Hasłem przewodnim polskiej prezydencji w Radzie UE, która rozpocznie się w styczniu 2025 r. i potrwa do końca czerwca, będzie "Bezpieczeństwo, Europo", a logiem - polska flaga wpisana w skrót "EU".
Podczas konferencji prezentującej program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie UE 2025, zorganizowanej w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, szefowa MKiDN zwróciła uwagę, że kultura to nie są eventy, osobny segment, kwiatek do kożucha, lecz "system myślenia, który pozwoli nam się skomunikować tu w Polsce, ale też w Europie".
"Kultura jest przestrzenią dialogu. My do tego dialogu mamy okazję zaprosić całą Europę. Ten dialog chcemy prowadzić dzięki instytucjom, artystom. Jednym z priorytetów są oczywiście młodzi artyści, z którymi wkraczamy w przyszłość, i którzy są bardzo ważni" - wskazała.
Wróblewska zwróciła uwagę, że artyści "to ci, którzy czują więcej, przewidują więcej, myślą więcej". "Dzieło sprzed kilku lat, które Polska pokazuje obecnie na wystawie w Dreźnie, jest dziełem performatywnym kolektywu artystycznego Przybyszki z Przyszłości. O tym jest kultura. Kultura jest o przyszłości, ale zawsze sięgając po tradycję, historię i operując w teraźniejszości. Bardzo dziękuję wszystkim instytucjom, a przede wszystkim artystom i artystkom, dzięki którym polska kultura będzie widoczna i obecna w Europie i w świecie" - powiedziała.
Wiceszefowa resortu kultury Marta Cienkowska przekazała, że jednym z priorytetów polskiej prezydencji w Radzie UE w zakresie kultury będzie skupienie się na młodych artystach.
"Jesteśmy już po opracowanym projekcie konkluzji, który będzie dotyczyć statusu młodych artystów, wejścia artystów na rynek pracy i systemu wsparcia, którego młodzi artyści w dzisiejszych czasach bardzo potrzebują. Jest to pewne uzupełnienie obszernego sprawozdania Parlamentu Europejskiego, które powstało w 2023 r. i my teraz, w ramach naszej polskiej prezydencji, chcemy przegłosować i opracować model konkluzji, w którym rzeczywiście wyznaczymy konkretne kierunki zmian prawnych w tym sektorze" - wyjaśniła Cienkowska.
Zapowiedziała także "rewizję konkluzji Rady UE z prezydencji francuskiej, która dotyczyła wzmocnienia wymiany międzykulturowej poprzez mobilność artystów i specjalistów w sektorze kultury i sektorze kreatywnym oraz wielojęzyczność w epoce cyfrowej". "To jest coś, co my musimy zrobić. Jest to wpisane już w program naszej Rady" - dodała.
Przekazała, że podczas polskiej prezydencji rozpocznie się także dyskusja na temat kolejnej edycji Programu Kreatywna Europa - głównego i najważniejszego źródła finansowania inicjatyw w obszarze kultury i sektorów kreatywnych.
"Przygotowujemy projekt konkluzji, który będzie dotyczyć dyrektywy i rewizji dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (tzw. dyrektywa AVMS), która dot. platform internetowych. (...) Komisja Europejska zobowiązana jest do tego, że do 2026 r. dokona rewizji dyrektywy, więc my rozpoczynamy prace już nad tym tematem" - poinformowała.
Zapowiedziała także dwa wydarzenia, które odbędą się w Polsce - konferencję ekspercką w obszarze kultury 9-10 kwietnia 2025 r. w warszawskiej Zachęcie oraz nieformalną debatę ministrów kultury w Warszawie 7-8 kwietnia 2025 r.
Poinformowała, że w Brukseli 13 maja 2025 r. odbędzie się posiedzenie Rady ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu w części dotyczącej kultury i mediów. "To będzie moment spajający część związaną z młodymi artystami" - mówiła wiceministra kultury.
MKiDN planuje również konferencję ekspercką w Łodzi w kwietniu 2025 r., która skupi się na wyzwaniach i możliwościach, jakie stwarza sztuczna inteligencja dla mediów i sektora kreatywnego.
Wicedyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza Olga Brzezińska poinformowała, że w związku z objęciem przez Polskę prezydencji w Radzie UE od stycznia do czerwca 2025 r. odbędzie się blisko 100 wydarzeń artystycznych w ponad 20 krajach UE i kandydujących do Unii.
Poinformowała, że hasło programu brzmi "Culture sparks unity". Brzezińska zaznaczyła, że zaplanowane wydarzenia "mają na celu promocję idei solidarności i współpracy międzynarodowej". Dodała, że program współtworzyli nie tylko polscy artyści, ale też ci, którzy musieli opuścić swój dom i dzisiaj tworzą w Polsce.
"W duchu tych idei powstał projekt +Street Art solidarnościowy+, w ramach którego w Skopje i Budapeszcie powstaną wielkoformatowe murale we współpracy wiodących artystów z Polski i Ukrainy. Ze względu na wywołaną przez Rosję wojnę nie jest możliwe zorganizowanie wydarzeń w Ukrainie, dlatego szczególnie istotne było dla nas, by twórcy i twórczynie z Ukrainy byli widoczni, obecni i współtworzyli nasz program" - zwróciła uwagę.
Wicedyrektorka IAM poinformowała, że w ramach cyklu "Solidarity on Screen: The Polish Presidency Film Review" polskie filmy pojawią się na ekranach w wielu europejskich kinach studyjnych i na festiwalach filmowych m.in. w Belgradzie, Budapeszcie, Monachium, Brukseli, Wiedniu.
Wspomniała o mocnej reprezentacji młodego pokolenia w dziedzinie fotografii, które zaprezentowane zostaną choćby w Brukseli i Budapeszcie. "W ostatnich latach w Polsce obserwujemy prawdziwy rozkwit młodej sceny teatralnej i choreograficznej. W ciągu zaledwie pół roku w ramach zagranicznego programu polskiej prezydencji na deskach europejskich teatrów zostanie zaprezentowanych blisko 30 spektakli polskich twórczyń i twórców" - dodała.
Zapowiedziała, że "niezwykle ciekawy program performatywno-taneczny zagości w ramach prezydencji w Niemczech i na Cyprze". "Ważnym elementem tego programu będzie cykl warsztatów i laboratoriów, które pomogą nam wzmocnić dialog i relacje w środowisku sceny performatywnej" - wskazała.
Brzezińska podała, że w Budapeszcie pod hasłem "European Kinship. An Eastern European Perspective" w połowie lutego zaprezentowane zostaną prace polskich i węgierskich fotografek i fotografów, którzy badają zjawisko wspólnotowości w Europie Środkowo-Wschodniej. W kwietniu w Mołdawii otwarta zostanie wystawa "Bujność. Sztuka kobiet XXI wieku" prezentująca sztukę artystek młodego pokolenia z Polski. W tym samym czasie w jednym z największych i najstarszych muzeów w Belgii swoją nową pracę zaprezentuje Małgorzata Mirga-Tas. Na zaproszenie Królewskiego Muzeum Sztuki i Historii artystka stworzy wielkoformatową tapiserię inspirowaną kolekcją arrasów Muzeum.
W programie prezydencji nie zabraknie także przedstawicieli polskiej muzyki – od najwybitniejszych wykonawców muzyki klasycznej po polską scenę techno.
Koordynatorem krajowego programu kulturalnego Polskiej Prezydencji z ramienia MKiDN jest Narodowe Centrum Kultury (NCK). "Odchodzimy od megaprodukcji, sygnowanych nazwiskami wybitnych kuratorów na rzecz oddania inicjatywy przede wszystkim samorządom, wzmocnieniu małych miejscowości" - powiedział dyrektor tej instytucji Robert Piaskowski.
"Szukając wspólnego mianownika dla idei prezydencji, postawiliśmy na muzykę jako uniwersalny język i środek wyrazu. W dużej mierze oddajemy miejsce młodym orkiestrom reprezentującym wszystkie gatunki i stylistyki muzyczne" - dodał.
W kwietniu i maju NCK zaprasza do sześciu miast (Szczecina, Olsztyna, Łodzi, Zielonej Góry, Katowic i Wrocławia) na sześć koncertów młodych twórców, podczas których będzie można usłyszeć muzykę klezmerską, klasyczną, altpopową, jazzową, a nawet kompozycje z gier komputerowych, w wykonaniu zespołów: Chopin University Big Band, Music Everywhere, Heroes Orchestra, Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus, Orkiestry Klezmerskiej Teatru Sejneńskiego oraz The Best of Polish Alt Pop (Santabarbara, Oxford Drama, Wczasy, Niemoc i Bluszcz).
Muzyczny będzie również finał prezydencji – multikoncert odbywający się 20 czerwca równocześnie na kilku plenerowych scenach w pięciu miastach, transmitowany na żywo na antenach ogólnopolskich i regionalnych Telewizji Polskiej.
Jak mówił, wyrazem solidarności, wspólnotowości i współpracy w wymiarze zarówno lokalnym, jak i międzynarodowym jest program grantowy "Synergie" oraz XI Międzynarodowe Forum "Europa z Widokiem na Przyszłość – Parlament Słowa", które odbędzie się w dniach 3-4 czerwca w Europejskim Centrum Solidarności (ECS) w Gdańsku – na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej.
W wydarzeniu, przygotowywanym wspólnie przez NCK i ECS, weźmie udział ok. 80 gości z kraju i zagranicy: artystów, pisarzy, ekonomistów, twórców idei, filozofów, badaczy trendów, teoretyków kultury. Sześć debat poświęconych będzie kluczowym ideom polskiej prezydencji: solidarności i bezpieczeństwu oraz tematom przyszłości kultury i demokracji, dialogu międzypokoleniowego i międzykulturowego, roli technologii i nowej ekonomii dla budowy sprawiedliwych, demokratycznych społeczeństw.
W programie Forum, obok debat przewidziano liczne wydarzenia towarzyszące, m.in. spotkanie z Olgą Tokarczuk, wystąpienie Lecha Wałęsy oraz plenerowe wydarzenia artystyczne i performatywne.
Przekazał, że w ramach programu dotacyjnego "Synergie", zainicjowanego przez Narodowe Centrum Kultury, adresowanego do samorządowych instytucji kultury i organizacji pozarządowych, wpłynęło blisko 400 wniosków. "Wybraliśmy 71 najciekawszych, z czego połowa jest realizowana przez samorządowe instytucje kultury, połowa przez NGO-sy" - podał Piaskowski.
Odpowiedzialna za przygotowanie prezydencji wiceministra w KPRM Magdalena Sobkowiak-Czarnecka podkreśliła, że "program kulturalny jest w trzonie polskiej prezydencji w Radzie UE". "Jak tylko usiedliśmy na początku roku, żeby rozmawiać o tym programie, jasne było dla wszystkich, że w tym programie dominować będą młodzi artyści, kobiety i będzie to program zdecentralizowany" - zaznaczyła Sobkowiak-Czarnecka.
3 stycznia w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej z udziałem m.in. premiera Donalda Tuska odbędzie się koncert inaugurujący polską prezydencję w Radzie UE. Za program odpowiada Radzimir Dębski.
Żródło: PAP
