Były prezydent USA Jimmy Carter kończy 1 października 100 lat. Z małego miasteczka Plains do wielkiej polityki w Waszyngtonie

James Earl Carter urodził się 1 października 1924 roku w Plains, jako syn plantatora orzeszków ziemnych Earla Cartera i jego żony Lilian. Plains to małe miasteczko w stanie Georgia w USA. Liczy obecnie mniej niż 1000 mieszkańców.

Po ukończeniu podstawowej edukacji wstąpił na Georgia Southwestern State University i Georgia Institute of Technology, a w 1943 roku dostał się do Akademii Marynarki Wojennej w Annapolis.

Uczelnię wojskową ukończył w 1947 roku i uzyskał stopień inżyniera z dziedziny fizyki jądrowej.

W 1950 r. młody Carter został oddelegowany do służby na okręcie podwodnym USS K-1, pod dowództwo Hymana Rickovera. Następnie dostał się do służby na atomowym okręcie podwodnym USS Seawolf.

Po śmierci ojca Earla postanowił zakończyć służbę wojskową i osiadł w rodzinnej miejscowości, przejmując plantację orzeszków ziemnych.

Jednak od zawsze ciągnęło Cartera do polityki. Przeszedł wszystkie jej szczeble, by w 1976 r. zostać wybranym na 39. prezydenta USA. Carter uzyskał w wyborach powszechnych ponad 40 milionów głosów wobec 38,5 miliona dla Geralda Forda z Partii Republikańskiej.

W swojej kampanii powtarzał: "Jeśli kiedykolwiek cię okłamię, jeśli kiedykolwiek złożę wprowadzające w błąd oświadczenie, nie głosuj na mnie. Nie zasługiwałbym na to, by być waszym prezydentem".

Jimmy Carter został zaprzysiężony na prezydenta Stanów Zjednoczonych 20 stycznia 1977 r. Do swojego gabinetu powołał m.in. polityka z polskimi korzeniami, czyli Zbigniewa Brzezińskiego, który pełnił rolę doradcy prezydenta ds. bezpieczeństwa narodowego.

Warto dodać, że syn Zbigniewa Brzezińskiego Mark, jest obecnie ambasadorem USA w Polsce.

Demokrata Carter ubiegał się o reelekcję, ale w wyborach w 1980 r. poniósł sromotną porażkę z Republikaninem Ronaldem Reaganem. W głosowaniu powszechnym Reagan uzyskał około 43 miliony głosów, wobec 35 milionów dla Cartera. I to Reagan został 40. prezydentem Stanów Zjednoczonych.

Do upadku Cartera przyczyniła się dwucyfrowa inflacja w USA oraz 444-dniowy kryzys zakładników w Iranie, podczas którego ośmiu Amerykanów zginęło w nieudanej akcji ich ratowania w kwietniu 1980 roku.

Po prezydenturze osiadł w rodzinym Plains, gdzie zajmował się pisaniem pamiętników oraz krytyką poczynań swojego następcy. W latach 80. i 90. napisał także kilka książek, w tym zbiór poezji i książkę dla dzieci.

Jego imieniem nazwano atomowy okręt podwodny typu Seawolf - USS Jimmy Carter.

W 2002 roku został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla, za działalność na rzecz rozwiązania konfliktów międzynarodowych i propagowanie demokracji i praw człowieka.

W lutym 2023 fundacja Carter Center poinformowała, że były prezydent będzie przebywał pod domową opieką hospicyjną w rodzinnym Plains.