Kto może pobierać rentę po zmarłym krewnym

Świadczenie to przysługuje krewnym zmarłego jedynie wówczas, gdy miał on prawo do emerytury, renty, świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego albo spełniał warunki wymagane do przyznania emerytury lub renty.

Szczegółowe warunki uprawniające do skorzystania z renty rodzinnej zależą od stopnia pokrewieństwa ze zmarłym. Oto najważniejsze zasady.

1) Dzieci
Prawo do renty rodzinnej mają biologiczne dzieci zmarłego, dzieci małżonka zmarłej osoby i dzieci adoptowane. Renta może być wypłacana do czasu, gdy dziecko:
- ukończy 16. rok życia,
- ukończy naukę w szkole, jeśli kontynuuje ją po ukończeniu 16 lat, jednak nie dłużej niż do osiągnięcia 25. roku życia,
- zakończy naukę na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, jeśli będąc na tym roku skończyło 25. rok życia.
Limit wieku nie dotyczy jedynie tych dzieci, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy. Warunkiem jest, by dziecko stało się całkowicie niezdolne do pracy (ewentualnie także do samodzielnej egzystencji) przed ukończeniem 16. roku życia lub przed ukończeniem 25. roku życia, jeśli kontynuowało naukę.

2) Wnuki i rodzeństwo
O rentę mogą się także ubiegać dzieci, które zmarły przyjął na wychowanie i utrzymanie, zanim osiągnęły pełnoletność. Dotyczy to przede wszystkim wnuków zmarłego, jego rodzeństwa i dzieci przyjętych w ramach rodziny zastępczej. Warunki związane z wiekiem są w tym przypadku takie same jak w przypadku dzieci zmarłego. Wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, które wychowywał i utrzymywał zmarły, otrzymają jednak rentę rodzinną jedynie wówczas, gdy zmarły przyjął je na wychowanie oraz utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią. Warunek ten nie ma zastosowania wówczas, gdy zgon nastąpił wskutek wypadku. Dzieci wychowywane i utrzymywane przez zmarłego nie dostaną renty rodzinnej po nim, jeśli mają prawo do renty po swoich zmarłych rodzicach.

Jeśli zaś ich rodzice żyją, renta będzie wypłacona pod warunkiem, że:
- rodzice dzieci, o których tu piszemy, nie mogą zapewnić im utrzymania,
- zmarły lub jego małżonek, był opiekunem prawnym tych dzieci ustanowionym przez sąd.

3) Wdowa lub wdowiec
Małżonek zmarłej osoby ma prawo do renty rodzinnej, jeśli w chwili śmierci męża lub żony:
- miał skończone 50 lat lub
- był niezdolny do pracy.
Wdowiec lub wdowa ma prawo do renty rodzinnej także wtedy, gdy wychowuje dziecko, wnuka, brata lub siostrę zmarłego małżonka, jeśli dziecko, wnuk, brat lub siostra ma prawo do renty rodzinnej po zmarłym. Warunkiem jest, by dziecko (to samo dotyczy wnuka, brata lub siostry):
- nie miało ukończonego 16. roku życia
- nie miało ukończonych 18 lat, jeśli kontynuuje naukę.
Jeśli dziecko jest całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy, ograniczenie wiekowe nie obowiązuje.

Wyjątkowo rentę może otrzymać małżonek zmarłej osoby, jeśli:
- skończył 50 lat lub stał się całkowicie niezdolny do pracy w ciągu 5 lat od śmierci męża lub żony
- skończył 50 lat lub stał się całkowicie niezdolny do pracy w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowywania dziecka, wnuka, brata lub siostry zmarłego, którzy są uprawnieni do renty rodzinnej.
Wdowa lub wdowiec, którzy nie spełnili opisanych tu warunków, mogą wyjątkowo starać się o rentę okresową. Prawo takie przysługuje osobom, które po śmierci współmałżonka nie mają się z czego utrzymać. Renta okresowa jest wypłacana przez rok od dnia śmierci współmałżonka. Jeżeli jednak wdowa lub wdowiec podejmą szkolenie, które ma pomóc w zdobyciu kwalifikacji niezbędnych do podjęcia pracy zarobkowej, rentę okresową mogą pobierać co do zasady przez cały czas trwania szkolenia. Jeśli ze zmarłym współmałżonkiem nie łączyła cię wspólność majątkowa, ale był on zobowiązany do płacenia alimentów na twoją rzecz na podstawie wyroku lub ugody sądowej, także możesz ubiegać się o rentę rodzinną.

4) Rodzice
O przyznanie renty rodzinnej mogą się ubiegać rodzice biologiczni zmarłego, ojczym, macocha i rodzice adopcyjni. Mają oni takie prawo, jeśli zmarłe dziecko bezpośrednio przed śmiercią przyczyniało się do ich utrzymania. Dodatkowo w chwili śmierci dziecka muszą oni:
- mieć skończony 50. rok życia lub
- być niezdolni do pracy.

Ojciec lub matka ma prawo do renty rodzinnej także wtedy, gdy wychowuje dziecko, wnuka, brata lub siostrę zmarłego, jeśli dziecko, wnuk, brat lub siostra ma prawo do renty rodzinnej po zmarłym, a jednocześnie nie ma ukończonego:
- 16. roku życia
- 18 lat, jeśli kontynuuje naukę.
W sytuacji, gdy dziecko jest całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy, nie obowiązuje ograniczenie wiekowe.

Rentę rodzinną może także otrzymać ojciec lub matka, do których utrzymania przyczyniał się zmarły, jeśli:
- skończą 50 lat lub staną się całkowicie niezdolni do pracy w ciągu 5 lat od śmierci dziecka - skończą 50 lat lub staną się całkowicie niezdolni do pracy w ciągu 5 lat od zaprzestania wychowywania dziecka, wnuka, brata lub siostry zmarłego, którzy są uprawnieni do renty rodzinnej.
Jeśli zyskałeś uprawnienie do renty rodzinnej po swoim najbliższym z uwagi na twoją niezdolność do pracy, stracisz prawo do korzystania z tego świadczenia, gdy twój stan zdrowia poprawi się na tyle, że odzyskasz zdolność do pracy. Jeżeli jednak w ciągu 18 miesięcy od utraty prawa do renty rodzinnej z tego powodu ponownie staniesz się niezdolny do pracy, odzyskasz prawo do renty po zmarłym krewnym.

Wszystkim uprawnionym krewnym jest wypłacana tylko jedna renta. Dzieli się ją równo między uprawnionych. Wypłacana renta ma wysokość taką, jak określony procent świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu:

- 85 proc., jeśli uprawniona do jej otrzymania jest tylko jedna osoba
- 90 proc., jeśli uprawnione do jej otrzymania są dwie osoby
- 95 proc, jeśli uprawnione do jej otrzymania są co najmniej trzy osoby.

W sytuacji, gdy zmarły pobierał emeryturę lub rentę, świadczenie dla krewnych oblicza się wprost w oparciu o wysokość emerytury lub renty zmarłego. Jeśli zmarły nie pobierał emerytury ani renty, ZUS oceniając, czy spełniał on warunki do otrzymania jednego z tych świadczeń, przyjmie, że zmarły był całkowicie niezdolny do pracy. Jeśli natomiast zmarły pobierał świadczenie lub zasiłek przedemerytalny, ZUS ustali wysokość renty rodzinnej, przyjmując, że zmarły miał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Po ustaleniu wysokości takiej renty obliczy wysokość renty rodzinnej.

Osoby, które jednocześnie spełniają warunki uprawniające do uzyskania renty rodzinnej oraz emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, mogą korzystać tylko z jednego, korzystniejszego, z tych świadczeń. Osoby, które mają prawo do renty rodzinnej w wysokości przekraczającej 200 proc. najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (obecnie 1350,20 zł) oraz do renty socjalnej, nie będą otrzymywały tej ostatniej.