Gdzie nie zrobisz już zdjęć
Już nie zrobimy zdjęć w wielu miejscach. Jak przekazało Ministerstwo Obrony Narodowej, 18 kwietnia wchodzi w życie ważne rozporządzenie, które pozwoli na zakazy fotografowania w wielu miejscach w Polsce. Jego celem jest zapobieżenie szpiegostwu. Ustawa dość szeroko definiuje, o jakie obiekty chodzi. Są to:
obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa,
obiekty resortu obrony narodowej nieuznane za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa,
obiekty infrastruktury krytycznej, jeżeli zostały oznaczone znakiem graficznym wyrażającym ten zakaz.
Obiekty mają być oznaczone specjalnymi tabliczkami z informacją o zakazie. Co jednak kryje się za enigmatycznymi nazwami? Większego problemu nie sprawi definicja "resortu obrony narodowej".
— Praktyczny problem dotyczy jednak pojęcia „obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa”. Zgodnie z Ustawą o obronie ojczyzny Minister Obrony Narodowej prowadzi i aktualizuje wykaz tych obiektów. Rada Ministrów natomiast określa w drodze rozporządzenia rodzaje tych obiektów. Niemniej z uwagi na bezpieczeństwo Państwa wykaz prowadzony przez MON nie jest publicznie dostępny. W konsekwencji, publiczne jest jedynie rozporządzenie Rady Ministrów określające „rodzaje” obiektów, ale bez wskazania konkretnych budynków - mówi adwokat Joanna Beśka-Gaweł z Kancelarii Gaweł Adwokaci w Gliwicach.
Dodaje, że część rodzajowo wymienionych w rozporządzeniu obiektów w dość oczywisty sposób można uznać za szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa – jak np. obiekty jednostek organizacyjnych podległych MON. Pozostałe obiekty wskazane w Rozporządzeniu Rady Ministrów mogą budzić wątpliwości interpretacyjne, jak np. „mosty, wiadukty i tunele, które znajdują się w ciągu dróg o znaczeniu obronnym”.
— Skutkiem tego ustalenie czy dany obiekt jest objęty zakazem fotografowania może okazać się niejednoznaczne i kłopotliwe - mówi adwokat z Gliwic.
Teoretycznie na budynku powinna wisieć tabliczka z odpowiednim wzorem. Podana rozpiska rodzajów obiektów ma aż dwadzieścia cztery pozycje. Wśród nich są jeszcze m.in. elektrownie, budynki Narodowego Banku Polskiego czy też zapory wodne.
Infrastruktura krytyczna - tutaj może być bardzo wiele zakazów
Definicję infrastruktury krytycznej znajdziemy w innej ustawie - ustawie o zarządzaniu kryzysowym. Według niej infrastruktura krytyczna obejmuje systemy:
zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa,
łączności,
sieci teleinformatycznych,
finansowe,
zaopatrzenia w żywność,
zaopatrzenia w wodę,
ochrony zdrowia,
transportowe,
ratownicze,
zapewniające ciągłość działania administracji publicznej,
produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych;
Możemy mieć więc tabliczki z zakazami na liniach wodociągowych, przesyłowych, magazynach, szpitalach, remizach, kopalniach etc.
Wątpliwości
Za wykroczenie w postaci fotografowania lub nagrywania można pójść do aresztu lub otrzymać grzywnę.
— W mojej ocenie pojawia się istotny problem interpretacyjny, tj. czy każdy z trzech wymienionych typów obiektów powinien zostać oznaczone znakiem graficznym „zakaz fotografowania” czy też ten wymóg dotyczy wyłącznie obiektów infrastruktury krytycznej. Ze względu na fakt, że wykaz obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa nie jest publicznie dostępny, można wyobrazić sobie sytuację, że dojdzie do nieumyślnego niezastosowania się do zakazu wynikającego z Ustawy, jeżeli dany obiekt nie zostanie oznaczony stosownym znakiem - mówi adwokat Joanna Beśka-Gaweł.
Jak dodaje, wątpliwości tych nie rozstrzyga nowe rozporządzenie MON, które jedynie wskazuje lokalizację, w jakiej należy umieścić oznaczenie.
— W konsekwencji dostrzegam ryzyko, iż w pewnych sytuacjach kłopotliwym będzie ustalenie czy doszło do popełnienia wykroczenia, a brak oznaczenia graficznego „zakazu fotografowania” może w pewnych okolicznościach wpływać na ocenę nieumyślności naruszenia zakazu. Praktyczna odpowiedź tych problemów zapewne z czasem zostanie rozstrzygnięta przez orzecznictwo - twierdzi adwokat z kancelarii Gaweł Adwokaci w Gliwicach.
Czy zakaz jest bezwzględny?
Czy zakaz jest bezwzględny? We wchodzącym w życie 18 kwietnia dokumencie wskazane jest, że obiekty będzie można fotografować albo po uzyskaniu specjalnego zezwolenia, albo w przypadkach określonych przez prawo. Należą do nich np. zdjęcia wykonywane przez straż pożarną lub przez administratora budynku, aby udokumentować stan techniczny, a także przez geodetę.
Organ właściwy dla ochrony obiektu może też zlecić np. zdjęcia potrzebne dla przeprowadzania procesów inwestycyjnych, prac remontowych, działań inspekcyjnych, audytowych i kontrolnych lub działań marketingowych. Będzie można nagrać także np. wywiad z przedstawicielem instytucji na tle budynku. Kto jednak de facto decyduje o zakazie?
— Zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny (art. 616a ust. 3) o oznaczeniu obiektu znakiem zakazu decyduje organ właściwy w zakresie ochrony tego obiektu, uwzględniając zagrożenia dla bezpieczeństwa obiektu - przekazało nam Ministerstwo Obrony Narodowej.
