Jaki ma być podatek cukrowy ? Senat proceduje nad nową ustawą

Przypomnijmy, że tzw. ustawa cukrowa, nazwana ustawą związaną z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów, nakłada opłatę cukrową wyłącznie na jedną kategorię spożywczą – słodzone napoje. Projekt zupełnie pomija natomiast duże grupy słodkich artykułów spożywczych, kojarzących się jednoznacznie z cukrem jak słodycze, czekolady, batony etc. Ministerstwo Zdrowia, które jest autorem projektu, było także niekonsekwentne nakładając opłatę na branżę napojową, a wykluczając z niej słodzone piwa smakowe i radlery.
- Podatek obejmuje jedynie napoje, a pomija np. słodycze. Nowe obciążenia uderzą przede wszystkim w polskich małych i średnich przedsiębiorców, którzy stanowią 70 proc. rynku w tej branży. Napoje owocowe i nektary, np. z czarnej porzeczki, to unikatowe produkty na polskim rynku, wyróżniające się w tej kategorii właśnie z uwagi na zawartość naturalnego składnika pochodzącego z owoców i warzyw. Ustawa zakłada osiąganie celu prozdrowotnego, trudno jednak być o tym przekonanym, gdy nakłada się podatek tylko na branżę, która zużywa zaledwie ok. 19% cukru spożywanego w Polsce – podkreśla Andrzej Arendarski, prezes Krajowej Izby Gospodarczej.
Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków oraz pozostałe kluczowe organizacje sadownicze i przetwórcze apelują do parlamentarzystów o całkowite wyłączenie z opłaty cukrowej nektarów oraz napojów z owoców i warzyw zawierających minimum 20% soku lub przecieru. Prezes KUPS, Julian Pawlak argumentuje, że podatek spowoduje drastyczne ograniczenie zbytu na polskie owoce i warzywa wykorzystywane do produkcji napojów owocowych i nektarów. Prognozuje spadek rzędu kilkudziesięciu tysięcy ton rocznie.
Pomimo słusznej idei ograniczania konsumpcji cukru, zakres przedmiotowy ustawy, może się okazać niewystarczający do uzyskania pokładanego w nim celu. Na popularyzację zdrowego stylu życia i odżywiania się wpływa szereg czynników, takich jak aktywność fizyczna czy ograniczanie spożycia nie tylko cukru, ale także szkodliwych dla zdrowia soli, tłuszczy trans czy wysokoprzetworzonej żywności. Ustawa jest aktualnie procedowana w Senacie, jest jeszcze możliwość wprowadzenia niezbędnych poprawek, w tym objęcie podatkiem słodzonego piwa smakowego. Warto rozważyć też opinie zgłaszane w toku prac legislacyjnych oraz głosy ekspertów. Przykładowo, dr hab. n. med. Mariusz Gujski z Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego proponuje rozszerzenie opłaty od cukru na wszystkie branże:
- Najprostszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie swoistej akcyzy na cukier wykorzystywany przez producentów żywności. Taki podatek objąłby wszystkie branże, zmusił je do myślenia o zmianie składu swoich produktów, a co najważniejsze, byłby równy dla wszystkich i nieskomplikowany – zwraca uwagę dr Gujski.
Ustawa jest aktualnie procedowana w Senacie, przed posiedzeniem ogólnym zaplanowanym na 12-13 marca br., projektem zajmą się senatorowie z Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.