Nikolaj i Elena Szaposznikowowie mieszkali w Czechach pod przykrywką emigrantów politycznych. Otrzymali azyl na początku lat 90. XX w., po przejściu kilku obozów dla uchodźców. Rodzina złożyła wniosek o czeskie obywatelstwo. Szaposznikow zataił swoją służbę w Afganistanie, a Szaposznikowa powiedziała, że zrzekła się swojego ukraińskiego paszportu, gdy otrzymała status uchodźcy, choć nadal używała go do podróżowania do Rosji i na Ukrainę.
Szpiedzy z Czech
Na początku XXI wieku Szaposznikow podzielił się swoją wiedzą na temat sowieckiej broni z Peterem Bernatikiem, inżynierem z wykształcenia. Bernatik służył jako tajny informator w departamencie kontrwywiadu, który utrzymywał bliskie stosunki z sowieckim wojskiem, jak stwierdzono w dochodzeniu. Największą firmą Bernatika zajmującą się handlem bronią była Grupa Imex, której duża część klientów znajdowała się w regionach świata, w których broń z czasów sowieckich była nadal w użyciu i potrzebna była amunicja. Szaposznikow pracował tam jako menedżer ds. rozwoju biznesu.
Elena Szaposznikowa oficjalnie prowadziła własną firmę. Była jednak zaangażowana w Imex i kierowała działaniami męża w bezpośredniej koordynacji z szefem jednostki wojskowej GRU 29155, generałem Andriejem Awierianowem. Choć oficjalnie para zarabiała około 650 dolarów miesięcznie, kupiła nieruchomość w Czechach i willę w Grecji. Śledczy twierdzą, że nieruchomości te były wykorzystywane przez GRU jako kryjówka.
Ludzie GRU
Według The Insider Szaposznikowowie zbierali informacje dla oficerów wywiadu, a także pomagali w organizowaniu sabotażu w składach amunicji w Czechach i Bułgarii. Ponadto śledczy uważają, że para była zaangażowana w otrucie bułgarskiego handlarza bronią Emeliana Gebrewa.
Szaposznikowami, jak wynika z materiału, zainteresowali się ostatnio czescy śledczy. Następnie Nikołaj Szaposznikow zaczął nadużywać alkoholu, zaniedbał leki i zmarł w lutym br. na atak serca. Elena Szaposznikowa mieszka w Grecji i twierdzi, że jest prześladowana „z powodu swoich rosyjskich korzeni”. Praga nie złożyła jeszcze wniosku o jej ekstradycję do Czech.
źr. The Insider, Radio Swoboda
