Prawa konsumenta 2023. Takie są najważniejsze zmiany i nowości w prawach osób kupujących Kiedy towar można zwrócić sprzedawcy?

Prawa konsumenta ulegną zmianie za sprawą nowelizacji dwóch ustaw. Są to:

• Kodeks cywilny,
• Ustawa Prawo prywatne międzynarodowe.

Obie ustawy implementują tzw.

• dyrektywę cyfrową i towarową,
• dyrektywę w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów.

Druga z nich nazywana jest także dyrektywą Omnibus. Zawiera regulacje:

• dostawców platform e-commerce,
• przedsiębiorców oferujących towary na wspomnianych platformach
• dostawców wyszukiwarek internetowych,
• przedsiębiorstw oferujących towary na odległość, czyli poza lokalem przedsiębiorstwa.

Dyrektywa towarowa i cyfrowa do polskiego porządku prawnego została zaimplementowana specjalną ustawą, którą prezydent podpisał 9 listopada 2022 r. W obu przypadkach nowe prawo wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Uregulowane i doprecyzowane zostaną m.in.:

• zasady płatności za treści i usługi cyfrowe, także w przypadku, gdy oferowane są w zamian za dane osobowe konsumenta;
• kwestie związane z niegodnością towaru z umową oraz zasady działania rękojmi i gwarancji.

W polskim prawie pojawią się takie pojęcia jak:

• towar,
• usługa cyfrowa,
• towar z elementami cyfrowymi,
• środowisko cyfrowe,
• kompatybilność,
• interoperacyjność.

Uregulowane zostaną także sprawy umów o dostarczanie treści i usługi cyfrowej. W ustawie znajdziemy także zapisy o uprawnieniach konsumenta, gdyby taka treść lub usługa nie została mu dostarczona.

Przepisy Kodeksu Cywilnego precyzują zasady rękojmi konsumenckiej. Przepisy te nie będą już stosowne do umów zobowiązujących do przeniesienia własności towarów na konsumenta. Chodzi m.in. o umowy:

• sprzedaży,
• dostawy,
• o dzieło będące towarem.

Towarami wg art. 2 pkt. 4a ustawy o prawach konsumenta są rzeczy ruchome, a także woda, gaz i energia elektryczną, w przypadku gdy są oferowane do sprzedaży w określonej objętości lub ilości.

Ta grupa umów będzie wyłączona ze stosowania przepisów art. 556-576 Kodeksu Cywilnego. Zastosowanie do nich znajdą art. 43a i nast. ustawy o Prawach Konsumenta.

Po zmianach, w Kodeksie Cywilnym zajdziemy przepisy odnoszące się jedynie do rękojmi przedsiębiorców. Chcąc znaleźć przepisy o rękojmi konsumenckiej, nie będziemy już ich szukać w kodeksie, ale w ustawie o prawach konsumenta w rozdziale „Umowy zobowiązujące do przeniesienia własności towaru na konsumenta”. Tych przepisów nie zastosujemy jednak do towaru będącego jedynie nośnikiem treści cyfrowej.

Nowe przepisy definiują także, kiedy towar nie jest zgodny z ustawą oraz przewidują za to odpowiedzialność. W przypadku towaru z elementami cyfrowymi konieczne będzie, aby towar był kompatybilny oraz istniała możliwość aktualizacji.

Odstąpienie od umowy nie będzie już podstawowym prawem konsumenta. Jeżeli towar nie będzie zgodny z umową, konsument będzie miał możliwość żądać naprawy lub wymiany towaru.

Przedsiębiorca będzie miał możliwość naprawienia towaru, nawet jeśli konsument będzie oczekiwał wymiany na nowy. Możliwa będzie także odwrotna sytuacja. Dotyczy to sytuacji, kiedy, spełnienie oczekiwań klienta nie będzie możliwe lub wymagałoby nadmiernych trudności.

Gdyby te warunki dotyczyły i naprawy, i także wymiany przedsiębiorca będzie miał prawo do odmówienia doprowadzenia towaru do zgodności z umową. Konsument będzie miał możliwość złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy na następnej kolejności. Chodzi o sytuacje, kiedy:

• przedsiębiorca nie doprowadzi towaru do zgodności z umową;
• odmówi tego działania;
• brak zgodności będzie nadal miał miejsce pomimo próby doprowadzenia towaru do zgodności z umową;
• brak zgodności towaru z umową będzie na tyle istotny, że uzasadni skorzystanie z prawa do obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy bez uprzedniego żądania doprowadzenia towaru do zgodności z umową;
• gdy z uwagi na okoliczności lub oświadczenia przedsiębiorcy wiadomo, że nie zamierza on doprowadzić towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.

Te zasady odpowiedzialności dotyczą niezgodność towaru z umową już w chwili jego dostarczenia. Mogła się ujawnić do dwóch lat od dostarczenia.

Jeżeli nie będzie zgodności co do treści lub usługi cyfrowej z umową konsument będzie miał prawo do doprowadzenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową.

Złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy lub obniżeniu ceny będzie możliwe dopiero w następnej kolejności.

Gdyby było wiadome i oczywiste, że przedsiębiorca nie doprowadzi treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową w rozsądnym terminie lub bez niedogodności dla kupującego, to konsument będzie mógł natychmiastowo żądać obniżenia ceny lub odstąpić od umowy.

Przedsiębiorca będzie mógł zażądać od konsumenta zwrócenia fizycznego nośnika, na którym zapisano cyfrową treść.