„Nasze społeczeństwa są złaknione dobrobytu”. Forum państw Trójmorza w Lublinie

Ponad sto milionów osób żyje na ziemiach położonych między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym. Co trzeci mieszkaniec Unii Europejskiej pochodzi właśnie z naszej części kontynentu.

- W absolutnej większości wszyscy wyszliśmy zza żelaznej kurtyny. Nasze społeczeństwa są złaknione dobrobytu i są gotowe ciężko pracować, żeby się rozwijać. Mają ogromne ambicje i ogromną wolę, żeby osiągnąć sukces – powiedział prezydent Andrzej Duda podczas Samorządowego Kongresu Gospodarczego II Forum Regionów Trójmorza w Lublinie.

Organizatorem kongresu jest Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego. Podczas wydarzenia samorządowcy z Polski, Bułgarii, Litwy, Rumunii, Słowacji i Węgier podpisali deklarację Gospodarczej Sieci Regionów Trójmorza. Tzw. deklaracja lubelska ma ułatwić współpracę między samorządami z Inicjatywy Trójmorza a dużymi przedsiębiorstwami i naukowcami. Inicjatywę wspierają m.in. UE i Stany Zjednoczone.

- Jesteśmy zdeterminowani, żeby współpracować z państwami Trójmorza, żeby zagwarantować rozwój i bezpieczeństwo - przyznał B. Bix Aliu, chargé d’affaires w Ambasadzie Stanów Zjednoczonych. Zapewnił, że w tej sprawie istnieje w jego kraju ponadpartyjne porozumienie.

Motor napędowy Unii Europejskiej. „Trójmorze ma potencjał”

Samorządowcy z Polski, Bułgarii, Litwy, Rumunii, Słowacji i Węgier podpisali tzw. deklarację lubelską. Ma ułatwić współpracę między regionami położonymi w trójkącie między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym.

- Inicjatywa Trójmorza ma olbrzymi potencjał. Kraje członkowskie Inicjatywy są coraz częściej postrzegane jako motor napędowy gospodarki europejskiej oraz atrakcyjne miejsce do inwestowania – powiedział prezydent Andrzej Duda, który wziął udział w Samorządowym Kongresie Gospodarczym II Forum Regionów Trójmorza w Lublinie.

Podczas międzynarodowego wydarzenia podpisano tzw. deklarację lubelską. Powołano sieć regionów, która ma usprawnić współpracę między samorządami położonymi na obszarze Inicjatywy Trójmorza.

- Po raz pierwszy współpraca w ramach Inicjatywy Trójmorza przechodzi z formatu międzypaństwowego na międzyregionalny - przyznał Jarosław Stawiarski, marszałek województwa lubelskiego.

Inwestycje
Przez przez ostatnie 15 lat, nie licząc czasu pandemii, 12 państwa położonych w centralnej i wschodniej Europie było najdynamiczniej rozwijającym się obszarem Unii Europejskiej. Współpracę w ramach Inicjatywy Trójmorza zawiązali prezydenci Polski i Chorwacji w 2015 r.

„Kręgosłupem” Trójmorza ma być Via Carpatia, czyli droga łączącą Bałtyk z Morzem Śródziemnym. Na terenie województwa lubelskiego budowa zaczęła się od 75-kilometrowego fragmentu od końca obwodnicy Lublina do Lasów Janowskich. Częścią trasy kierowcy już mogą jeździć. Zdaniem uczestników forum, inwestycja będzie sprzyjała niwelowaniu różnic między wschodem i zachodem Europy.

- Via Carpatia ma kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego i współpracy. Będzie stanowić „kręgosłup” Trójmorza, będzie stymulować rozwój państw, handel i turystykę - przekonuje prezydent Andrzej Duda.

- Mamy świetne drogi dojazdowe. Naszą szansą na pewno będzie rozwój turystyki. To ten element PKB, który może przynieść do 10 proc. PKB. - powiedział marszałek Stawiarski.

W ślady za Via Carpatia mają iść kolejne inwestycje w rozbudowę linii kolejowych z północy na południe. Rozważane jest utworzenie wspólnej giełdy i inwestycje w odnawialne źródła energii. Szacuje się, że zasypanie dziury infrastrukturalnej między wschodem i zachodem Europy może kosztować około 1,3 tryliona euro. Inwestycje mają być finansowa z budżetów państw, UE i z powołanego przed dwoma laty Funduszu Trójmorza. Przedsięwzięcia mają stworzyć warunki do rozwoju firm, sprzyjać podnoszeniu poziomu życia mieszkańców i bezpieczeństwa naszej części kontynentu.

- Oczekujemy działań ze strony naszych rządów i Unii Europejskiej, bo chcemy się rozwijać – podkreśla marszałek Stawiarski.

Potencjał
Wsparcie dla inicjatywy zapowiedziały Stany Zjednoczone. Współpracą z państwami zainteresowana jest m.in. Japonia i Ukraina.

- Ta część Europy ma swój potencjał rozwojowy i ma znaczenie strategiczne. Japonia przywiązuje dużą wagę dla tej współpracy regionalnej i nieustannie śledzi jej rozwój – powiedział Akio Miyajima, ambasador Japonii. Podczas forum zadeklarował większe zaangażowanie jego kraju w inicjatywę.

- Powinniście państwo patrzeć dalej, poza kontynent europejski. Myślę, że Azja, Japonia może być dla państwa dobrym partnerem - przyznał ambasador Miyajima.

- Jesteśmy zainteresowani przystąpieniem do inicjatyw, ale z powodów prawnych musimy poczekać aż Ukraina przystąpi do UE. To nasz strategiczny cel - powiedział Andrii Deshchytsia, ambasador Ukrainy.

- Nie jesteśmy ostatnią granicą Unii i NATO. Naszą ambicją jest przesunąć tę granicę na wschód - przyznał Krzysztof Szczerski, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP. Jego zdaniem, rozszerzenie UE powinno być odpowiedzią na brexit. - Jeśli nie będziemy dołączać nowych państw, to będzie oznaczać, że apogeum unii jest za nami. Polska jest adwokatem większej Europy - powiedział minister Szczerski.

Lubelski kongres potrwa dwa dni. W środę udział zapowiedzieli m.in. premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Jacek Sasin, wicepremier Jarosław Gowin, minister edukacji Przemysław Czarnek, minister rolnictwa Grzegorz Puda, Daniel Obajtek – prezes PKN Orlen i Marek Dietl – prezes GPW.

Państwa Inicjatywy Trójmorza wkrótce spotkają się znów. Na 8-9 lipca zaplanowano szczyt polityczny w Sofii w Bułgarii.