Skrócony tydzień pracy. W MRPiPS trwają analizy wariantów - 35-godzinny tydzień pracy czy czterodniowy tydzień pracy

We wrześniu 2022 roku przewodniczący PO Donald Tusk powiedział, że „to będzie jego postulat, kiedy wygramy wybory, żeby rozpocząć jak najszybciej pilotaż skróconego tygodnia pracy”. 35-godzinny tydzień pracy to także jeden ze sztandarowych pomysłów Lewicy. W sierpniu ubiegłego roku Adrian Zandberg mówił, że „przez ostatnie dziesięciolecia Polska bardzo mocno się napracowała, ale czas teraz trochę odetchnąć”. – Doprowadzimy i to jest nasze zobowiązanie, do skrócenia czasu pracy w Polsce, stopniowo, krok po kroku, bezpiecznie dla gospodarki, ale dla wszystkich. Doprowadzimy do tego, że pod koniec kolejnej kadencji, tydzień pracy w Polsce będzie wynosił 35 godzin. Doprowadzimy do tego przy utrzymaniu płac – deklarował współprzewodniczący Partii Razem.

Obecnie – zgodnie z Kodeksem pracy – czas pracy to maksymalnie osiem godzin na dobę oraz 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy (w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym cztery miesięcy). Pracownik na pełen etat tygodniowo pracuje więc 40 godzin – osiem godzin dziennie, średnio 160 godzin miesięcznie.

Oczywiście, to tylko teoria, bo praktyka wygląda tak, że Polacy są jednym z najbardziej przepracowanych narodów. Jak informowała „Gazeta Wyborcza” z nowego raportu firmy z branży HR Sd Worx wynika, że w pracy po godzinach zostaje 43 proc. z nas. Po raz kolejny przebijamy europejską średnią. W badaniu wzięło udział 18 tys. pracowników z 18 krajów Europy. Wynika z nich, że po godzinach pracuje 40 proc. osób.

Potwierdzają to także dane Eurostatu – jesteśmy jednym z najbardziej zapracowanych narodów w Unii Europejskiej. Bardziej przepracowani od Polaków są tylko Grecy i Rumuni. Według Eurostatu Polacy tygodniowo poświęcają średnio 39,2 godziny na faktycznym wytwarzaniu dóbr lub usług zgodnie ze swoim zatrudnieniem. Pod tym względem zajmujemy trzecie miejsce w UE. Wyprzedzający nas Grecy, którzy pracują 39,8 godziny oraz Rumuni – 39,5 godziny. Unijna średnia to nieco ponad 36 godzin w tygodniu.

Z badania Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna, które przeprowadzono w czerwcu, wynika, że 63 proc. Polaków chciałoby pracować cztery dni w tygodniu. 50 proc. uważa, że w Polsce powinien zostać wprowadzony czterodniowy tydzień pracy.

Największymi zwolennikami pomysłu skrócenia czasu pracy tygodniowo do czterech dni są osoby młode. Zmianę popiera 61 proc. osób między 18. a 34. rokiem życia i 37 proc. osób powyżej 55. roku życia. Czterodniowy tydzień pracy popiera 60 proc. osób pracujących na etacie.

Jednak – co ciekawe – 76 proc. ankietowanych wolałoby pracować po 10 godzin dziennie (przez cztery dni w tygodniu) z zachowaniem 100 proc. dotychczasowego wynagrodzenia, gdyby czterodniowy tydzień pracy został w Polsce wprowadzony. Z kolei 24 proc. pytanych wolałoby pracować osiem godzin dziennie w zamian za 80 proc. dotychczasowej pensji.

Z badania wynika także, że Polacy dodatkowy dzień wolny chcieliby spędzić z rodziną (35 proc.). 31 proc. ankietowanych wybrałoby wyjazdy i zwiedzanie. 15 proc. zadeklarowało, że będzie prawdopodobnie dorabiać.

Na pilotaż skróconego tygodnia pracy zdecydował się nowy prezydent Leszna (woj. wielkopolskie), Grzegorz Rusiecki z KO. Od 1 lipca urzędnicy miejscy będą pracować 35 zamiast 40 godzin tygodniowo przy zachowaniu dotychczasowej wysokości wynagrodzenia i wymiaru urlopu wypoczynkowego. – To pilotażowe działanie. Najbliższe miesiące pokażą, czy takie rozwiązanie wpłynie pozytywnie na wydajność i efektywność pracy w urzędzie, np. czy liczba obsługiwanych klientów lub wydanych decyzji nie ulegnie zmniejszeniu itp. Będę to monitorować i analizować na podstawie sprawozdań, jakie przygotowywać będą naczelnicy i kierownicy – tłumaczył prezydent miasta.

Przypomniał, że obecnie w Sejmie trwa proces legislacyjny dotyczący zmiany w Kodeksie pracy w zakresie zmniejszenia tygodniowej normy czasu pracy do 35 godzin.

„Wychodzimy naprzeciw tym zmianom i wkrótce sami przekonamy się, czy są one zasadne. Cieszę się, że to właśnie Urząd Miasta Leszna będzie pionierem 35-godzinnego tygodnia pracy i mocno wierzę w to, że moi pracownicy to docenią i sprostają wyzwaniu podniesienia efektywności pracy” – mówił Grzegorz Rusiecki.

O to, jak w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, idą prace nad skróceniem tygodnia pracy, zapytaliśmy wiceministrę Aleksandrę Gajewską (KO). – Cały czas trwają analizy. Myślę, że jeżeli będziemy decydować się na pilotaże w tym zakresie, to będziemy szukać rozwiązań, które z konkretnymi pracodawcami będą musiały zostać wypracowane. Jeżeli tydzień pracy będzie skrócony, to trzeba będzie w inny sposób podejść do organizacji pracy – powiedziała.

Wiceministra pytana, czy MRPiPS bliższa jest koncepcja 35-godzinnego tygodnia pracy czy czterodniowego tygodnia pracy, przyznała, że „na stole są dwa warianty – czyli skrócenie o godzinę codziennie wymiaru pracy albo skrócenie o jeden dzień”. – Jeśli zmiany wejdą w życie, to każdy pracodawca będzie musiał skrócony czas pracy jakoś wśród pracowników zmianowo ułożyć – mówiła.

Podkreśliła, że ministerstwo analizuje skrócenie tygodnia pracy „pod wszelkimi względami”, bo – jak przyznała Aleksandra Gajewska – „to gigantyczna zmiana”. Przypomniała, że w Lesznie nowy prezydent Grzegorz Rusiecki (KO) że wprowadza od 1 lipca skrócony dzień pracy w do 7 godzin dziennie w urzędzie. – Pilotaże skróconego czasu pracy są już w różnych prywatnych firmach – dodała.

Aleksandra Gajewska przyznała, że MRPiPS się tym pilotażom przygląda po to, „by wyciągać wnioski i patrzeć, w których branżach uda się takie zmiany przeprowadzić”. – Kwestia „work-life balance” pojawia się bardzo często. Polacy są narodem, który jest przepracowany. Pracujemy bardzo ciężko. Jesteśmy w czołówce, jeżeli chodzi o liczbę przepracowanych godzin. Dlatego warto się nad tym problemem pochylać, ale z głową i w konsensusie oraz w dialogu z pracodawcami, tak by rozwiązania, które będą wprowadzane, były adaptowane w odpowiedni sposób”.