Spis treści
- Matura z języka polskiego 2024. To trzeba powtórzyć
- 1. Poprawność językowa w wypracowaniu maturalnym 2024
- 2. Redagowanie notatki syntetyzującej
- 3. Zadania dotyczące literatury współczesnej
- 4. Zadania dotyczące środków językowych
- 5. Złożone zadania dotyczące lektur obowiązkowych
- Rekomendacje od egzaminatorów maturalnych
Matura z języka polskiego 2024. To trzeba powtórzyć
Egzamin dojrzałości z języka polskiego odbędzie się 7 maja 2024 roku o godz. 9.00 (wtorek) i rozpocznie maturalny maraton. Od 2023 r. matura z polskiego wygląda inaczej.
Arkusz z języka polskiego jest podzielony na trzy części:
- Język polski w użyciu;
- Test historycznoliteracki;
- Wypracowanie maturalne.
Czas przeznaczony na egzamin maturalny z języka polskiego to 240 minut.
Z jakimi zadaniami uczniowie mają najwięcej problemów? CKE po przeanalizowaniu matur próbnych podało taką listę wraz z radami od egzaminatorów. Oto 5 typów zadań lub zagadnień, które trzeba dokładnie powtórzyć przed maturą z polskiego.
1. Poprawność językowa w wypracowaniu maturalnym 2024
Jak wynika z informacji opublikowanej przez CKE 15 marca 2023 roku, uczniowie niewiele punktów otrzymują w kryterium oceny wypracowania: zakres i poprawność środków językowych. W marcu 2022 roku poziom wykonania wyniósł zaledwie 11 proc., a w grudniu 28 procent. Pisanie rozprawki wziąć sprawia uczniom kłopot, również na maturze z polskiego 2023 najwięcej zdających straciło punkty na poprawności językowej.
Maturzyści mają problemy ze składnią (posługiwanie się różnego rodzaju wypowiedzeniami), stosowaniem bogatej leksyki (słownictwa dotyczącego pojęć abstrakcyjnych, wykorzystywaniem synonimów i odpowiedniej terminologii, wprowadzaniem słownictwa porządkującego argumentację, stosowaniem wyrażeń komentujących).
Wskazówki dla maturzysty: Co zrobić, by wzbogacić leksykę w wypracowaniu i uporządkować składnię? Czytaj dużo wartościowych książek i pisz wypracowania. Staraj się szukać synonimów dla wyrazów: ciekawy, interesujący, ważny, istotny itd. (możesz napisać: frapujący, kluczowy, fundamentalny itd.). Poznaj słownictwo, które porządkuje argumentację:
- Problem, który warto poruszyć dotyczy…
- Na początku rozważań warto wspomnieć o…
- Z jednej strony…, z drugiej zaś…
- Reasumując…
- Jak wynika z powyższych przykładów…
- Podsumowując…
Przypomnij sobie najważniejsze zasady dotyczące budowania wypowiedzeń prostych i złożonych, przy okazji warto powtórzyć też informacje o interpunkcji. Warto skorzystać z materiałów CKE:
2. Redagowanie notatki syntetyzującej
W marcu 2022 jedynie 16 proc. uczniów wykazało się umiejętnością redagowania notatki syntetyzującej. W grudniu liczba ta zwiększyła się o 23 punkty procentowe (39 proc.). To zagadnienie kluczowe na maturze z polskiego. Warto przygotować się dobrze do tego zadania, bo na pewno pojawi się na maturze i można uzyskać za nie aż 4 punkty (3 za treść i 1 za poprawność stylistyczną, ortograficzną i interpunkcyjną). Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na umiejętność czytania ze zrozumieniem, to niezbędne do sformułowania sensownej wypowiedzi pisemnej.
Wskazówki dla maturzysty: Powtórz zasady pisania notatki syntetyzującej i ćwicz tę umiejętność. Warto posiłkować się gotowym schematem:
- Autor/nazwisko autora w tekście zauważa/dowodzi/przekonuje, że…
- Z kolei (nazwisko autora) w tekście pt. (tytuł tekstu) podkreśla/zaznacza/przekonuje, że…
- Punkty wspólne lub rozbieżne w stanowiskach autorów, np. Sposoby mówienia o... (literaturze, podróżach, nauce itd.) diametralnie się od siebie różnią/są do siebie zbliżone.
- Pamiętaj, by wypowiedź mieściła się w zadanym limicie słów (od 60 do 90 wyrazów).
3. Zadania dotyczące literatury współczesnej
CKE przekazało także, że uczniowie mieli problemy z rozwiązywaniem zadań, dotyczących lektur obowiązkowych z zakresu literatury współczesnej. Zadanie oparte na opowiadaniach Tadeusza Borowskiego rozwiązało w marcu 10 proc. uczniów, a to dotyczące „Tanga” Sławomira Mrożka tylko 2 procent. W grudniu podobnie było z takimi lekturami jak „Miejsce” Andrzeja Stasiuka (poziom wykonania: 7 proc.) i wiersze Stanisława Barańczaka (15 proc.).
Niski poziom wykonania tych zadań może jednak wynikać z faktu, że w momencie, gdy uczniowie rozwiązywali arkusz byli dopiero przed omawianiem tych lektur na języku polskim.
Wskazówki dla maturzysty: przypomnij sobie treść, głównych bohaterów i problematykę lektur obowiązkowych na maturze 2023, zwłaszcza tych zaliczanych do literatury współczesnej, a więc m.in. „Miejsce” Andrzeja Stasiuka, „Górą Edek” Marka Nowakowskiego i „Katedra” Jacka Dukaja. Możesz skorzystać z naszych opracowań najważniejszych utworów na egzamin dojrzałości.
4. Zadania dotyczące środków językowych
Na maturze zarówno w pierwszej części egzaminu, jak i w drugiej mogą znaleźć się zadania, gdzie należy znaleźć, wypisać, a niekiedy także określić funkcję danych środków językowych. W przypadku próbnej matury grudniowej było nim zadanie 3. Uczniowie pomijali część polecenia (nie wypisywali środków językowych zastosowanych przez autorkę), przez co poziom wykonania tego zadania wynosił 22 procent.
W teście historycznoliterackim sporo problemów sprawiło zadanie, w którym uczniowie mieli wypisać z utworu Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego dwie peryfrazy. Zadanie to rozwiązało jedynie 21 proc. zdających.
Wskazówki dla maturzysty: przypomnij sobie najważniejsze środki językowe ujęte w wymaganiach egzaminacyjnych, a także funkcje, jakie mogą pełnić w tekście. Środki stylistyczne to istotny element często pojawiający się w arkuszach maturalnych.
Możesz skorzystać z naszej powtórki:
5. Złożone zadania dotyczące lektur obowiązkowych
Uczniowie na maturach próbnych mieli także problemy z bardziej złożonymi zadaniami dotyczącymi lektur obowiązkowych, czyli takimi, które nie tylko wymagały od maturzysty dobrej znajomości konkretnego tekstu, ale także szerszego kontekstu i umiejętności wyciągania wniosków. Zdający nie poradzili sobie głównie z zadaniem dotyczącym Trenów Jana Kochanowskiego (poziom wykonania: 15 proc.) oraz III części „Dziadów” Adama Mickiewicza (poziom wykonania: 8 proc.). Poniżej zamieszczamy treść tych zadań.



Wskazówki dla maturzysty: dokładnie powtórz przed maturą treść lektur obowiązkowych. Wróć też do notatek z języka polskiego i przypomnij sobie problematykę tych utworów. Lista lektur obowiązkowych na maturze została opublikowana w naszym serwisie.
Rekomendacje od egzaminatorów maturalnych
CKE zamieściło także rady dla maturzystów od egzaminatorów. W przypadku języka polskiego znalazły się wśród nich:
- Powtórka treści i problematyki lektur obowiązkowych.
- Opracowanie listy motywów z poszczególnych lektur.
- Zaznaczanie w poleceniu wszystkich elementów, które trzeba uwzględnić w odpowiedzi.
- W przypadku pisania notatki syntetyzującej można skorzystać ze swoich wcześniejszych odpowiedzi do zadań.
- W wypracowaniu warto wybrać temat, do którego łatwo można dopasować znaną lekturę obowiązkową, zadbać w argumentacji o funkcjonalność wypowiedzi (nie streszczać utworów), pamiętać o wprowadzeniu kontekstów i kompozycji tekstu (wstęp, rozwinięcie, zakończenie), a na końcu zrobić korektę językową tekstu.
Przeczytaj też: Wypowiedź pisemna na maturze: jak napisać rozprawkę na maturze 2024?
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!
