Weterani powstania styczniowego byli wzorem patriotyzmu dla młodego pokolenia niepodległej II RP. Ich zdjęcia są poruszające

Bartosz Dybała
Bartosz Dybała
Rok 1939, uroczystości w Krakowie z okazji rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Weterani powstania styczniowego w otoczeniu członków Towarzystwa Przyjaciół Weteranów 1863 r.
Rok 1939, uroczystości w Krakowie z okazji rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Weterani powstania styczniowego w otoczeniu członków Towarzystwa Przyjaciół Weteranów 1863 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Wszystkich weteranów powstania styczniowego, które wybuchło 160 lat temu, zaliczono do szeregów Wojska Polskiego. Stało się tak dzięki Naczelnemu Wodzowi WP marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu, który 21 stycznia 1919 roku wydał rozkaz w tej sprawie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości powstańcy styczniowi byli otaczani niezwykłą czcią. Byli także wzorem patriotyzmu dla młodego pokolenia, które wychowywało się w niepodległej II Rzeczpospolitej. W zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego można odnaleźć wiele poruszających zdjęć weteranów powstania styczniowego. Wybrane przedstawiamy w galerii.

21 stycznia 1919 r. specjalnym rozkazem marszałek Józef Piłsudski nadał powstańcom uprawnienia żołnierzy Wojska Polskiego. Otrzymywali stałą pensję od państwa i mieli prawo do noszenia specjalnych fioletowych mundurów - z czapką rogatywką zdobioną srebrnym orłem albo biało-czerwoną kokardą.

Rok 1932, grupa weteranów. Siedzą od lewej: Jan Nożyczkowski, Józef Nowak, Tomasz Pawłowski, Karol Humowiecki, stoi Walenty Będkowski.
Rok 1932, grupa weteranów. Siedzą od lewej: Jan Nożyczkowski, Józef Nowak, Tomasz Pawłowski, Karol Humowiecki, stoi Walenty Będkowski. Narodowe Archiwum Cyfrowe

"Szczególnym uznaniem zasług powstańców z 1863 r. dla Ojczyzny był fakt, iż obchody rocznicy wybuchu powstania, dzień 22 stycznia roku 1919 r., połączono z uroczystością wskrzeszenia Orderu Virtuti Militari. Z tej okazji także w Krakowie odbyły się liczne uroczystości. Przed frontem wszystkich stacjonujących w mieście oddziałów odczytano, wydany z tej okazji, rozkaz dowódcy krakowskiego garnizonu gen. Stillera: Żołnierz czasów naszych, wolnej już i wielkiej Polski należną im oddaje cześć i hołd, a wskrzeszony dziś Order Virtuti Militari niech będzie bodźcem do naśladowania ich wielkich rycerskich cnót" - pisał przy okazji 148. rocznicy wybuchu powstania styczniowego "Dziennik Polski".

Rok 1932, schronisko dla weteranów powstania styczniowego w Krakowie. Weterani Jan Nożyczkowski (1. z lewej) i Artur Gierzyński.
Rok 1932, schronisko dla weteranów powstania styczniowego w Krakowie. Weterani Jan Nożyczkowski (1. z lewej) i Artur Gierzyński. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Specjalna komisja przyznała w grudniu 1919 r. prawa weteranów 3644 powstańcom. W roku 1923 było ich 1970; w 70. rocznicę powstania wszystkim żyjącym jeszcze wówczas 365 weteranom przyznany został Krzyż Niepodległości. Obchodów 75. rocznicy doczekało 52 powstańców, a 16 wzięło w nich bezpośredni udział. W ich imieniu przemówił Mamert Vandalii, urodzony w roku 1845 - zmarł w Warszawie w marcu 1942 r. w wieku 97 lat. Starszym od niego o rok był krakowianin Antoni Suss, który zmarł w Krakowie w styczniu 1946 r. w wieku 102 lat. Także w Krakowie, w 1960 r., w wieku 107 lat, zmarł inż. Adolf Czyński - ostatni świadek powstania styczniowego, które przeżył on jako dziesięciolatek.

Źródło: artykuł "Ostatni powstańcy", który ukazał się 22 stycznia 2011 r. w "Dzienniku Polskim".

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Weterani powstania styczniowego byli wzorem patriotyzmu dla młodego pokolenia niepodległej II RP. Ich zdjęcia są poruszające - Gazeta Krakowska

Wróć na i.pl Portal i.pl