W Londynie jednym z bardziej znanych pubów jest O'Neils w Muswell Hill, znany jako The Church Pub. Powstał w wybudowanym na przełomie XIX i XX wieku kościele prezbiteriańskim. Pub serwuje piwo i dania kuchni irlandzkiej, a jego załoga nawiązuje do religijnej tradycji, pozując do zdjęć w kostiumach księży i aniołków.
CZYTAJ TEŻ: Co lepsze: podupadły, pusty kościół czy warsztat po remoncie?
W Dublinie na pub przekształcono kościół St. Mary's. Pochodzący jeszcze z XVIII wieku budynek został zamknięty w 1964 roku, a sześć lat temu został odrestaurowany i przekształcony w pub z klubem nocnym w podziemiach. Budynek zachował swój charakter.
W niewielkim Cleckheaton w Wielkiej Brytanii dawna anglikańska kaplica Opatrzności z 1669 roku została zamknięta w 1991 roku i zamieniona na - podobno największą w świecie - indyjską restaurację serwującą dania gotowane zgodnie z wymogami religii muzułmańskiej.
Wiele emocji budzą zamiany kościołów w domy mieszkalne, które coraz częściej zdarzają się w Wielkiej Brytanii i Holandii. Taki los spotkał kościół św. Jakuba w Utrechcie, który kilka lat temu został zamieniony na elegancki loft.
A w Polsce? W tradycyjnym społeczeństwie tak śmiałe realizacje wydają się niemożliwe, zwłaszcza w odniesieniu do świątyń katolickich. A jednak nietypowych zastosowań sakralnych budynków nie brakuje.
W dawnym kościele ewangelickim Świętej Trójcy w Toruniu dziś mieści się siedziba fundacji Tumult i kino studyjne.
Ale jeszcze kilka lat temu działała tu słynna dyskoteka.
- To była jedna z modniejszych toruńskich dyskotek - opowiada 32-letnia Joanna, dawniej związana z Toruniem. - W środku wszystko wyglądało jak w zwykłym kościele. Zachowały się kolumny i balkony, na których umieszczono bary. Bar był także w miejscu, gdzie zwykle jest ołtarz - opowiada łodzianka.
CZYTAJ TEŻ: Jeśli ktoś kocha zabytkowy kościół, chce go uratować [WYWIAD]
Natomiast w Słupsku w dawnym kościele norbertanek pod wezwaniem św. Mikołaja działa biblioteka. Pochodzący częściowo z XV w. budynek w swojej historii służył też jako zbór ewangelicki, magazyn, remiza strażacka, 200 lat stał pusty po pożarze, a także był szkołą i internatem. Obecnie mieści się w nim Miejska Biblioteka Publiczna w Słupsku.
A może ktoś sobie kupi kościół? Od pół roku na sprzedaż wystawiony jest poewangelicki kościół w Wieldądzu w województwie kujawsko-pomorskim. Kilka lat temu inwestor z Niemiec otworzył tam dyskotekę. W dawnej kostnicy chłodzono napoje, a w głównej nawie odbywały się tańce. Potem lokal zamknięto.
Teraz za 329 tys. zł - mniej niż nowy domek pod Łodzią - można kupić prawie 300-metrowy kościół z dużą, zadrzewioną działką i widokiem na jezioro. Chętnych nie ma.
- Kilka osób pytało się, ale poważnych ofert jeszcze nie było - mówi przedstawicielka agencji nieruchomości, która wystawiła budynek na sprzedaż.