Złota Setka. Takie są wyniki XIX rankingu: Rok 2021 był trudny, ale dobry dla podlaskich przedsiębiorstw

Po szokowym dla gospodarki za sprawą pandemii roku 2020, trudno było o optymizm w roku następnym. Wprawdzie mniej już obawialiśmy się lockdownów, ale pozostała wysoka niepewność wynikająca z wyzwań w obszarze zatrudnienia, rosnących cen surowców, zaburzeń w łańcuchach dostaw, zmian w systemie podatkowym. Tę niepewność wzmacniały dodatkowo wywołane pandemią, a powiązane z wykorzystaniem nowych technologii, duże zmiany w funkcjonowaniu przedsiębiorstw np. w zakresie organizacji pracy (praca zdalna, konieczność zachowania dystansu) i działań rynkowych (sprzedaż internetowa, marketing sieciowy). Nie bez powodu więc w dyskusjach podsumowujących „Złotą Setkę” przed rokiem mocno wybrzmiewały obawy o dalszy rozwój przedsiębiorstw i gospodarki regionu - zauważa nasz ekspert.

Przychody jakie w 2021 roku osiągnęło 100 największych podlaskich przedsiębiorstw oraz wyniki 50, które trafiły do złotosetkowej poczekalni prezentujemy w naszej galerii:

Na tle tych obaw interesujące jest bliższe przyjrzenie się „Złotej Setce” z roku 2021. Naturalne jest, że lista ta, co roku zmienia się, ale zakres tej zmiany w ostatnich dwóch latach jest podobny. W roku 2021 w rankingu pojawiło się 18 nowych przedsiębiorstw, a w roku 2020 - 16. Nieco więcej jest też dynamiki wewnątrz listy, czyli utrzymanie pozycji z roku poprzedniego było trochę trudniejsze. Ale w sumie – nie są to zmiany rewolucyjne. Analogicznie też do poprzednich rankingów, sama czołówka listy jest wręcz zamurowana: pierwsze cztery miejsca rankingowego zestawienia nie zmieniają się od sześciu lat.

Bardziej widoczne są natomiast zmiany pod względem wartości sprzedaży. W województwie podlaskim jest już 9 przedsiębiorstw ze sprzedażą powyżej 1 mld zł – w roku 2021 dołączyli do tej grupy: Pronar (z imponującym przyrostem sprzedaży w ciągu roku o 41 proc.) oraz Suempol. Bardzo dobry rok miał również Barter. Niewielki przyrost sprzedaży odnotowały natomiast wiodące firmy budowlane.

• Pod względem wielkości sprzedaży to był dobry rok dla wielu firm – tylko w 8 z nich wielkość ta nie wzrosła.
• Łączne obroty „Złotej Setki” były wyższe aż o 20 proc. (wzrosły z 36,1 mld zł do 45,7 mld zł), a w pierwszej połowie listy – o 27 proc. Czyli sprzedaż mocniej wzrosła w większych firmach.
• Mimo to, nastąpiło lekkie spłaszczenie obrotów: o ile przed rokiem i w latach poprzednich pierwszych 10 firm miało ponad polowe obrotów „Złotej Setki”, to w roku 2021 – 48,4 proc.
• Z kolei przedsiębiorstwa z miejsc 11 - 50 zwiększyły udział swojej sprzedaży z 32,9 proc. do 34,8 proc.
• Należy też zauważyć, że firma na 100 miejscu miała w roku 2021 blisko 3-krotnie większą sprzedaż niż przed rokiem. Można w tym dostrzegać elementy zmiany jakościowej - rynkowego dorastanie wielu firm z regionu.

Ważne jest również, że te zmiany wielkości sprzedaży idą w parze z rentownością. Łączny zysk "Złotej Setki" na tle roku poprzedniego wzrósł o 40 proc., przy czym aż w 60 przedsiębiorstwach dynamika ta była wyższa, niż w poprzednim rankingu. I tylko 2 przedsiębiorstwa odnotowały stratę netto, przy 8 takich przedsiębiorstwach w poprzednim roku.

• Ogólnie jednak przedsiębiorstwa "Złotej Setki" nie należą do grupy o bardzo wysokiej rentowności – rentowność netto sprzedaży powyżej 5 proc. osiągają tylko 43 przedsiębiorstwa, a powyżej 10 proc. - 24 przedsiębiorstwa.
• Poniżej 3 proc. kształtuje się ta rentowność w 42 przedsiębiorstwach, poniżej 2 proc. - w 25, a poniżej 1 proc. - w 12.
• Optymistyczne jest natomiast to, że są to wskaźniki korzystniejsze od osiągniętych w roku 2020, w którym np. przedsiębiorstw o rentowności netto sprzedaży poniżej 1 proc. było 23 (w 2019 r. – 27), a powyżej 5 proc. - 42 (w 2019 r. – 31).

• Na pozytywna ocenę zasługuje również płynność finansowa przedsiębiorstw. Wprawdzie w 30 przedsiębiorstwach wskaźnik płynności bieżącej nie osiąga zalecanego poziomu 1,2, ale w 90 jest on powyżej 1,0. Oznacza to potrzebę wsparcia np. kredytami obrotowymi, ale w zakresie akceptowalnego ryzyka. Na podobnym poziomie oceniana była również płynność finansowa w roku 2020.
• Jako stabilną należy ocenić również strukturę kapitałową przedsiębiorstw „Złotej Setki”. Tylko w 13 przedsiębiorstwach ogólne zadłużenie przekracza 2/3 wartości aktywów, a jednocześnie w 56 - nie przekracza 50 proc. W powiązaniu ze wskazaną wyżej płynnością finansową oraz zróżnicowaniem rodzajów działalności można uznać, że są to struktury kapitałowe z akceptowalnym ryzykiem finansowym. Należy również dodać, że są to relacje korzystniejsze, niż w latach 2020 i 2019.

Na podkreślenie zasługują także podejmowane inwestycje w aktywa trwałe. Wartość tych aktywów nie wzrosła tylko w 28 przedsiębiorstwach. Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem w 70 przedsiębiorstwach "Złotej Setki" jest wyższy, niż w roku 2020, co wskazuje na zrealizowanie inwestycji na poziomie wartościowym nie mniejszym, niż naliczona w tym roku amortyzacja (reprodukcja prosta majątku trwałego). Ale, w co trzecim przedsiębiorstwie nastąpił przyrost wartości majątku trwałego o ponad 20 proc., co w okresie wysokiej niepewności w gospodarce zasługuje na szczególne podkreślenie.

XIX Podlaska Złota Setka Przedsiębiorstw za 2021 rok (przychody 10 największych firm):

• 1. Spółdzielnia Mleczarska MLEKOVITA (Grupa Kapitałowa) Wysokie Mazowieckie - przychód 6 mld 303 mln zł,
• 2. Spółdzielnia Mleczarska MLEKPOL Grajewo – 5 mld 105 mln zł,
• 3. UNIBEP SA Bielsk Podlaski - 1 mld 712 mln zł,
• 4. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska PIĄTNICA – 1 mld 662 mln zł
• 5. BARTER SA Białystok – 1 mld 612 mln zł
• 6. DANWOOD SA Bielsk Podlaski – 1 mld 390 mln zł
• 7. PRONAR Narew – 1 mld 249 mln zł
• 8. Spółdzielnia Obrotu Towarowego Przemysłu Mleczarskiego Białystok – 1 mld 236 mln zł
• 9. SUEMPOL Bielsk Podlaski – 1 mld 095 mln zł
• 10. ADAMPOL SA Białystok – 817 mln zł

Nagrody dodatkowe XIX Złotej Setki:

• Firma Roku 2021 - Hanbud Bielsk Podlaski
• Debiut Roku 2021 - P&Q Białystok
• Awans Roku - Elmont Białystok
• Menedżer Roku 2021 - Leszek Marek Gołąbiecki, prezes Unibepu SA
• Nagroda Specjalna Redakcji Kuriera Porannego "Złota Setka 2021" (ex aequo): Pronar i SM Mlekovita.

Analizując dane finansowe przedsiębiorstw „Złotej Setki” można zatem podsumować, że również drugi rok pandemii był dla nich udany. Wskazuje na to rosnąca sprzedaż i jej rentowność, zadawalająca płynność finansowa, utrzymywane na akceptowalnym poziomie struktury kapitałowe i podejmowane działania inwestycyjne. Uzasadnione jest więc stwierdzenie, że obserwujemy dalsze wzmacnianie pozycji rynkowej przedsiębiorstw „Złotej Setki” i stabilizowanie ich sytuacji finansowej.

Godne uwagi jest także to, że podobną wymowę miała analiza wyników „Złotej Setki” za rok 2020. Przedsiębiorstwa okazały się mało wrażliwe na występujące w gospodarce różnego rodzaju zakłócenia ich działalności. Przynajmniej dla części z nich ten okres okazał się nawet szczególnie korzystny, przyspieszając ich rozwój. Dodatkowych impulsów rozwojowych dostarczyły również nowe wyzwania technologiczne, związane np. z nowymi źródłami energii, stymulowane wsparciem finansowym ze środków publicznych. Ostatecznie skutki pandemii i związane z nią obawy zarówno w roku 2020, jak i w roku 2021 okazały się mniej groźne, niż obrazowały to nastroje społeczne i obawy formułowane przez środowiska gospodarcze. Obiektywna rzeczywistość okazała się inna, mniej groźna dla gospodarki, niż zapowiadały to subiektywnie kształtowane przekonania i opinie.

Na pewno nie ma to jednego uniwersalnego wyjaśnienia, ale warto podkreślić, że sytuacje kryzysowe zawsze zaostrzają wymagania wobec menedżerów, weryfikują ich dotychczasowe metody działania i zmuszają do dostosowania się do nowej sytuacji.

Wyniki finansowe „Złotej Setki” dowodzą, że znajdujące się w niej przedsiębiorstwa maja dobrych menedżerów i są po prostu dobrze zarządzane. Ich menedżerowie potrafią wykorzystywać okazje i omijać zagrożenia. Mają one za sobą bogate doświadczenia w funkcjonowaniu w gospodarce rynkowej i reguły gry tej gospodarki nie są im obce. Oczywiście dostrzegać też należy wszystkich pracowników tych przedsiębiorstw, bez których wkładu pracy i zaangażowania żadne sukcesy nie byłyby możliwe.

Jest to zarazem dowartościowanie rankingu Podlaskiej Złotej Setki Przedsiębiorstw. Są na tej liście firmy z sukcesem. Znalezienie się w tym doborowym towarzystwie jest więc swego rodzaju nobilitacją. Eksponuje i dowartościowuje kompetencje menedżerskie i wykonawcze oraz podkreśla siłę obecności przedsiębiorstwa na gospodarczej mapie województwa. Dodatkowo miejsce w rankingu ma też znaczenie dla postrzegania przedsiębiorstwa przez mieszkańców regionu. Rosnące firmy poprawiają dochody budżetów lokalnych, tworzą rynek dla kooperantów i zmieniają warunki rozwoju innych firm, tworzą miejsca pracy oraz nowe wyzwania rozwojowe dla obecnych i przyszłych pracowników.