Fundusz Kościelny do likwidacji? Jak finansowany będzie polski Kościół? Odbyło się spotkanie międzyresortowego zespołu

W piątek w południe rozpoczęło się w KPRM drugie spotkanie Międzyresortowego Zespołu do Spraw Funduszu Kościelnego, o którym w czwartek poinformował szef zespołu wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz. Zespół ma pracować nad propozycjami rozwiązań nadesłanymi z poszczególnych resortów.

Sebastian Gajewski przypomniał w rozmowie z PAP, że „MRPiPS już w kwietniu przedłożyło kompleksową propozycję likwidacji Funduszu Kościelnego oraz zapewnienia finansowania różnych zadań, które dzisiaj z niego są finansowane”. Wyraził nadzieję, że uda się przedstawić propozycję MRPiPS pozostałym członkom zespołu.

– 95 proc. wydatków Funduszu Kościelnego to obecnie składki na ubezpieczenia społeczne osób duchownych. Oczywiście duchowni, tak jak każdy inny obywatel naszego kraju, mają konstytucyjne prawo do zabezpieczenia społecznego i musimy je zapewnić. Natomiast w naszej ocenie należy zwiększyć partycypację Kościołów i Związków Wyznaniowych oraz samych duchownych w finansowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ obecnie absolutna większość środków, które są przeznaczone na składki na te ubezpieczenia, pochodzi de facto z budżetu państwa – tłumaczył.

Wiceminister przyznał, że jedną z koncepcji jest odpis od podatku. – Jest to koncepcja sprawdzona w innych krajach, którą na pewno będziemy w zespole dyskutować – mówił.

Podkreślił, że „budżet państwa i sam fundusz kościelny, który chcemy zlikwidować, nie może być głównym źródłem finansowania składek na ubezpieczenia społeczne duchownych”. – Pieniądze, które każdy z nas mógłby dobrowolnie przeznaczyć na składki na ubezpieczenia społeczne duchownych wybranego Kościoła lub Związku Wyznaniowego, to jest propozycja, którą rozpatrujemy i o której chcemy dyskutować – dodał.

Sebastian Gajewski zaznaczył, że MRPiPS zależy, aby międzyresortowy zespół do spraw Funduszu Kościelnego zaczął intensywnie pracować. – Wszystkie zmiany, które dotyczą składek na ubezpieczenia społeczne muszą wchodzić 1 stycznia roku kalendarzowego. W związku z tym, dzisiaj musimy zintensyfikować prace, tak żebyśmy zdążyli z przepisami prawa na początek przyszłego roku kalendarzowego – podkreślił.

Zapewnił, że na dalszym etapie prac, strona rządowa swoją propozycję będzie konsultować z Kościołami i Związkami Wyznaniowymi. – Kiedy przygotujemy konkretną propozycję, która wyjdzie z Zespołu do spraw Funduszu Kościelnego, wówczas na pewno zaczniemy rozmowy z partnerami społecznymi, z Kościołami, Związkami Wyznaniowymi i z poszczególnymi komisjami wspólnymi, bo to nie jest tylko Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu RP i Konferencji Episkopatu Polski, ale jest także Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu RP i Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP – mówił wiceszef resortu.

Dodał, że na pewno na dalszych etapach prac zespół będzie zasięgał także zdania ekspertów.

Fundusz Kościelny powstał na mocy ustawy z 20 marca 1950 roku. Ustawa dotyczyła przejęcia przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego. Według pierwotnych założeń Fundusz Kościelny miał być formą rekompensaty dla Kościołów i innych związków wyznaniowych za przejęte od nich przez państwo nieruchomości ziemskie. Z przejętych nieruchomości miała zostać utworzona masa majątkowa, z której dochód miał być dzielony między Kościoły, proporcjonalnie do wielkości zabranych nieruchomości.

Obecnie z Funduszu Kościelnego korzystają wszystkie działające legalnie w Polsce związki wyznaniowe, także te, które nie działały na terytorium Polski w 1950 roku i nie utraciły wówczas żadnych nieruchomości. Tych związków wyznaniowych jest 185.

W latach 2012-2013 trwały prace, które skończyły się przygotowaniem roboczego projektu i umowy między Konferencją Episkopatu Polski a rządem RP. Projekt został przedstawiony do konsultacji społecznych. Prace przerwano i nie wznowiono ich.

Na początku stycznia powołano Międzyresortowy Zespół ds. Funduszu Kościelnego. Do jego zadań należy przeprowadzanie analiz i wypracowanie koncepcji zmiany funkcjonowania Funduszu Kościelnego oraz zmiany zasad finansowania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz ubezpieczenia zdrowotnego duchownych, działalności charytatywnej, oświatowo-wychowawczej i opiekuńczo-wychowawczej Kościołów i innych związków wyznaniowych oraz odbudowy, konserwacji i remontów obiektów sakralnych i kościelnych o wartości zabytkowej.

9 lutego odbyło się pierwsze posiedzenie Międzyresortowego Zespołu do spraw Funduszu Kościelnego, któremu przewodniczy wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz.