Coraz mniej kandydatów do miejsca, które ma zdefiniować antropocen - nową epokę geologiczną

Geolodzy mogą wkrótce zdecydować, które miejsce na Ziemi zostanie wybrane jako pierwszy wyraźny dowód wejścia w nową epokę geologiczną. Wielu naukowców uważa antropocen za epokę, którą w latach pięćdziesiątych XX wieku rozpoczęła destrukcyjna działalność człowieka, zmieniając naszą planetę.

Jeszcze niedawno geologowie mówili o 12 miejscach, które mają szanse na wbicie "złotego gwozdzia", czyli symbolicznej granicy miedzyepokowej, w tym przypadku między holocenem a antropocenem. Jak poinformowało czasopismo naukowe "Nature", liczba tych miejsc została już zredukowana do 9 dziewięciu, a wśród nich wciąż znajduje się Równia pod Śnieżką.

Na grzbietach Sudetów znajdują się torfowiska ombrotroficzne, które według naukowców stanowią znakomitą kopalnię wiedzy na temat zmian środowiskowych. Jedno z takich torfowisk znajduje się właśnie w Polsce na Równi pod Śnieżką, u podnóża najwyższego szczytu Karkonoszy. Jak czytamy na stronie Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, badania podanych z tego torfowiska materiałów, wykonane przez międzynarodowy zespół, koordynowany przez dr Barbarę Fiałkiewicz-Kozieł z Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych, wykazały m.in. geochemiczny zapis szeroko rozpoznawanych skutków aktywności antropogenicznej, takich jak próbne wybuchy jądrowe, katastrofa elektrowni w Czarnobylu, a także zapis produkcji i wykorzystania stali nierdzewnej oraz przetwórstwa uranu.

Jeśli członkowie Grupy Roboczej ds. Antropocenu (Anthropocene Working Group), komitetu naukowców utworzonego przez Międzynarodową Komisję Stratygrafii (International Commission on Stratigraphy), wybiorą jedno z dziewięciu kandydujących obecnie miejsc, zostanie zapoczątkowany koniec trwającej około 12 000 lat - starej epoka holocenu. Oznaczałoby to uznanie ogromnego wpływu ludzi na Ziemię, zapisanego w skałach.

Ale nawet jeśli Grupa Robocza ds. Antropocenu zgodzi się na ostatecznego kandydata nie stanie się on jeszcze oficjalny. Nad wyborem głosować będzie musiało jeszcze kilka innych komitetów geologów.

Jak przypomina "Nature", naukowcy ogłosili termin antropocen w 2000 roku, a obecnie badacze używają go nieformalnie w odniesieniu do obecnego geologicznego przedziału czasowego, w którym działalność człowieka wpływa na warunki i procesy na Ziemi. Naukowcy podkreślają, że konkretna zmiana w geologii Ziemi musi zostać uchwycona na oficjalnej osi czasu. Określa się, który zestaw warstw skalnych najlepiej ilustruje tę zmianę i wybiera, która warstwa wyznacza jego dolną granicę. Oznaki działalności człowieka nigdy wcześniej nie były częścią procesu definiowania epok geologicznych, a Grupa Robocza ds. Antropocenu została powołana właśnie po to, by stwierdzić, czy antropocen powinien wejść w geologiczną skalę czasu i jak zdefiniować jego początek.

To, co może go zdefiniować, to m.in. radioaktywne izotopy z testów bomb jądrowych, popiół ze spalania paliw kopalnych, mikrodrobiny plastiku czy pestycydy uwięzione w skałach. Według naukowców, wszystko zaczęło się na początku lat pięćdziesiątych, kiedy dynamicznie rozwijająca się populacja ludzka zaczęła zużywać materiały, a nowe tworzyć szybciej niż kiedykolwiek.

Czy antropocen zostanie nową epoką geologiczną? Na odpowiedz musimy jeszcze poczekać, ale pewne jest jedno - debata nad antropocenem uświadamia nam jak destrukcyjny wpływ mamy na naszą planetę.

Żródło: Nature