Żaloba po śmierci królowej. Dziesięć dni, w ciągu których naród żegna epokę elżbietańską

Nadchodzący tydzień będzie czasem nie tylko pożegnania królowej Elżbiety II przez Brytyjczyków, ale też okresem, w którym w nowe obowiązki wchodzi nowy król Karol III. To niełatwy czas, mogący zdefiniować charakter jego przyszłego panowania, a także wpłynąć na losy monarchii.

W związku z tym, że w monarchii brytyjskiej panuje zasada ciągłości sprawowania władzy (zgodnie z hasłem „umarł król, niech żyje król), Karol został nowym monarchom w momencie śmierci swej matki, Elżbiety II. Automatycznie jego żona Camilla została królową.

Oficjalne proklamowanie Karola III jako króla w sobotę było tylko uroczystym potwierdzeniem tego faktu, a ostatecznym będzie koronacja, która zostanie zaplanowana już po okresie żałoby narodowej i prywatnej rodziny królewskiej. To dlatego również pomimo żałoby nigdy nie zostaje opuszczony do połowy masztu królewski proporzec monarchów brytyjskich, chociaż flaga Unii zostaje opuszczona aż do dnia pogrzebu monarchy.

Narodowa żałoba skończy się wraz z pogrzebem, którego datę wyznaczono na 19 września i który - jak piszą brytyjskie media - będzie zapewne największą państwową ceremonią pogrzebową na Wyspach od czasu pogrzebu Winstona Churchilla w 1965 roku. Przybędą głowy państw niemal z całego świata, zgromadzą się liczone pewnie w setki tysięcy tłumy.

Zanim to nastąpi miliony oddadzą cześć zmarłej składając kwiaty w miejscach związanych z Królową w Anglii, Szkocji i Irlandii Północnej, a także 14 innych krajach świata (w tym Kanady i Australii), w których brytyjski monarcha jest tytularną głową państwa.

W tym czasie król Karol III wejdzie w pełni w obowiązki nowego monarchy. Tu już nastąpi pierwsza różnica pomiędzy początkiem jego panowania, a początkami królowania jego matki. W przeciwieństwie do Elżbiety II, która nie dokonała objazdu kraju tużpo objęciu panowania, król Karol III nie pozostanie w jednym miejscu, ale czas do pogrzebu spędzi odwiedzając różne zakątki swojego królestwa na Wyspach Brytyjskich. Będzie mieć u boku swą ukochaną żonę i może czuć jej wsparcie w tych pierwszych obowiązkach królewskich.

A nie są to łatwe dni. Jak pisał w pamiętnikach Edward VIII, który objął tron po akrólu Jerzym V w styczniu 1936 roku, czas między śmiercią ojca a jego pogrzebem był przytłaczający. - Miałem nieprzyjemne wrażenie, że pozostałem samotny na ogromnej scenie - wspominał Edward VIII.

Karol III już w poniedziałek udaje się do Szkocji, gdzie między innymi otrzyma klucze od stolicy Edynburga, spotka się też z premier szkocką Nicolą Sturgeone. W tamtejszym parlamencie zaplanowano skłądanie kondolencji, królowi, a następnie odprowadzenie trumny z ciałem Elżbiety II do katedry św. Idziego na nabożeństwo z udziałem członków rodziny królewskiej i dygnitarzy. Mieszkańcy przez dobę będą mogli oddawać hołd przed trumną, na której umieszczona zostanie korona Szkocji.

Na wtorek zaplanowano podróż Karola do Irlandii Północnej, gdzie zatrzyma się w królewskiej rezydencji Hillsborough Castle. Król spotka się z premierem Irlandii Północnej oraz przewodniczącym parlamentu, a wieczorem wraz z królową Camillą ma wziąć udział w nabożeństwie żałobnym w katedrze św. Anny w Belfaście.

Po tym wydarzeniu oboje wrócą do Londynu.

Tego samego dnia po południu zaplanowano nabożeństwo żałobne w katedrze w Edynburgu, a wieczorem trumna z ciałem królowej zostanie przetransportowana wojskowym samolotem do Londynu. Z lotniska na specjalnym karawanie trumna zostanie przewieziona do Pałacu Buckingham. Konduktowi trumny będą twoarzyszyć Karol III z Camillą, którzy w tym czasie wrócą już z Irlandii Północnej. Wcześniej mają się odbywać próby procesji z trumną do królewskiej rezydencji.

Od środy trumna Elżbiety II udekorowana proporcem Royal Standard będzie wystawiona na widok publiczny w Westminster Hall. W ciągu kolejnych pięciu dni ludzie będą mogli przybywać i oddawać cześć przed trumną zmarłej królowej.

Jak podaje gazeta „The SUnday Times”, w 2002 roku po śmierci niezwykle lubianej Królpwej Matki obok jej wystawionej trumny przeszło około 200 000 osób. Jeszcze więcej, bo aż około 300 tysięcy osób przeszło obok trumny Jerzego VI w 1952 roku. Tym razem Pałac Buckingham spodziewa się, że hołd przed trumną Elżbiety II odda pół miliona ludzi, jednak media uważają, że może być ich znacznie więcej.

Dostęp do Westminster Hall będzie niemal przez 24 godziny na dobę, z wyjątkiem krótkiej przerwy na sprzątanie obiektu każdego dnia.

Podczas wystawienia trumny obecni mają być król z królową, a modlitwy odprawi arcybiskup Canterbury. To członkowie rodziny królewskiej mają iść w kondukcie za trumną, gdy ta około godziny 15 przy dżwiękach dzwonu Big Ben będzie wieziona karawanem do Westminster Hall. Będzie ona udekorowana kwiatami z królewskiego ogrodu, a na górze położona zostanie korona, którą Elżbieta nosiła po swej koronacji w 1953 roku.

Przez cały czas wystawienia trumny na widok publiczny wartę przy niej będą pełnić funkcjonariusze różnych rodzajów królewskiej ochrony.

Król Karol III będzie mieć nie tylko obowiązki związane z oddawaniem czci swej zmarłej matce. Na czwartek zaplanowano jego podróż do Walii, gdzie w piątek spotka się z przedstawicielami tamtejszych władz i będzie uczestniczyć w przyjęciu. W piątek powróci do Londynu, by uczestniczyć w wieczornych modlitwach przy trumnie Elżbiety II.

W weekend rozpoczną się już ostateczne przygotowania do ceremonii pogrzebowej Elżbiety II. Król Karol III od soboty będzie przyjmował zagranicznych dygnitarzy, w tym członków rodzin królewskich z innych krajów, którzy zaczną przyjeżdżać do Londynu na uroczystości pogrzebowe.

W sobotę wieczorem dla przedstawicieli zagranicznych rodów królewskich zostanie wydane przyjęcie, a w niedzielę podobne przyjęcie zostanie wydane dla niekoronowanych głów państw, które przybędą na uroczystości pogrzebowe.

Wcześniej Karol III udzieli audiencji premier Liz Truss w pałacu Buckingham.

Finałem tych dni żałoby narodowej będzie uroczystość pogrzebowa. Jak pisze „The Sunday Times”, Elżbieta II będzie pierwszą monarchinią od czasu pogrzebu Jerzego II w 1760 r., której ceremonia pogrzebowa odbędzie się w Opactwie Westminsterskim.

O 6 rano w Westminster Hall rozpoczną się ostatnie nabożeństwa przy jej trumnie, która zostanie zamknięta o godzinie 8.30. Później trumna na lawecie, na której spoczywały też trumny księżnej Diany i Królowej Matki, zostanie przewieziona do opactwa westminsterskiego. Spodziewane są setki tysięcy żałobników, którzy ustawią się wzdłuż trasy przewozu trumny na nabożeństwo żałobne. Rozpocznie się ono o godzinie 11 pod przewodnictwem dziekana katedry Westminster w towarzystwie arcybiskupa Canterbury. W świątyni będzie około 2 tysiące uczestników nabożeństwa, w tym cała brytyjska rodzina królewska.

Po trwającym około godziny nabożeństwie trumna królowej zostanie ponownie umieszczona na lawecie i przejedzie procesyjnie przez Parliament Square, Whitehall, Constitution Hill i Mall, by około godziny 13 dotrzeć do Wellington Arch. Stamtąd zostanie przewieziona do kaplicy świetego Jerzego w Windsorze.

Tam odbędzie się ponownie nabożeństwo żałobne. Po godzinie 19 zaplanowano prywatne uroczystości pogrzebowe dla najbliższej rodziny, w tym króla Karola III, który rozsypie garść ziemi na wieku trumny swej matki, podobnie jak uczynił to ponad rok wcześniej nad trumną swego ojca księcia Filipa.