agnieszka Jaczyńska z UOKiK dodaje, że nowe prawo daje też pewne przywileje sprzedawcom. - Jeśli konsument zrezygnuje z e-zakupów i wyśle oświadczenie, to sprzedawca będzie miał prawo wstrzymać się ze zwrotem  pieniędzy za rzecz oraz kosztów jej wysyłki do czasu otrzymania od konsumenta towaru lub potwierdzenia jego nadania - mówi.

ZOBACZ: Prawa klienta sklepu tradycyjnego: możemy reklamować używane ciuchy

- Przepisy nowej ustawy mają też ułatwić konsumentom zorientowanie się, jeszcze przed zawarciem umowy, jakie koszty rzeczywiście będą musieli ponieść w związku z zawieraną umową – przedsiębiorca będzie bowiem zobowiązany do poinformowania konsumenta w jasny sposób o wszystkich kosztach wynikających z umowy – dodaje Janusz Kuliberda, rzecznik konsumentów z Kluczborka.

Zakazane będą dodatkowe koszty nakładane przez sprzedawców - za skorzystanie z określonej formy płatności przedsiębiorcy nie wolno żądać od konsumenta opłaty przewyższającej koszty poniesione przez sprzedawcę z tego tytułu. Dodatkowa opłata – np. za płatność kartą – nie może być wyższa od prowizji, którą uiści w związku z tym sprzedawca.

Przed wejściem w życie nowego prawa UOKiK rozesłał do przedsiębiorców oraz izb ich zrzeszających pakiet  informacji dotyczący nowych przepisów. Więcej informacji na stronie: www.prawakonsumenta.uokik.gov.pl.

Podstawowe korzyści dla konsumentów

1. Prawo do informacji

Nowa ustawa gwarantuje konsumentom otrzymywanie od przedsiębiorcy, przed zawarciem umowy, wyczerpujących informacji, istotnych w kontekście jej zawierania. Co ważne, uprawnienie do otrzymania informacji będzie przysługiwało konsumentowi nie tylko w odniesieniu do umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz na odległość, ale również w odniesieniu do umów zawieranych w sposób tradycyjny – w sklepie. Umożliwi to konsumentowi bardziej świadome zawieranie umów.

2. Koszty związane z zawieraniem umów

Ustawa wprowadza przepisy, które ułatwią konsumentowi zorientowanie się, jeszcze przed zawarciem umowy, jakie koszty rzeczywiście będzie musiał ponieść w związku z zawieraną umową. Przedsiębiorca będzie bowiem zobowiązany do poinformowania konsumenta w jasny sposób o wszystkich kosztach wynikających z umowy;

Ustawa przewiduje, że w przypadku płatności dokonywanej przez konsumenta kartą kredytową przedsiębiorca nie będzie mógł pobierać od niego opłat wyższych niż te, które sam ponosi w związku z zastosowaniem tego sposobu płatności;

Ustawa zabrania pobierania od konsumentów zawyżonych opłat za korzystanie z infolinii udostępnianych przez przedsiębiorców na potrzeby kontaktowania się w sprawach związanych z zawartymi umowami.

3. Prawo odstąpienia od umowy

Wydłuża się termin na odstąpienie od umowy zawieranej poza lokalem lub na odległość, bez podania przyczyn, do 14 dni (obecnie: 10 dni). Dzięki temu konsument zyskuje dodatkowy czas do namysłu i podjęcia ostatecznej decyzji; Przepisy precyzyjnie regulują sposób obliczania tego terminu, w tym w sytuacji, gdy przedsiębiorca w ogóle nie poinformował konsumenta o przysługującym mu prawie odstąpienia (w takim przypadku prawo odstąpienia wygaśnie dopiero po upływie roku od upływu podstawowego 14-dniowego terminu – obecnie: po upływie 3 m-cy od wydania rzeczy);

Ustawa zwalnia konsumenta od obowiązku ponoszenia kosztów związanych ze zwrotem rzeczy w przypadku skorzystania z prawa odstąpienia, jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o obowiązku poniesienia tych kosztów.

4. Uprawnienia w przypadku wadliwości rzeczy sprzedanej

Ustawa przywraca do obrotu konsumenckiego konstrukcję "wady”, tradycyjnie funkcjonującą w Polsce, znaną i zrozumiałą dla konsumentów (obecnie w obrocie konsumenckim, na podstawie ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, funkcjonuje konstrukcja "niezgodności towaru z umową”);

Zwiększona zostaje swoboda konsumenta, co do wyboru uprawnienia, z jakiego może skorzystać w przypadku wadliwości nabytej rzeczy: przywraca możliwość żądania obniżenia ceny bądź odstąpienia od umowy od razu po stwierdzeniu wady, bez konieczności wysunięcia w pierwszym rzędzie żądania naprawy bądź wymiany rzeczy;

Przepisy wydłużają do 5 lat odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady nieruchomości.

5. Gwarancja

Ustawa przywraca stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego do gwarancji konsumenckiej. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca, który udziela gwarancji, nie określi dokładnie jej treści, konsument będzie mógł powołać się na uprawnienia związane z gwarancją przewidziane w Kodeksie cywilnym. Do 2 lat zostaje wydłużony okres gwarancji w przypadku, gdy gwarant nie określi tego terminu inaczej. Tak określony termin jest skorelowany z ustawowym terminem odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi.

Podstawowe korzyści dla przedsiębiorców

1. Ujednolicenie regulacji w skali całej UE

Przepisy dyrektywy w sprawie praw konsumenta wymuszają, w zakresie jej regulacji, wprowadzenie jednolitych rozwiązań we wszystkich państwach członkowskich. Powinno to zwiększyć zaufanie przedsiębiorców do systemów prawnych innych państw, obniżyć koszty związane z dostępem do rynków tych państw (w szczególności koszty związane z obsługą prawną), a w konsekwencji ułatwić im działalność transgraniczną.

2. Ułatwienie stosowania przepisów

Ustawa jasno definiuje, jakie informacje, kiedy i w jaki sposób przedsiębiorca powinien przekazać konsumentowi. Określa także jasne zasady dotyczące wykonywania prawa odstąpienia od umowy, w tym dotyczące sposobu obliczania terminów oraz skutków jego wykonania, a także niezwykle istotne kwestie związane z kosztami, które powstają w przypadku zwrotu rzeczy, wskazując, kogo i w jakim zakresie obciążają te koszty. Ponadto wprowadza zasady dotyczące korzystania z rzeczy przez konsumenta w okresie, w którym możliwe jest odstąpienie od umowy.

Wprowadzenie precyzyjnych uregulowań, w tym zwłaszcza dotyczących kwestii, w których nie było do tej pory szczegółowych regulacji, ułatwi przedsiębiorcom stosowanie przepisów i powinno przełożyć się także na obniżenie kosztów ich działalności.

3. Ujednolicenie zasad odpowiedzialności za jakość rzeczy

Obecnie przedsiębiorca, który sprzedaje towary, odpowiada za ich jakość według dwóch odrębnych reżimów: za wady rzeczy w stosunku do kupujących, którzy nie są konsumentami (rękojmia) i za niezgodność towaru z umową wobec konsumentów. Oznacza to znaczne komplikacje i zwiększone koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Nowa ustawa ujednolica zasady odpowiedzialności w obrocie konsumenckim i w pozostałych rodzajach obrotu, co powinno zdecydowanie ułatwić prowadzenie działalności handlowej.

4. Ułatwienie dochodzenia roszczeń regresowych

Ustawa wprowadza szczegółowe regulacje dotyczące dochodzenia roszczeń regresowych związanych z wadliwością rzeczy sprzedanej w łańcuchu sprzedawców. Rozwiązania te ułatwią sprzedawcy finalnemu dochodzenie zwrotu kosztów poniesionych przez niego w związku z wykonaniem przez konsumenta uprawnień z tytułu rękojmi od tego z poprzednich sprzedawców / dostawców, którego działanie spowodowało wadę rzeczy.

Źródło: Zmiana prawa konsumenckiego