79. rocznica zdobycia przez powstańców warszawskich gmachu PAST-y, niezwykle istotnego dla okupantów budynku

Prezes Ogólnokrajowego Środowiska Batalionu AK „Kiliński” Jacek Łapko powiedział, że zdobycie obiektu miało dla powstańców zarówno znaczenie symboliczne, jak i strategiczne. Po południu, po 12.00, po zwycięskiej akcji na wieży PAST -y żołnierze Trzeciej kompanii wywiesili biało-czerwoną flagę.

Był to najpiękniejszy moment dla powstańców - PAST-a zdobyta - przypomniał Jacek Łapko.

Ponad 115 niemieckich obrońców poszło do niewoli, poległo 56 Niemców, rannych było 6 osób. Straty polskie to 58 osób zabitych i 65 rannych.

Zdobycie PAST-y było największym sukcesem powstańców warszawskich – podkreślił.

Przez obiekt przechodziły wszystkie połączenia telefoniczne Berlina z okupacyjnymi władzami, a także z frontem wschodnim. PAST był też centrum łączności telefonicznej całego Generalnego Gubernatorstwa. Niemcy prowadzili z budynku ostrzał centralnej części stolicy, paraliżując działania Polaków.

Łukasz Kudlicki z Ministerstwa Obrony Narodowej powiedział, że postawa powstańców, by odbić gmach z rąk okupanta, jest godna czci. Warszawiacy, żołnierze Armii Krajowej zdawali sobie sprawę, że Niemcy mają druzgoczącą przewagę. Stanowili wojsko regularne, a powstańcy byli ochotnikami, zaledwie po krótkim przeszkoleniu odbywanym w warunkach konspiracyjnych, często gdzieś w lasach pod Warszawą.

Kilkakrotnie może oddali jakiś próbny strzał z broni. A fakt, że tak skutecznie zorganizowali się do walki o Warszawę, to napawa nas wielką dumą, że jesteśmy Polakami - po prostu - podkreślił minister Łukasz Kudlicki.

Medalem “Pro Patria” została odznaczona Halina Rogozińska - łączniczka i sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim, pseudonim „Mała”, lub „Niebieska”. Żołnierz, łączniczka IV Obwód Ochota powiedziała, że walka za Polskę to wielki honor.

Kochani, dla mnie wszystko co dalej, mimo, że mam prawie 97 lat, w czasie powstania miałam 17, ale dla mnie wszystko, co dotyczy Polski - dalej jest święte. I dlatego bardzo chętnie rozmawiam z młodymi, zresztą młodzi też lubią ze mną rozmawiać, przychodzą do mnie, siadają nawet na podłodze i proszą o opowiadanie o czasach okupacji i powstania. Dla mnie jest to ważne dalej - podkreśliła Halina Rogozińska.

Podczas uroczystości odczytano listy między innymi od ministra obrony, szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK oraz prezydenta Warszawy.

Na koniec uroczystości minutą ciszy i złożeniem wieńców uczczono pamięć poległych i zmarłych zdobywców gmachu PAST-y.

Walki o odbicie PAST-y trwały od 2 sierpnia 1944 roku. Powstańcze oddziały kilkukrotnie szturmowały budynek - ostatecznie został zdobyty przez batalion „Kiliński” pod dowództwem rotmistrza Henryka Leliwy-Roycewicza przy wsparciu innych grup szturmowych AK. Gmach PAST-y pozostał w polskich rękach do końca powstania - dzięki zdobyciu obiektu powstańcy m.in. uzyskali łączność między dzielnicami miasta. Odbicie PAST-y miało dla walczących oddziałów również duże znaczenie psychologiczne i było zachętą do dalszego oporu wobec Niemców.

Budynek PAST-y to dziś serce powstańczej tradycji. Przy wejściu znajduje się 17 tablic nawiązujących do powstania warszawskiego.

Źródło: Polskie Radio 24

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!

lena