Choć wyniki wyborów poznamy w ciągu kilku dni po zamknięciu lokali wyborczych, nim nowo obrani posłowie "wsiąkną" w obowiązki związane z pełnioną funkcją, a prace parlamentu ruszą pełną parą, konieczne jest spełnienie kilku warunków, jakie przed nowym Sejmem stawia ustawa zasadnicza oraz szereg innych aktów prawnych.
Kiedy odbywa się pierwsze posiedzenie Sejmu?
Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów. Wyjątkiem jest sytuacja, w której następuje skrócenie kadencji Sejmu, co oznacza zarazem także skrócenie kadencji Senatu.
- Pierwsze posiedzenie nowowybranego Sejmu ma charakter uroczysty i zarazem formalny, a jego przebieg jest ściśle uregulowany w Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. w rozdziale I. Pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu otwiera Marszałek-Senior, powołany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej spośród najstarszych wiekiem posłów. Marszałek-Senior pełni tę funkcję do wyboru Marszałka Sejmu
– wyjaśnia dr Czakowska.
Dodaje, że podczas pierwszego posiedzenia Sejmu poseł zajmuje miejsce na sali obrad Sejmu według rozdziału miejsc ustalonego przez Marszałka-Seniora.
Posłowie na pierwszym posiedzeniu Sejmu składają ślubowanie według roty ustalonej w Konstytucji. Marszałek-Senior przeprowadza złożenie ślubowania poselskiego oraz wybór Marszałka Sejmu przy pomocy powołanych przez siebie w tym celu, spośród najmłodszych wiekiem posłów, sekretarzy tymczasowych w liczbie niezbędnej do dokonania tych czynności.
Ślubowanie poselskie odbywa się w ten sposób, że po odczytaniu roty każdy z kolejno wywołanych posłów, powstawszy, wypowiada słowo „ślubuję”. Poseł może dodać zdanie „Tak mi dopomóż Bóg”. Posłowie nieobecni na posiedzeniu Sejmu oraz posłowie, którzy uzyskali mandat w czasie trwania kadencji, składają ślubowanie poselskie na pierwszym posiedzeniu, na którym są obecni. Po złożeniu przez posłów ślubowania Marszałek-Senior przeprowadza wybór Marszałka Sejmu.
Kto zostaje marszałkiem Sejmu?
Kandydata na Marszałka Sejmu może zgłosić co najmniej 15 posłów. Poseł może poprzeć tylko jedną kandydaturę.
Sejm wybiera Marszałka Sejmu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Jeżeli zgłoszono więcej niż jednego kandydata, a w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyskał bezwzględnej większości głosów, przed kolejnymi turami głosowania usuwa się z listy kandydatów nazwisko tego kandydata, który w poprzedniej turze uzyskał najmniejszą liczbę głosów. Jeżeli tę samą najmniejszą liczbę głosów uzyskało dwóch lub więcej kandydatów, przed kolejną turą głosowania usuwa się nazwiska tych kandydatów. Wyboru marszałka Sejmu dokonuje się wówczas do skutku.
Marszałek Sejmu obejmuje przewodnictwo obrad. Sejm, w drodze uchwały, ustala liczbę wicemarszałków. Projekt uchwały może wnieść co najmniej 15 posłów. Marszałek Sejmu zarządza wybory wicemarszałków Sejmu.
Dymisja starego rządu
Pierwsze posiedzenie Sejmu to nie tylko czas, kiedy powoływany jest marszałek Sejmu oraz wicemarszałkowie. To także moment ważnej dymisji. W czasie pierwszego posiedzenia Sejmu dotychczasowy Prezes Rady Ministrów ustępuje w imieniu swojej Rady Ministrów.
