Skrajna prawica w Rosji zdobywa wpływy. Co wiadomo o Rosyjskiej Wspólnocie?

Na początku maja doszło do pożaru w wielopiętrowym budynku mieszkalnym w mieście Wszechwołżsk w obwodzie leningradzkim. Doszło do niego w mieszkaniu na siódmym piętrze, gdzie przebywał 46-letni syn właścicielki oraz jego znajomi – 24-letnia kobieta i 37-letni mężczyzna, obywatel Armenii. 37-letni mężczyzna zginął, a kobietę ratownicy znaleźli pod oknami mieszkania z ciężkimi obrażeniami.

Przed pożarem do mieszkania wdarła się grupa ludzi z symbolami ruchu Rosyjska Wspólnota. Przedstawili się jako policja, wyłamali drzwi wejściowe i zaatakowali gazem pieprzowym i paralizatorem syna właścicielki mieszkania, który ukrywał się w toalecie. Następnie próbowali wyważyć drzwi do pokoju, w którym zabarykadowali się drugi mężczyzna i kobieta. W pewnym momencie z pokoju zaczął wydobywać się dym; tam też później znaleziono ciało zmarłego.

Komitet śledczy wszczął postępowanie karne. Śledczy skłaniają się ku wersji, że zmarły sam podpalił mieszkanie, aby zmusić do ucieczki intruzów, ale ogień szybko się rozprzestrzenił. Mężczyzna zginął, a kobieta wyskoczyła przez okno, próbując ratować się przed ogniem.

Rosyjska Wspólnota to ultraprawicowa organizacja, która nazywa siebie środowiskiem „zrzeszającym Rosjan na zasadach wzajemnej pomocy”. Powstała w 2020 roku. Jej założycielami są były wiceprzewodniczący Rady Miasta Omsk Andriej Tkaczuk, były koordynator ruchu przeciwko aborcji „Za życie!” Jewgienij Czesnokow i prezenter telewizji Spas Andriej Afanasjew.

W niecałe pięć lat Rosyjska Wspólnota stała się jedną z najbardziej wpływowych i medialnych skrajnie prawicowych organizacji w Rosji. Ma ponad milion subskrybentów na YouTube, ponad 700 tysięcy na VKontakte i prawie 650 tysięcy na głównym kanale Telegramu (w ciągu ostatniego roku liczba ta wzrosła czterokrotnie). Rosyjska Wspólnota ma około 150 regionalnych i miejskich komórek.

Organizacja kupuje sprzęt dla rosyjskich żołnierzy w Ukrainie, organizuje dla mężczyzn treningi walki wręcz i posługiwania się bronią, a dla kobiet – plecenia sieci maskujących, organizuje wspólne wycieczki do cerkwi i uroczystości świąteczne, a także masowo pisze donosy i uczestniczy w nalotach na migrantów i przedstawicieli społeczności LGBT+.

Rosyjska Wspólnota w pełni popiera obecne władze rosyjskie i współpracuje z organami ścigania na skalę, jakiej nie osiągnęła żadna inna grupa nacjonalistyczna przed nią, powiedziała BBC Russian latem 2024 roku ekspertka Centrum Informacyjno-Analitycznego Sowa Wiera Alperowicz. Organizacja znalazła się w pierwszej piątce głównych donosicieli w Rosji, a pod względem skuteczności donosów wyprzedziła niemal wszystkich pozostałych uczestników listy. Widać wyraźnie, że komitet śledczy (szefem jest Aleksandr Bastrykin) reaguje na niemal wszystkie doniesienia Wspólnoty.

Rosyjska Wspólnota podziela wartości Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i aktywnie z nią współpracuje. Popiera Putina, wojnę z Ukrainą i fundamentalizm prawosławny. Wera Alperowicz z Sowy uważa, że przynajmniej niektórzy członkowie Rosyjskiej Wspólnoty pracują za pieniądze – organizacja zbyt szybko się rozrosła w ciągu zaledwie kilku lat. Wydaje miliony rubli na cele charytatywne, aktywnie prowadzi media społecznościowe, organizuje zjazdy i festiwale, wydaje gadżety, a nawet ma własną aplikację. W aplikacji znajduje się przycisk SOS do wezwania „ludowej drużyny”.

Żeby się zarejestrować w aplikacji, trzeba wrzucić zdjęcie paszportu. Członkowie organizacji tłumaczą taką dokładną kontrolę chęcią upewnienia się, że „mamy do czynienia z Rosjaninem”. Ale inni nacjonaliści widzą w tym dowód, że Rosyjska Wspólnota to „spisek służb specjalnych mający na celu kontrolę skrajnie prawicowego środowiska”. Czy tak jest naprawdę, nie wiadomo. Nie do końca jasne jest również, skąd Rosyjska Wspólnota czerpie fundusze. Organizacja twierdzi, że utrzymuje się z datków członków, ale dziennikarze przypuszczają, że ma co najmniej jednego zamożnego darczyńcę.

źr. Meduzai.io