Ptaki drapieżne na straży Portu Gdańsk. Co należy do ich zadań? Między innymi płoszenie gołębi miejskich

Stefan, to 5-letni myszołowiec towarzyski, ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych. W języku sokolniczym potocznie zwany harrisem. Jak informuje Port Gdańsk, to gatunek zamieszkujący głównie Amerykę Środkową. Lubuje się w terenach zurbanizowanych, przemysłowych. I właśnie ze względu na swoją wyjątkową umiejętność socjalizacji jest bardzo ceniony w sokolnictwie.

Skąd imię Stefan? Jak tłumaczy opiekun zwierzęcia, ptakom nadaje się imiona królewskie. Co ptaki drapieżne robią na terenie Portu Gdańsk? Fruwają po jego terenie i samą swoją obecnością odstraszają gołębie, które licznie przylatują do terminalu – z racji przeładowywanego tam ziarna.

Jak podkreśla Port Gdańsk, obecność gołębi generuje problemy – gniazda, odchody, zanieczyszczenia. Na początku, na terenie GBT było ich nawet 4 tysiące. Teraz jest ich coraz mniej – bo wiedzą, że teren jest niebezpieczny – pilnuje go, niczym cerber, Stefan i jego kumple z sokolarni.

Każdy ptak, który dba o porządek w Porcie Gdańsk, ma swojego opiekuna. Stefanem opiekuje się Piotr Nadstawny, z wykształcenia leśnik, dla którego sokolnictwo to nie tylko praca, ale i wielka pasja, o której może opowiadać godzinami.

– Nie tresujemy ptaków, to nie cyrk. Uczymy je latać, tak, by do nas wracały. To się nazywa układaniem – tłumaczy Piotr Nadstawny. – W tresurze są nagrody i kary, natomiast w sokolnictwie nie ma kar, są wyłącznie nagrody. Jeżeli ukaralibyśmy ptaka, a potem go wypuścili na łowy, to mamy jak w banku, że do nas nie wróci.

Czym zajmują się sokolnicy w takich miejscach jak port? Specjalizują się w odstraszaniu gołębi z obiektów przemysłowych (fabryk, magazynów, składowisk i budynków biurowych), oraz gołębi i mew z terenów portowych (stocznie, terminale przeładunkowe). Wykorzystują najbardziej przyjazną środowisku metodę. Bazują na naturalnie zakodowanym w genach gołębi wzorcu – obawie przed drapieżnikiem.

– Gołębie potrafią stać się prawdziwym koszmarem. Gołąb miejski bardzo szybko się rozmnaża – wyprowadza nawet do 4 lęgów rocznie po 2 młode w każdym lęgu. Zatem płoszenie ptaków w niektórych miejscach jest po prostu konieczne - tłumaczy Piotr Nadstawny. - Usługi sokolnicze umożliwiają bezpieczne lądowania samolotów, ochronę upraw rolnych, ochronę samej przyrody, a także ochronę zdrowia. W Porcie Gdańsk działamy już od kilku lat. Zaczynaliśmy od Stoczni, potem dołączyła Krajowa Grupa Spożywcza i terminal zbożowy GBT. Największe wyzwanie dla mnie i dla Stefana to oczywiście GBT. Tu jest ogrom gołębi. Dlatego na jednym obiekcie pracuje trzech sokolników, oczywiście na zmiany.

Efekty pracy sokolników w Porcie Gdańsk są już widoczne, a o ich efekcie mówił m.in. Rafał Różański, prezes GBT.

- Widzimy już efekty pracy naszych sokolników. Gołębi jest mniej. Przyznam, że jeszcze nie mieliśmy fruwających pracowników. Jak widać, skrzydła mogą być pomocne przy pracy w porcie - dodaje prezes.

Co jest celem pracy sokolnika? Doprowadzenie do znaczącej redukcji pojawiania się w danym miejscu nieproszonych ptasich gości.

Jak informuje Port Gdańsk, ułożone metodami sokolniczymi ptaki drapieżne, będą regularnie patrolować teren obiektu, wyrabiając w okolicznym ptactwie przekonanie, że jest to ich rewir łowiecki. Gołębie w związku z tym dość szybko wyniosą się na inny teren, gdzie nie będą ryzykować spotkania oko w oko z drapieżnikiem, do którego strach mają zakodowany w genach.

Skuteczność płoszenia ptaków taką metodą osiąga poziom ponad 95 procent, co przy ponad 4 tysiącach gołębi w terminalu jest obiecującą prognozą. Możliwe jest osiąganie nawet 100 procent skuteczności, ale musi się to wiązać z permanentnym bytowaniem drapieżników na ochranianym terenie.

Jak czytamy, w większości wypadków, gdzie potrzeba wypłoszyć gołębie, stosuje się najczęściej ograniczoną ilość wizyt. Takie sytuacje mają miejsce na elewatorach zbożowych, w zakładach zajmujących się przetwarzaniem żywności oraz w sadach i na polach uprawnych. Ale jest jeden warunek – metoda sokolnicza musi być realizowana w trybie ciągłym. Jeśli wizyty drapieżnika się skończą, gołębie powrócą.

Praca sokolnika i jego towarzysza również nie jest przypadkowa. Całą procedurę rozpoczyna wizja lokalna i opracowanie odpowiedniego sposobu interwencji. Określana jest ilość, częstość wizyt oraz liczba ptaków, w tym ich gatunek i płeć, jakie będą potrzebne do zrealizowania zadania.

- W przypadku potrzeby odstraszenia np. wróbli, najlepiej używać np. krogulca lub niedużych samczyków harrisa, zaś w wypadku mew, czasami konieczne może być użycie samic harrisa, są większe i silniejsze - tłumaczy Piotr Nadstawny. - Oczywiście zdarzają się ptaki dość uniwersalne do wielu zastosowań – takim ptakiem jest choćby samiec harrisa, taki jak Stefan. Praca polega na patrolowaniu terenu. Trwa kilka godzin dziennie. Stefan ma po prostu być – zaznaczyć swoją obecność w danym miejscu.

Co sprawia, że myszołowiec towarzyski wraca do swojego opiekuna, czy to aspekt... towarzyski?

- Gwizdanie jest po to, żeby na mnie spojrzał. Zawsze na rękawicy musi być nagroda. Jeżeli zrezygnujemy z nagrody, ptak zrezygnuje z nas - odpowiada opiekun. - Każdy z naszych drapieżników jest inny. Jak harris się oddali (z reguły lata do kilometra) to wiem, że wróci. Z sokołem bywa różnie. Ptaki mają założone nadajniki telemetryczne, które ważą 8 gramów, żeby ich nie obciążać. Jeżeli za daleko odlecą, nadajnik pomaga nam je namierzyć.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź "Dziennik Bałtycki" codziennie. Obserwuj dziennikbaltycki.pl!