Dr hab. Ryszard Piotrowski: Przyjęte przez Sejm zmiany w Kodeksie wyborczym są niezgodne z konstytucją

- Te zmiany są niezgodne z konstytucją – ocenia dr hab. Ryszard Piotrowski. - Co więcej – stanowią przykład podstępnego zamachu na Sejm, na prawa obywateli, ponieważ nadużyto procedury zdalnego głosowania, która została stworzona do zwalczania wirusa i jego skutków gospodarczych, do zmian w Kodeksie wyborczym, które nie mogą być dokonywane w stanie nadzwyczajnym. Stan epidemii, który mamy, jest funkcjonalnie tożsamy ze stanem nadzwyczajnym – ocenia i dodaje: To jest obejście konstytucji, czyli osiągnięcie, przy pomocy prawa, celów przez prawo wykluczonych.

- Dokonuje się zmian zasad gry w czasie gry, to znaczy zmian w prawie wyborczym w trakcie kampanii wyborczej bez jakichkolwiek konsultacji z obywatelami, w sytuacji w której oni nie mogą zaprotestować, bo zgromadzenia powyżej dwóch osób są zabronione – podkreśla dr hab. Piotrowski. - Jednym słowem, używa się wirusa do wprowadzania patologicznych zmian w zakresie praw obywatelskich – a to jest szczególnie niezgodne z konstytucją – tłumaczy.

- Staram się unikać wielkich słów, bo się jeszcze przydadzą, ale widać, że wprowadzenie tego głosowania elektronicznego, za czym się opowiadałem, to był podstęp. Podstęp, który ma na celu wywłaszczenie obywateli z ich podstawowego prawa, jakim jest prawo do wolnych, rzetelnych wyborów. A jakie to rzetelne wybory, których reguły ustala się nad ranem? To jest również naruszenie paktów praw człowieka, to zamach na prawa obywateli do rzetelnych wyborów i zgodnego z konstytucją postępowania ustawodawczego – przekonuje konstytucjonalista.

Jak mówi, ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nie dotyczy prawa wyborczego. - Ma na celu usunięcie skutków epidemii. A ta zmiana w Kodeksie wyborczym prowadzi do tego, żeby właśnie rozprzestrzeniać epidemię. Przecież – jeżeli tego nie zmieniono – to pakiet wyborczy (kartę do głosowania) będzie musiał dostarczyć „do rąk własnych” osobie poddanej kwarantannie osobiście listonosz za „pisemnym pokwitowaniem odbioru”, po okazaniu dokumentu tożsamości. Listonoszowi też będzie można przekazać kopertę z kartą do głosowania po jej wykorzystaniu. Celem tej zmiany jest w istocie promowanie nieprzesuwania terminu wyborów, a to narażanie obywateli na utratę zdrowia i życia. To jest wprost sprzeczne z art. 5 i art. 68 konstytucji, który mówi, że władze publiczne mają obowiązek zwalczania chorób epidemicznych – wyjaśnia.

Piotrowski zwraca też na inne nieprawidłowości. - Mamy też art. 2 konstytucji, który stanowi, że Rzeczpospolita jest demokratycznym państwem prawa. Z tego artykułu Trybunał Konstytucyjny dekodował m.in. kilka zasad przyzwoitej legislacji – tłumaczy. - Jedna z nich to zasada zachowania odpowiedniego okresu dostosowawczego. W świetle tej zasady istotne zmiany w prawie wyborczym mogą być dokonywane nie później niż na 6 miesięcy przed rozpoczęciem procedur wyborczych, czyli przed wydaniem przez marszałek Sejmu postanowienia o zarządzeniu wyborów – podkreśla.

W ocenie Ryszarda Piotrowskiego, „głosowanie korespondencyjne to wyjątek w Kodeksie, zarezerwowany tylko dla niepełnosprawnych”. - Wyjątków nie należy poszerzać ze względu na ryzyko naruszenia tajności głosowania i ryzyko korupcji politycznej – przestrzega.

Piotrowski przekonuje, że naruszono również przepisy o inicjatywie ustawodawczej i regulamin Sejmu. - Pomysłu na zmiany w Kodeksie nie było w projekcie rządowym wniesionym do Sejmu. A przecież, jeśli czegoś nie ma w pierwotnym projekcie, to nie można tego wprowadzić w formie poprawki w drugim czytaniu. Jest orzecznictwo TK na ten temat, w myśl którego poprawki wnoszone na tym etapie nie mogą wprowadzać treści całkowicie pozostających poza pierwotnym projektem, bo to narusza przepisy o inicjatywie ustawodawczej. Choćby z tego powodu te zmiany są niezgodne z konstytucją. Gdybyśmy mieli Trybunał Konstytucyjny z prawdziwego zdarzenia, to „miałby krótką piłkę” - uważa.

- Naruszono również regulamin Sejmu, bo zgodnie z nim pierwsze czytanie projektu zmian w Kodeksie wyborczym jest możliwe nie wcześniej niż 14 dnia od doręczenia druku projektu posłom – dodaje i zaznacza: Ta ustawa była procedowania tak, jakby to był projekt pilny, w każdym razie tak postępował Sejm. Konstytucja nie pozwala, żeby w takim nadzwyczajnym trybie zmieniać Kodeks wyborczy.

- Generalna uwaga jest taka, że uchwalenie tych zmian niszczy zaufanie do państwa i do prawa. W normalnym, demokratycznym państwie obywatele mogliby protestować na ulicach, ale po pierwsze nie wiedzą o zmianach i ich znaczeniu, po drugie nie mogą, po trzecie mają inne sprawy – ich życie i zdrowie jest zagrożone. Nie wolno przeprowadzać fundamentalnych zmian w prawie wyborczym w sytuacji, gdy obywatele mają poczucie zagrożenia – podsumowuje.

Pytany o ważność wyborów w kontekście zmian w Kodeksie wyborcze przyznaje: „Będzie można podważać ważność wyborów poprzez protesty wyborcze – pytanie na ile skutecznie”.